Thủy điện xả nước gây lũ quét: Bất ngờ kết luận
Việc vận hành hồ chứa không phải là tác nhân chính và trực tiếp gây lũ cũng như các thiệt hại do lũ nhưng cũng có trách nhiệm trong việc này.
Mới đây, tại cuộc họp giữa Đoàn công tác của Cục Kỹ thuật an toàn môi trường (Bộ Công thương) với tỉnh Lào Cai, lãnh đạo Sở Công thương Lào Cai cho biết:
Quá trình xác minh cho thấy lúc 3h sáng 25/6, mực nước trong hồ thủy điện Sử Pán 1 là 929,5 m và vẫn tiếp tục tăng lên. Chủ đầu tư đã thực hiện nâng 4 cửa van xả tràn. Khi các cửa van đã mở hoàn toàn (vào khoảng 3h15 phút) với lưu lượng xả khoảng 1.200m3/s.
Nước trên thượng nguồn đổ xuống xã Bản Hồ, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai, khiến nhiều nhà cửa của người dân bị ảnh hưởng.
Trong quá trình vận hành xả lũ, chủ đầu tư chưa thực hiện đúng 1 số quy định vận hành hồ chứa. Cụ thể, khi qua đỉnh lũ (930,6m) và mực nước trong hồ giảm xuống 926m vào lúc 4h00 phút; giảm xuống 924m lúc 8h phút, chủ đầu tư Thủy điện Sử Pán 1 chưa tiến hành đóng các cửa van theo quy định vận hành hồ chứa được phê duyệt.
Ngoài ra, trước khi tiến hành xả lũ, Thủy điện Sử Pán 1 không gửi thông báo hoặc báo cáo cho Bộ Công thương, UBND tỉnh Lào Cai, ban chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh, Sở Công thương, Đài khí tượng thủy văn, huyện Sa Pa, nhân dân ở thượng, hạ du công trình thủy điện đã vi phạm quy định tại khoản 2, 3,4 điều 6, chương IV, quy trình vận hành hồ chứa.
Cuộc họp kết luận, việc vận hành chưa tuân thủ đầy đủ các quy định tại Quy định vận hành hồ chứa đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, nhất là công tác thông tin trong trường hợp xả lũ khẩn cấp; tuy không phải là tác nhân chính và trực tiếp gây lũ cũng như các thiệt hại do lũ tại xã Bản Hồ nhưng cũng có trách nhiệm trong việc này.
Như đã thông tin, ngày 24/6, người dân địa phương ở thượng nguồn suối Mường Hoa phản ánh, Nhà máy Thủy điện Sử Pán I với công suất 30MW đã mở bốn cửa xả.
Sau khi mưa ngập người và có yêu cầu của người dân thì nhà máy mới đóng cửa xả. Ngày 2/7 các hộ dân bị thiệt hại từ việc xả lũ đã gửi đơn đề nghị tỉnh Lào Cai sớm kiểm tra, kết luận trách nhiệm, phương án bồi thường.
Tại cuộc họp ngày 4/7, ông Nguyễn Quốc Trường, Phó giám đốc Sở Công Thương Lào Cai cho biết, trước khi xả lũ Công ty chưa có thông báo bằng văn bản hoặc các hình thức khác cho Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Lào Cai, Sở Công Thương tỉnh Lào Cai, Ủy ban Nhân dân huyện Sa Pa và các cơ quan liên quan để kịp thời thông báo đến nhân dân ở vùng hạ lưu.
Ngoài ra, khi nhận được thông tin lưu lượng nước dâng lên cao, nhà máy đã tiến hành xả toàn bộ chứ không phải lần lượt các van xả tràn, dẫn đến lượng nước xả ra rất lớn.
Kết quả thống kê thiệt hại ban đầu do mưa lũ tại xã Bản Hồ, huyện Sa Pa vào rạng sáng ngày 24/6/2019 là hơn 8,7 tỷ đồng.
