Thủy điện tích nước có thể là nguyên nhân gây động đất liên tiếp tại Kon Tum

Kon Tum có thể xảy ra động đất 5-5,5 độ richter

Liên quan đến tình hình động đất với mật độ dày đặc ở Kon Tum trong những ngày qua, trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Xuân Anh - Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu cho biết: “Tình hình động đất ở khu vực Kon Plông (Kon Tum) thời gian gần đây có mật độ chưa từng có trong lịch sử”.

Ông Nguyễn Xuân Anh - Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Xuân Anh, từ tháng 4/2021 đến nay, các số liệu thống kê cho thấy hiện tượng động đất xảy ra tại khu vực huyện Kon Plông và lân cận có tần xuất thường xuyên và xu hướng mạnh dần.

Trong năm 2021 đến nay ghi nhận 169 trận động đất có độ lớn lớn hơn hoặc bằng 2.5 xảy ra tại khu vực huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Đặc biệt trong các ngày 15 -18/4/2022 đã ghi nhận động đất xảy ra liên tục tại khu vực này với tổng số 22 trận động đất với độ lớn từ 2,5 đến 4,5 độ richter. Ngoài việc liên tục xảy ra động đất gây rung lắc dữ dội, những tiếng nổ lớn trong lòng đất cũng khiến người dân nơi đây vô cùng lo lắng.

“Trong thời gian tới, tại khu vực này có thể tiếp tục xảy ra các trận động đất mới, đặc biệt có thể tăng cường độ, cao nhất từ 5 - 5,5 độ richter, thậm chí có thể cao hơn”, ông Nguyễn Xuân Anh nhận định.

Hoạt động của con người là nguyên nhân gây động đất liên tiếp ở Kon Plông

Viện trưởng Nguyễn Xuân Anh cho biết: "Từ tháng 3/2021, thủy điện Kon Tum có tích nước, sau đấy liên tiếp xảy ra các trận động đất. Đánh giá sơ bộ của chúng tôi khả năng liên quan đến động đất, giống như ở thủy điện Sông Tranh 2. Đây là hiện tượng động đất kích thích, do hoạt động của con người gây ra, cụ thể là hoạt động của thủy điện”, ông Nguyễn Xuân Anh chia sẻ.

"Hiện tượng này khá phổ biến. Khi thủy điện hoạt động thì phải thực hiện tích nước hồ chứa để vận hành phát điện. Nếu lòng hồ nằm trên khu vực có những đứt gãy, là những vết nứt trên vỏ rắn vỏ Trái Đất và vẫn có hoạt động lẻ tẻ thì sẽ gây ra động đất. Động đất kích thích không phải tự nhiên mà do những tác động dồn nén của con người gây ra do hoạt động thủy điện", ông Nguyễn Xuân Anh cho hay.

Ông Nguyễn Xuân Anh cho biết thêm, trên cơ sở số liệu động đất ghi nhận được tại khu vực huyện Kon Plông cho thấy động đất xảy ra thường xuyên hơn trong thời gian gần đây và có xu hướng tăng lên về độ lớn. Mặc dù cho đến nay chưa ghi nhận thiệt hại về nhà cửa và người tại khu vực trên, tuy nhiên chắc chắn các rung động địa chấn do động đất gây ra đã ảnh hưởng nhất định đến đời sống của nhân dân trong khu vực.

Cùng chung quan điểm với ông Nguyễn Xuân Anh, PGS.TS Nguyễn Hồng Phương cho rằng, thực tế có nhà máy thủy điện tích nước xong sẽ gây ra động đất, cũng có những nhà máy thủy điện tích nước được một thời gian dài khoảng vài năm, đến khi địa chất phía dưới mất sự cân bằng thì mới xảy ra những trận động đất nhỏ.

"Có nhà máy thủy điện tích nước xong sẽ gây ra động đất, cũng có những nhà máy thủy điện tích nước được một thời gian dài khoảng vài năm, đến khi địa chất phía dưới mất sự cân bằng thì mới xảy ra những trận động đất nhỏ. Từ xưa đến nay, tất cả những trận động đất kích thích đều không mạnh, không thể gây thiệt hại nặng nề về nhà cửa, con người. Trưa 18/4/2022, mới có một trận động đất lớn nhất với độ lớn 4.5. Hiện các nhà khoa học đã chú ý đến hiện tượng này và đang theo dõi, có những biện pháp khảo sát, đề phòng", PGS.TS Nguyễn Hồng Phương chia sẻ.

Về nội dung này, ông Phạm Trọng Thực, Phó Cục trưởng Cục An toàn môi trường (Bộ Công Thương) cho biết, nhà máy thủy điện thượng Kon Tum tích nước từ 26/2/2020 đến nay, hiện vẫn đang trong quá trình tích nước với dung tích hiện đạt 73%, còn 7m nước nữa mới đạt đến mực nước dâng bình thường. Mực nước này không phải quá lớn so với dung tích của hồ chứa. Vì vậy ông Thực nhận định quá trình vận hành nhà máy thủy điện thượng Kon Tum vẫn đảm bảo an toàn và "trong tầm kiểm soát".

Về nhận định nguyên nhân động đất tại Kon Plông có thể là động đất kích thích do việc tích nước, ông Thực cho rằng cơ quan chuyên môn cần nghiên cứu thêm việc này.

"Bài học về động đất ở thủy điện Sông Tranh năm 2015 cho thấy chúng ta cần rất nhiều thời gian (1-2 năm) để kết luận về nguyên nhân. Do đó, việc này cần sự đánh giá kỹ lưỡng thông qua nghiên cứu, quan trắc số liệu tại khu vực, sau đó chúng tôi mới có thể xây dựng phương án ứng phó cụ thể”, ông Thực nói.

Trước mắt, đại diện Bộ Công Thương kiến nghị UBND tỉnh Kon Tum và Gia Lai sớm xây dựng và phê duyệt phương án ứng phó khẩn cấp đối với các tình huống động đất trên địa bàn.

Liên quan đến nội dung này, trong cuộc họp khẩn của Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai tổ chức sáng 19/4, ông Trần Quang Hoài - Phó trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng chống thiên tai đã chỉ đạo, yêu cầu dừng tích nước ngay đối với các công trình hồ thủy điện trên địa bàn tỉnh Kom Tum. Các hồ chứa thủy lợi phải được tăng cường kiểm tra, có trực ban và theo dõi giám sát thường xuyên để kịp thời ứng phó./.

Văn Ngân/VOV.VN