'Thùng thuốc súng'

Tình hình ở Gaza “nóng” lên tới mức độ cực kỳ nguy hiểm khi xung đột bùng phát dữ dội giữa quân đội Israel và Phong trào Hamas kiểm soát dải Gaza ở Palestine. Gần 500 quả rocket và đạn cối đã bắn từ dải Gaza vào lãnh thổ Israel làm bốn người chết. Đáp trả, xe tăng và các máy bay chiến đấu của Israel đã bắn vào khoảng 200 mục tiêu thuộc Hamas và nhóm Hồi giáo Jihad tại Gaza khiến 12 người chết và hàng chục người bị thương. Nguy cơ xung đột leo thang khi các vụ phóng rocket từ Gaza tiếp diễn và Thủ tướng Israel B.Netanyahu tuyên bố sẽ tiến hành “các cuộc tiến công quy mô lớn” đáp trả. Israel đã tăng cường triển khai lực lượng bộ binh, pháo binh và xe tăng chung quanh vùng lãnh thổ vốn bị phong tỏa của Palestine; đồng thời tuyên bố đóng các cửa khẩu trao đổi hàng hóa và đi lại của người dân ở biên giới với dải Gaza, cũng như vùng đánh bắt cá ngoài khơi Gaza để đáp trả các vụ nã rocket.

Khói lửa bao trùm dải Gaza càng làm trầm trọng thêm nỗi thống khổ của người dân Palestine, đẩy họ vào cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng nghiêm trọng. Một quan chức cấp cao của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) đã hối thúc cộng đồng quốc tế can thiệp nhằm chấm dứt xung đột leo thang ở Gaza, cũng như bảo vệ các quyền và tính mạng của hai triệu người Palestine ở vùng lãnh thổ này. Bộ Ngoại giao Palestine cáo buộc Israel tiếp tục các cuộc tiến công ác liệt vào Gaza, đồng thời hối thúc Tòa án hình sự quốc tế (ICC) khẩn trương mở cuộc điều tra về “những tội ác của Israel” tại Gaza. Chính quyền Palestine (PA) kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhóm họp nhằm chấm dứt các cuộc không kích của Israel nhằm vào Gaza. Trong khi đó, Israel cũng như đồng minh Mỹ đều tuyên bố ủng hộ “quyền tự vệ chính đáng” của Tel Aviv. Những hành động quân sự đáp trả lẫn nhau giữa quân đội Israel và các tay súng Palestine là vô cùng nguy hiểm. Nhiều nước trong khu vực đã lên tiếng bày tỏ quan ngại về tình hình leo thang căng thẳng tại Gaza. Jordan cảnh báo hậu quả của việc gia tăng bạo lực và kêu gọi Israel chấm dứt các hoạt động quân sự nhằm vào vùng lãnh thổ Palestine. Cộng đồng quốc tế lên tiếng ủng hộ các nỗ lực trung gian hòa giải của Ai Cập và Liên hợp quốc nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza. Đặc phái viên Liên hợp quốc về Trung Đông N.Mladenov kêu gọi chấm dứt xung đột giữa các bên khi bạo lực đã cướp đi sinh mạng của dân thường vô tội ở cả hai chiến tuyến.

Trong nỗ lực “hạ nhiệt” căng thẳng giữa Israel và Palestine, Ai Cập đã nỗ lực làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn giữa hai bên. Giới chức Palestine cho biết đã đạt một thỏa thuận ngừng bắn với Israel do Ai Cập làm trung gian nhằm chấm dứt làn sóng bạo lực bùng phát gần đây tại Gaza và miền nam Israel. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, “số phận” của các thỏa thuận đều mong manh và nhiều lần bị phá vỡ khi các bên không thật sự có những hành động thiện chí vì hòa bình. Các hành động quân sự đáp trả lẫn nhau cũng như việc siết chặt phong tỏa Gaza chỉ càng khoét sâu thù hận giữa hai bên. Liên hợp quốc đã nhiều lần nhấn mạnh, hy vọng về giải pháp “hai nhà nước” tiếp tục bị xói mòn bởi những diễn biến trên thực địa và mối lo ngại về những hành động sáp nhập lãnh thổ trong tương lai ngày càng gia tăng khi Israel tiếp tục thực hiện các kế hoạch mở rộng khu định cư Do Thái trên các vùng lãnh thổ chiếm đóng của Palestine. Nếu không có thay đổi trong cách tiếp cận giải quyết xung đột thì tình hình ở khu vực này sẽ ngày càng nghiêm trọng. Sự thiếu lòng tin chính trị, những thách thức kinh tế và suy thoái môi trường đang làm cuộc khủng hoảng nhân đạo tại vùng lãnh thổ Palestine ngày càng sâu sắc.

Quan ngại về leo thang căng thẳng và cũng như nguy cơ xảy ra “thảm kịch” nhân đạo tại Gaza, cộng đồng quốc tế kêu gọi tất cả các bên kiềm chế, chấm dứt xung đột, thực thi nghiêm các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, nỗ lực hợp tác giải quyết những bất đồng thông qua đối thoại và hướng tới giải pháp “hai nhà nước”. Việc sử dụng vũ lực quá mức gây thương vong cho dân thường chỉ càng khiến tình hình thêm phức tạp, đẩy “con tàu hòa bình Trung Đông” vào thế bế tắc kéo dài.

BẢO ANH