Tiệc hoa anh đào và máy hủy giấy là vụ bê bối mới nhất của ông Abe

Tỷ lệ ủng hộ Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã giảm nhẹ trong bối cảnh nghi vấn ông trả ơn cho những người ủng hộ bằng lời mời tham dự bữa tiệc ngắm hoa anh đào được tài trợ bằng công quỹ.

Ủng hộ cho nội các đã giảm 6 điểm % trong tháng 11 xuống 42%, theo cuộc thăm dò được công bố hôm 2/12 trên tờ Mainichi, mức thấp nhất kể từ khi ông Abe bổ nhiệm lại các bộ trưởng hai tháng trước.

Những người được hỏi trích dẫn vụ bê bối hoa anh đào, mà các nghị sĩ đối lập sử dụng để cản trở chương trình nghị sự lập pháp của đảng cầm quyền như nguồn gốc sự bất mãn của họ.

Danh sách khách mời bị tiêu hủy

Phe đối lập cáo buộc ông Abe chi sai công quỹ cho những người ủng hộ tại khu vực bầu cử của mình bằng cách mời họ tham gia các tour du lịch trọn gói độc quyền ở Tokyo để dự bữa tiệc thường niên tại Vườn quốc gia Shinjuku Gyoen.

Theo Bloomberg, vụ bê bối càng nghiêm trọng hơn với nghi vấn thành viên các nhóm tội phạm có tổ chức có nằm trong số những người tham dự và các tài liệu quan trọng, bao gồm danh sách khách mời, bị tiêu hủy.

Thủ tướng Shinzo Abe được các vị khách bao quanh trong sự kiện ngắm hoa anh đào vào tháng 4 tại Tokyo. Ảnh: Kyodo.

Dù ông Abe đã trải qua những tranh cãi tồi tệ hơn để trở thành thủ tướng tại nhiệm lâu nhất vào tháng trước, bê bối hoa anh đào vẫn làm náo loạn nội các trong những tuần gần đây.

Các vụ bê bối tài chính chiến dịch riêng biệt đã thúc đẩy hai bộ trưởng nội các từ chức kể từ khi ông Abe bổ nhiệm chính phủ mới vào tháng 9.

Hôm 2/12, ông Abe nói với quốc hội rằng chính phủ hiện tại không có ý định chấm dứt vĩnh viễn bữa tiệc ngắm hoa nở và đang tìm cách để bảo mật danh sách khách mời tốt hơn.

Sự kiện hoa anh đào gần đây nhất, vào tháng 4, đã thu hút khoảng 18.000 người và hình ảnh trên trang web của văn phòng thủ tướng cho thấy ông Abe đang cười với những người nổi tiếng, một số người mặc trang phục kimono đầy màu sắc. Chính phủ Abe tuyên bố sẽ không tổ chức sự kiện này vào năm tới, phá vỡ truyền thống gần 70 năm.

Sự ủng hộ suy giảm có thể ảnh hưởng đến việc ông Abe quyết định kêu gọi cuộc bầu cử vào đầu năm tới trước khi Tokyo đăng cai Thế vận hội 2020.

Chính phủ nói rằng quyết định hủy danh sách khách mời không liên quan gì đến những câu hỏi nảy sinh về nó trong Quốc hội. Khoảng 72% những người được khảo sát trong cuộc thăm dò của Mainichi cho biết họ không thể chấp nhận lời giải thích này.

Phá vỡ truyền thống 70 năm

Hàng năm kể từ năm 1952, thủ tướng, thông qua các quỹ đóng thuế, đã tổ chức một trong những bữa tiệc ngắm hoa anh đào lớn nhất toàn quốc.

Bữa tiệc được tổ chức tại Vườn quốc gia Shinjuku Gyoen của Tokyo thường bao gồm các món khai vị, đồ ngọt và đồ uống.

Trước đây, khách mời chủ yếu là những người nổi bật trong các lĩnh vực chính trị, kinh doanh, nghệ thuật, văn hóa, giải trí, thể thao hoặc các lĩnh vực khác.

Trong những năm gần đây, nó đã bị hủy bỏ vào năm 2011 do trận động đất Tohoku, sóng thần và ba vụ nổ tại nhà máy hạt nhân số 1 Fukushima và vào năm 2012 sau khi Triều Tiên cảnh báo rằng họ sẽ bắn một tên lửa đạn đạo.

Các lãnh đạo đảng đối lập tại Nghị viện thảo luận về chiến lược của họ ngày 4/12 để gây áp lực cho chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe về bê bối tiệc ngắm hoa anh đào. Ảnh: Kyodo.

Cho đến khi ông Abe trở lại nắm quyền vào năm 2012, các bữa tiệc hàng năm, bất kể là thủ tướng, thường thu hút ít hơn 10.000 khách mời.

Theo Japan Times, con số đó bắt đầu tăng lên dưới thời ông Abe và lên đến 15.000 trong năm nay nhưng số người thực sự lên tới 18.000, bao gồm cả gia đình và bạn bè đi cùng khách mời, với chi phí 55 triệu yen.

Với sự chuẩn bị cho ngân sách năm tài khóa 2020 đang được tiến hành, chính quyền Abe đã lên kế hoạch dành hơn 57 triệu yen cho bữa tiệc năm tới.

Yêu cầu ngân sách này đã khiến thượng nghĩ sĩ Tomoko Tamura đặt câu hỏi vì sao chính phủ muốn phân bổ nhiều như vậy cho bữa tiệc năm tới. Điều đó dẫn đến những thắc mắc khác về các khách mời và lý do họ được mời.

Trong số 15.000 khách được mời, ông Abe thừa nhận ông có liên quan đến việc chọn 1.000 người, đảng Dân chủ Tự do cầm quyền được trao hạn ngạch 6.000 khách mời. Phó thủ tướng Taro Aso, Chánh văn phòng Nội các Yoshihide Suga và các cấp phó của ông đã giới thiệu tổng cộng khoảng 1.000 khách. Aso cho biết cá nhân ông đề xuất tới 200 người. Các bộ khác cung cấp khuyến nghị cho khoảng 6.000 khách.

Các quan chức thừa nhận danh sách khách mời đã bị hủy cùng ngày phe đối lập yêu cầu giao nộp.

Yukihiro Otsuka, quan chức của Văn phòng Nội các, nói với Quốc hội vào đầu tháng này rằng một máy hủy tài liệu lớn được sử dụng để tiêu hủy các tài liệu đang được các bộ khác của chính phủ sử dụng, tiết lộ gây xôn xao trong Quốc hội và với giới truyền thông.

Trong khi các quan chức thừa nhận đã băm nhỏ danh sách được in, không rõ liệu nó có còn ở dạng điện tử hay không.

Các đảng đối lập và báo chí chỉ trích quyết định tiêu hủy tài liệu là không minh bạch, thiếu sự giám sát chính trị và dễ bị lạm dụng bởi các chính trị gia gây áp lực lên các quan chức, hoặc bởi các quan chức tham vọng tìm cách lấy lòng các nhà lãnh đạo chính trị.

Khoảng 800 người ủng hộ ông Abe, bao gồm nhiều người từ quê nhà của ông ở tỉnh Yamaguchi, đã tập trung tại khách sạn New Otani ở Tokyo cho bữa tiệc do văn phòng chính trị của ông tổ chức. Họ được tính phí 5.000 yen mỗi người, một con số bị các đảng đối lập và giới truyền thông chỉ trích là quá thấp, dẫn đến những cáo buộc, mà ông Abe đã phủ nhận, rằng tài trợ để bù đắp chi tiêu được cung cấp bởi các nguồn khác.

Điều này đặt ra những câu hỏi tại Quốc hội về việc liệu đây có phải là một phần nỗ lực mua phiếu bầu của các cử tri và có khả năng vi phạm pháp luật hay không.

Tuyết Mai