Thủy thủ trong hải quân Trung Quốc chỉ như 'học sinh mẫu giáo'

Sau nhiều năm cóp nhặt và sao chép mô hình của hải quân Mỹ, Trung Quốc cũng đã triển khai tự đóng chiếc tàu sân bay nội địa đầu tiên.

Theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), dù đã nắm trong tay chiếc tàu sân bay thứ hai và là chiếc tàu sân bay nội địa đầu tiên, năng lực của các thủy thủ hoạt động trong nhóm tác chiến tàu sân bay của Trung Quốc vẫn còn xa mới đạt được đến tiêu chuẩn quốc tế.

Chiến đấu cơ J-15 hoạt động trên tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc.

"Một chiếc tàu sân bay cần được tiến hành bảo dưỡng quy mô lớn và thường xuyên. Trung Quốc cần có thêm 4 nhóm tàu sân bay nếu muốn thực hiện các sứ mệnh ở những vùng biển xa cũng như đảm bảo lợi ích quốc gia ở nước ngoài. Một chiếc tàu sân bay duy nhất không thể trở thành lực lượng chiến đấu bởi nó cần có sự tham gia của nhiều tàu chiến để hình thành nhóm tác chiến cũng như nhận được sự bảo vệ từ các tàu quân sự", SCMP dẫn lời chuyên gia hải quân tại Bắc Kinh, ông Li Jie.

Trong khi đó, hải quân Mỹ hiện duy trì hoạt động của 10 nhóm tác chiến tàu sân bay tại Mỹ và các căn cứ hải quân ở nước ngoài. Nhóm tác chiến tàu sân bay thứ 11 sẽ đi vào hoạt động khi tàu sân bay USS Gerald R. Ford được đưa vào biên chế. Về phần mình, Trung Quốc mới chỉ có duy nhất một chiếc tàu sân bay hoạt động là Liêu Ninh. Đây vốn là tàu sân bay lớp Kuznetsov mang tên Varyag do Liên Xô cũ sản xuất và được Trung Quốc mua lại của Ukraine và sau đó tân trang.

Hôm 26/4, Trung Quốc đã cho hạ thủy chiếc tàu sân bay nước này tự đóng nhưng con tàu này sẽ cần 3 năm nữa mới có thể đi vào hoạt động.

Theo ông Li, một nhóm tác chiến tàu sân bay sẽ cần có sự tham gia của 4.500 – 5.000 thủy thủ bao gồm các phi công lái chiến đấu cơ, nhân viên điều phối trên không, kỹ thuật viên và các thủy thủ điều khiển tàu chiến hỗ trợ.

Điều đó có nghĩa là hai chiếc tàu sân bay của Trung Quốc sẽ cần khoảng 10.000 thủy thủ tham gia hoạt động. Tuy nhiên ngay từ khi bắt đầu đưa Liêu Ninh vào hoạt động, các tướng hải quân Trung Quốc đã vấp phải một thách thức lớn đó là quản lý hơn 2.000 thủy thủ đến từ 19 nhóm dân tộc khác nhau.

"Mỗi lần diễn tập là lại xảy ra tình trạng hỗn loạn. Khi chuông báo reo là các hành lang lại chật kín người. Tình trạng hỗn loạn xảy ra cả vào giờ ăn cho dù chúng tôi có tới 10 căng tin", chỉ huy tàu sân bay Liêu Ninh, Tướng Chen Yueqi từng chia sẻ với CCTV.

Theo ông Li, so với 10 nhóm tác chiến tàu sân bay mà Mỹ đang điều hành cùng hơn 100 năm kinh nghiệm, các thủy thủ trong hải quân Trung Quốc chỉ giống như "những học sinh mẫu giáo".

Để hoàn thiện hoạt động của Liêu Ninh, Trung Quốc đã copy nhiều đặc điểm của hệ thống điều phối hoạt động trên không của Mỹ như đồng phục bảy sắc cầu vồng mà các nhân viên điều phối trên boong tàu thường mặc cho tới các ngôn ngữ cử chỉ như tín hiệu hạ cánh (LSO).

"Việc đào tạo một nhóm phi công điều khiển chiến đấu cơ hoạt động trên tàu sân bay có chất lượng tốt khó hơn rất nhiều so với đào tạo các phi công và nhóm điều phối trên không hoạt động ở mặt đất, bởi độ dài của đường băng trên boong tàu sân bay chỉ bằng 1/10 so với đường băng trên mặt đất", SCMP dẫn lời ông Li.

"Phần cứng trên tàu sân bay có thể hoàn thiện nhanh chóng trong thời gian xây dựng nhưng đào tạo một đội ngũ thủy thủ có năng lực lại cần một thời gian dài", ông Li nói thêm.

Hải quân Trung Quốc đã cho Liêu Ninh thực hiện bài tập đi biển sau khi con tàu này được biên chế vào hải quân hồi tháng 9/2012. Tuy nhiên, sau hơn 4 năm thực hiện chuyến đi biển đầu tiên, lần đầu tiên Liêu Ninh tham gia cuộc tập trận ngoài khơi xa ở Tây Thái Bình Dương là vào cuối năm ngoái.

Theo CCTV, Liêu Ninh là một phần trong hạm đội gồm 10 tàu chiến với một tàu khu trục 052D, 2 tàu khu trục 052C, 2 tàu hộ vệ 054, 2 tàu ngầm tên lửa đạn đạo Type 094A, 1 tàu hộ tống và 1 tàu cung ứng cùng hơn 20 chiếc máy bay hoạt động trên tàu sân bay.

Còn theo chuyên gia Li, số lượng phi công lái máy bay trên tàu sân bay Liêu Ninh cần tương xứng với số lượng chiến đấu cơ J-15 mà Trung Quốc đưa vào vận hành. Cụ thể, một tàu sân bay của Mỹ với 80 chiến đấu cơ có hơn 120 phi công tham gia. Trong khi đó, Liêu Ninh chỉ có tổng cộng 37 phi công và cũng chỉ đủ để lái 24 chiếc J-15.

Thậm chí, nhà phân tích quân sự ở Macau, ông Antony Wong Dong nhận định, hệ thống điều hành hải quân Trung Quốc vẫn còn xa mới đạt tiêu chuẩn của một hạm đội chiến đấu trên biển.

"Trong chiến lược phát triển lâu dài, nhóm tác chiến tàu sân bay của Trung Quốc sẽ cần phải học hỏi thêm mô hình của Mỹ. Nói cách khác, các thủy thủ hoạt động trong nhóm tác chiến tàu sân bay Trung Quốc vẫn còn một thời gian dài mới có thể bắt kịp Mỹ", ông Wong chia sẻ.

Minh Thu (lược dịch)