Tỉ phú công nghệ: 'Thần tượng' của người dân Trung Quốc

Ông Richard Liu - Ảnh: Reuters

Sau khi thông tin ông Richard Liu bị bắt ở Minnesota (Mỹ) lan rộng, ông trở thành chủ đề bàn tán số một tại Trung Quốc. Các hãng truyền thông lẫn mạng xã hội đều nhắc đến vụ việc sếp JD.com bị bắt vì cáo buộc phạm tội liên quan đến tình dục trước khi được thả ra một ngày sau đó.

Phản ứng dữ dội của dân chúng Trung Quốc trước rắc rối pháp lý của ông Liu cho thấy sự yêu thích của họ dành cho nhiều ông trùm công nghệ nước nhà, những người trở thành biểu tượng giữa lúc Trung Quốc có tính di động xã hội phát triển theo hướng đi lên, và nước này cố vươn lên với tư cách cường quốc toàn cầu trong những thập niên gần đây.

Sách của các tỉ phú viết thường vào hàng bán chạy nhất. Đời tư của họ là câu chuyện hay cho báo lá cải. Bài phát biểu của họ về thành công và kinh doanh liên tục xuất hiện trên màn hình TV tại các sân bay. Thực tế, họ là ngôi sao nhạc rock trong thời đại mạ vàng ở Trung Quốc, và ông Liu là một trong những ngôi sao sáng nhất.

Ảnh chụp ông Richard Liu trong trại giam tại bang Minnesota ở Mỹ sau khi bị bắt - Ảnh: Văn phòng cảnh sát quận Hennepin

Công ty của ông là JD.com phục vụ tầng lớp trung lưu ngày càng tăng ở Đại lục sản phẩm có thương hiệu chất lượng, thay vì chỉ bán loại hàng nhái, giả vốn tràn lan trên mạng Trung Quốc. Hiện cổ phiếu JD.com được niêm yết trên sàn Nasdaq, vốn hóa hãng ở khoảng 50 tỉ USD.

Khi nhà sáng lập doanh nghiệp bị bắt, JD.com khăng khăng rằng ông Liu bị cáo buộc sai. Hôm 3.9, ông được thả, không bị buộc tội và không cần được bảo lãnh. Ông Liu có thuê luật sư, song hiện đã quay về làm việc ở Trung Quốc.

Suốt thời gian vụ việc lùm xùm, người dùng internet Trung Quốc cũng ồn ào bàn tán. Nhiều người học hỏi được thêm về hệ thống pháp luật Mỹ sau vụ việc. Không ít người đồn đoán về việc bà Zhang Zetian, người nổi tiếng với biệt danh Sister Milk Tea sẽ sớm lên tiếng.

Jack Ma và Richard Liu

Ông Richard Liu và vợ, bà Zhang Zetian - Ảnh: Medium

Ngoài việc bình luận về đời tư của ông Liu, cư dân mạng cũng quan tâm đến mối quan hệ cạnh tranh giữa JD.com và Alibaba. Hai nhà đồng sáng lập hãng thương mại điện tử hàng đầu Trung Quốc có tính cách khác hẳn nhau. Trong dàn doanh nhân thành đạt, chủ các hãng internet là “siêu sao” ở Trung Quốc. Nhà sáng lập Alibaba Jack Ma và nhà sáng lập JD.com Richard Liu là hai trong số đó.

Trong khi ông Liu được tờ The New York Times nhận định như một võ sĩ quyền anh, người nói thẳng và có kỷ luật nghiêm, ông Ma lại như bậc thầy thái cực quyền, có hành tung khéo léo, ứng xử nhẹ nhàng. Ngay cả trước khi bị bắt tại Mỹ, ông Liu cũng có cuộc sống riêng tư nổi tiếng là đầy màu sắc và thích nói thẳng.

Sinh ra ở vùng nghèo thuộc tỉnh Giang Tô, phía đông Trung Quốc, ông Liu có tính cách mạnh mẽ. Gia đình ông khi đó thường chỉ ăn khoai lang, ngô là chính, còn bữa thịt chỉ được một hoặc hai lần trong năm. Đến tận hôm nay, ông Liu vẫn đội nón bảo hiểm, mặc đồng phục đỏ của JD.com để đi giao hàng trên chiếc xe đạp điện ba bánh. Ông gọi 100.000 người giao hàng của hãng mình là “anh em” và thường xuyên nhắc đến chuyện trả lương cho họ hậu hĩnh hơn thế nào so với các đối thủ trong mảng thương mại điện tử.

Richard Liu và Jack Ma - Ảnh: Reuters

Khi JD.com phát triển, hãng trở thành đối thủ cạnh tranh nghiêm túc hơn với Alibaba. Gần đây, hai doanh nghiệp càng đối đầu rõ hơn, cố lấy lòng khách mua hàng online Đại lục. Hai hãng nỗ lực thu hút nhiều thương hiệu nổi tiếng mở cửa hàng ảo trên hệ thống bán hàng trực tuyến, và sân chơi cạnh tranh nhiều nhất là thời trang, mảng mà Alibaba vốn làm rất tốt.

Alibaba giành chiến thắng lớn vào năm 2015, khi thương hiệu thời trang thường phục của Nhật Bản, rời JD.com để bán hàng trên nền tảng của Alibaba. Năm ngoái, nhiều hãng thời trang cũng chuyển đổi nền tảng. Giám đốc tài chính JD.com từng cho hay doanh nghiệp vẫn đang cố gắng phục hồi từ sự thất bại kể trên.

Hai tỉ phú công nghệ cũng có lần chỉ trích khéo nhau. Ông Ma từng nói JD.com cuối cùng sẽ kết thúc trong “bi kịch” vì mô hình kinh doanh hãng thâm dụng lao động và vốn. Ông Liu thì cáo buộc ông Ma chưa nỗ lực chống hàng giả, đây là chuyện mà nhà sáng lập Alibaba phản đối. Vì thế, không có gì đáng ngạc nhiên khi tin ông Liu bị bắt được lan ra, không ít cư dân mạng đăng ảnh Jack Ma cười lớn.

Thu Thảo