Thuốc an thần kinh gây các vấn đề tiêu hóa trầm trọng

Nghiêm trọng hơn là tình trạng này có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và có biện pháp xử trí thích hợp.

Clozapine là thuốc an thần kinh thuộc nhóm benzodiazepine được sử dụng để điều trị bệnh tâm thần phân liệt mạn tính nặng, rối loạn cảm xúc... Thuốc có tác dụng làm giảm ảo giác, giúp ngăn ngừa hành vi tự tử ở những người cố làm hại bản thân và giúp người bệnh có suy nghĩ rõ ràng, tích cực hơn về bản thân để tham gia vào cuộc sống hàng ngày bằng cách khôi phục lại sự cân bằng của các chất dẫn truyền thần kinh trong não. Tuy nhiên, tại Anh, MHRA đã nhận được 370 báo cáo phản ứng không mong muốn liên quan đến thuốc clozapine với biểu hiện tắc nghẽn đường tiêu hóa từ ngày 3/8/1993 - 11/9/2017. Trong khoảng thời gian này, còn có 135 báo cáo về táo bón và 86 trường hợp tắc ruột do liệt ruột và vào tháng 8/2017, đã có 1 trường hợp tử vong. Mặc dù số người gặp tác dụng phụ của thuốc không nhiều nhưng trường hợp tử vong đã khiến MHRA lo ngại các chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể thiếu nhận thức về nguy cơ tắc nghẽn hoặc liệt ruột cũng như sự khởi phát nhanh chóng của những phản ứng này. Do đó, MHRA đặc biệt khuyến cáo các chuyên gia chăm sóc sức khỏe không sử dụng clozapine cho những bệnh nhân bị liệt ruột, người có tiền sử bệnh lý đại tràng hoặc phẫu thuật bụng dưới, người bệnh từ 60 tuổi trở lên, chăm sóc đặc biệt cho những người bệnh sử dụng thuốc khác gây táo bón (đặc biệt là thuốc kháng cholinergic như thuốc chống loạn thần, thuốc chống trầm cảm và các liệu pháp chống nấm) và điều trị tích cực khi táo bón xảy ra. Bên cạnh đó, còn cần thận trọng với người bệnh có tiền sử bệnh lý đại tràng hoặc phẫu thuật bụng dưới, người bệnh từ 60 tuổi trở lên. Đối với người dùng thuốc, MHRA cũng cảnh báo họ cần thông báo tình trạng táo bón ngay lập tức cho bác sĩ điều trị để nhận được sự chăm sóc và hướng dẫn cụ thể, tránh biến chứng.

Các tác dụng phụ đã được biết đến của clozapine là các rối loạn vận động, mất bạch cầu hạt. Ngoài ra, do có ái lực với thụ thể alpha giao cảm, clozapine có thể gây ra các rối loạn chức năng sinh dục (như mất hứng thú, mất kinh ở nữ, rối loạn phóng tinh ở nam giới…) và tụt huyết áp tư thế đứng, ái lực với thụ thể histamin H1 của thuốc gây ra tác dụng an thần và tăng cân, ái lực với thụ thể muscarinic M1 gây ra biểu hiện khô miệng, giãn đồng tử, nhịp tim nhanh…

Bảo Châu (Theo MHRA, 10/2017)