Thuốc lá đặc biệt nguy hại cho thai phụ và trẻ em

Theo bác sĩ Tôn Thất Toàn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, trẻ em và phụ nữ mang thai tiếp xúc với nicotine trong thuốc lá sẽ gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em vì não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Nicotine cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bà mẹ và thai nhi trong thai kì, gây ra sinh non và thai chết lưu. Cả thai nhi và mẹ sẽ nguy hiểm khi quá trình thai nghén bị ảnh hưởng bởi thuốc lá. Đây là lúc thai nhi trực tiếp tiếp nhận lượng nicotine khi mẹ hút thuốc chủ động hoặc thụ động.

Phụ nữ mang thai hút thuốc sẽ bị vỡ ối sớm hơn so với những người không hút thuốc. Việc vỡ ối sớm rất nguy hiểm đối với thai nhi. Khi ối bị vỡ dẫn đến nguy cơ môi trường vô khuẩn của thai nhi bị vi khuẩn xâm nhập, điều này gây nên tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa đến tính mạng của thai nhi. Thực tế, đã có nhiều trường hợp thai phụ vỡ ối sớm, trẻ sinh sớm khi tuổi thai chưa đủ. Nguy hiểm hơn nữa, hút thuốc làm thiếu oxy, giảm lượng máu đến tử cung, giảm vận chuyển các axit amin qua nhau thai và giảm kẽm (chất khoáng quan trọng trong quá trình phát triển thai nhi). Khi đó, thai nhi thiếu chất và dưỡng khí sẽ khó đạt được cân nặng cần thiết, khả năng thở khó khăn và không bảo đảm được sự phát triển toàn diện ngay từ trong bụng mẹ.

Việt Nam có khoảng 28,5 triệu người bị phơi nhiễm khói thuốc lá tại gia đình; 5,9 triệu người bị phơi nhiễm khói thuốc lá tại nơi làm việc; 1,4 triệu người bị phơi nhiễm với khói thuốc lá trên các phương tiện giao thông công cộng.

Theo kết quả một số nghiên cứu, trẻ sinh ra từ người mẹ hút thuốc trọng lượng thấp hơn khoảng 200gr so với trẻ sinh từ mẹ không hút thuốc. Thai phụ hút thuốc thụ động có nguy cơ phát triển bệnh ung thư phổi, bệnh tim, bị dị ứng, chàm bội nhiễm và một số vấn đề khác ở cả mẹ và con. Đã có những khuyến cáo, phụ nữ hút thuốc hay bị bong nhau non và nhau tiền đạo, gây chảy máu ở mẹ và ảnh hưởng xấu đến con. Những đứa trẻ được sinh ra chịu ảnh hưởng của khói thuốc thường yếu hơn về cả thể chất lẫn trí tuệ, do quá trình phát triển trong bào thai không diễn ra bình thường và đầy đủ. Điều này biểu hiện ở các chỉ số cân nặng, chiều cao cũng như một số đặc điểm hình dáng và tốc độ phát triển chậm so với các trẻ khác, thậm chí còn gây ra những biến chứng muộn sau này. Các bác sĩ sản khoa nhấn mạnh, trẻ sinh ra từ những bà mẹ hút thuốc lá trong thời kỳ mang thai tỷ lệ chậm phát triển trí tuệ tăng hơn 50% so với người không hút thuốc lá; nguy cơ trẻ sinh ra nhẹ cân cao gấp 3 đến 4 lần; có thể bị dị tật bẩm sinh. Do đó, khi mang thai mẹ nên tránh môi trường có khói thuốc.

Bác sĩ Tôn Thất Toàn lưu ý, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của nhiều bệnh và thương tật, gây mất khả năng lao động, tử vong sớm và trở thành gánh nặng kinh tế của xã hội. Những người thường xuyên hút thuốc lá bị chết sớm ở độ tuổi trung niên, giảm tuổi thọ từ 15 đến 20 năm. Một điều lưu ý, ở các nước thu nhập cao, tỷ lệ người hút thuốc lá đang giảm đi, ngược lại ở nước có thu nhập thấp và trung bình, tỷ lệ người hút thuốc lá có xu hướng gia tăng.

Hút thuốc lá cho dù chỉ là hút vài điếu mỗi ngày hoặc thỉnh thoảng mới hút một lần cũng đều có hại cho sức khỏe. Như vậy, trong hút thuốc lá không có cái gọi là “ngưỡng an toàn” nghĩa là không có một mốc mà hút dưới mốc đó thì an toàn cho sức khỏe.

Đặng Hồng Hoa(Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh)