Thực tập sinh không lương của các sao mạng Mỹ

Tháng 9/2020, Audrey Peters (24 tuổi), một nhà sáng tạo nội dung mới, nhận được lời đề nghị hợp tác với thương hiệu đầu tiên của mình.

Phía đối tác yêu cầu cô quay đoạn video đi dạo quanh khu Manhattan (thành phố New York, Mỹ). Tuy nhiên, bạn bè của Peters đều kín lịch, không thể giúp cô ghi hình, theo New York Times.

Một đồng nghiệp cùng ngành gợi ý rằng Peters nên tìm thực tập sinh - một người có thể hỗ trợ cô không lương để đổi lấy kinh nghiệm. Peters đánh giá đó là ý kiến hay. Hồi còn là sinh viên đại học, cô cũng từng thực tập miễn phí và nhận thấy nó đem lại nhiều giá trị.

Do đó, cô đã đăng một story lên kênh Instagram của mình để tìm một người hỗ trợ bán thời gian không lương.

Tuy nhiên, bài đăng không nhận được phản hồi tốt đẹp. Vô số bình luận xuất hiện dồn dập, gọi Peters là người phân biệt giai cấp và buộc tội cô bóc lột sức lao động.

Audrey Peters gặp rắc rối khi đăng tuyển thực tập sinh không lương. Ảnh: New York Times.

Xu hướng mới

Khi nhìn lại sự việc hôm đó, Peters cho biết một phần do bản mô tả công việc của cô chưa được ghi đầy đủ. Cô dự định bao chi phí đi lại và ăn uống cho thực tập sinh, đồng thời giới thiệu người đó với các đối tác của mình.

“Ngay trong lúc đang gặp rắc rối, tôi vẫn nhận được nhiều tin nhắn và email từ những người nói rằng ‘Tôi sẵn lòng làm việc cho bạn’”, Peters kể lại. Sau hơn một năm, những lời đề nghị muốn làm thực tập sinh vẫn gửi đến cô.

Sau một thập kỷ đấu tranh vì công nhân, các vụ kiện cáo của nhóm lao động và pháp luật tập trung hạn chế tình trạng các công ty bóc lột thực tập sinh, khó nhận thấy sự hấp dẫn của vị trí thực tập với một sao mạng, dù được trả lương hay không.

Tuy nhiên, đối với những người lớn lên cùng với Internet, cơ hội kiếm sống nhờ những nội dung đăng tải trên mạng xã hội có thể rất hấp dẫn.

Theo cuộc khảo sát năm 2019 của Morning Consult, 54% trong số 2.000 người thuộc thế hệ Millennials và Gen Z cho biết họ sẽ trở thành người có ảnh hưởng (influencer) nếu có cơ hội.

Giờ đây, sau gần 2 năm Covid-19 làm thay đổi hoàn toàn cách mọi người sinh hoạt và làm việc, sức hấp dẫn của sự tự do sáng tạo và tính linh hoạt, chưa tính đến tiềm năng thu nhập cao hơn, còn có thể gia tăng mạnh mẽ.

“Người trẻ không còn muốn cuộc sống gắn bó với công việc văn phòng. Họ muốn vui chơi, được tham gia vào thứ gì đó có liên quan và gắn liền với văn hóa đại chúng”, Gabe Feldman (26 tuổi), trưởng bộ phận phát triển kinh doanh của Viral Nation, đại diện cho 300 influencer trên toàn thế giới, cho biết.

Có nhiều cách để trở thành sao mạng. Đôi khi, nó chỉ là sự tình cờ đáng mừng: một video bất ngờ được lan truyền rộng rãi và nhận được những đề nghị hợp tác sau đó.

Một số người thì chi tiền mua lượt thích, theo dõi và hy vọng điều đó giúp họ sớm được công chúng chú ý.

Một số khác chọn cách nhắn tin cho sao mạng để xin làm thực tập sinh.

Các influencer cần thực tập sinh để hỗ trợ một số công việc không cố định. Ảnh: HBO.

Tất nhiên, công việc này có những mặt trái nhất định, bao gồm khung giờ làm việc kỳ lạ, công việc không có hệ thống, hạn chế về bảo vệ lao động và trách nhiệm giải trình. Đó là chưa kể đến sự thay đổi bất chợt của người theo dõi.

“Chẳng hạn, bạn làm việc cho một influencer vào năm 2021 và họ phát triển xuất sắc. Nhưng đến năm 2022, lượng khán giả của họ ngừng tăng trưởng. Và rồi quyền khoe khoang không còn nữa”, Feldman cho biết.

Cuối cùng là vấn đề tiền bạc. Feldman ước tính chỉ có 40% khách hàng của Viral Nation trả lương, thưởng theo giờ cho các thực tập sinh. Đối với nhiều bạn trẻ, những người vừa đang nợ nần, vừa chịu mức lạm phát cao nhất trong 30 năm qua, việc cho đi sức lao động miễn phí là khó chấp nhận.

Ngày nay, hầu hết tập đoàn lớn trả lương cho thực tập sinh của họ, sau vụ việc một số công ty truyền thông và giải trí ở Mỹ bị phát hiện vi phạm Đạo luật Tiêu chuẩn Lao động Công bằng vào những năm 2010.

Cơ hội trong tương lai

Kalyn Johnson Chandler, người điều hành thương hiệu văn phòng phẩm và đồ dùng thường ngày Effie’s Paper, cho biết khi mô hình kinh doanh còn nhỏ, các thực tập sinh của cô nhận được thẻ thanh toán vé phương tiện công cộng và bữa trưa hàng ngày. Đến khi thương hiệu phát triển, Chandler bắt đầu trả cho họ 15 USD/giờ.

Mặt khác, Hala Taha coi kinh nghiệm là hình thức bồi thường giá trị cho thực tập sinh. Cô xây dựng công ty truyền thông của mình, Young and Profiting Media, với sự giúp đỡ của khoảng 40 thực tập sinh và tình nguyện viên kể từ năm 2018.

“Họ là những người nghe podcast mong muốn được giúp đỡ tôi, hoặc học hỏi cách gia nhập ngành này. Họ muốn thâm nhập vào lĩnh vực truyền thông, truyền hình hoặc phát thanh và họ thiếu kinh nghiệm”, Taha (35 tuổi) nói.

Cô có 7 thực tập sinh vào mùa thu năm 2021 - những người giúp cô viết bài quảng cáo, hỗ trợ trả lời bình luận và chỉnh sửa video. Hầu hết nhận được 300 USD phụ cấp mỗi tháng cho khoảng 15 giờ làm việc/tuần, tương đương 5 USD/giờ.

“Tôi là một chuyên gia trong sản xuất video và bài đăng quảng cáo. Vì vậy, tôi giúp nâng cấp kỹ năng của họ bằng cách đưa ra nhận xét tức thì cho các sản phẩm. Tôi không thấy có gì kỳ lạ khi không trả lương cho họ”, cô nói thêm.

Sau 4 tháng, Taha cấp vị trí công việc toàn thời gian cho hầu hết thực tập sinh với mức lương 35.000-48.000 USD vì họ đã có rất nhiều kinh nghiệm thực hành. Những người khác, vẫn còn là sinh viên đại học, chuyển sang trả lương theo giờ từ 17-20 USD/giờ.

Nhiều bạn trẻ nhận thấy công việc thực tập đem lại nhiều giá trị phù hợp với nghề nghiệp tương lai của họ. Ảnh: HBO.

Caitlyn Saw (21 tuổi) thực tập không lương cho Taha vào mùa hè năm 2020. Cô dành khoảng 15 giờ/tuần lập kế hoạch cho các bài đăng trên mạng xã hội và xem lại các tựa đề video của Taha.

Saw có thể đảm đương công việc này vì cô sống với gia đình, đồng thời là nhân viên bán thời gian cho một công ty quảng cáo.

“Tôi từng thực hiện 2 kỳ thực tập không lương trước khi đến với Young and Profiting Media. Tôi đã khá quen với việc không được trả tiền. Đương nhiên, điều này không lý tưởng, nhưng tôi nghĩ thực tập cho Taha mang lại nhiều giá trị”, Saw nói.

Katie Welch (44 tuổi), giám đốc marketing của thương hiệu mỹ phẩm Rare Beauty, cho biết thực tập cho influencer có thể là “nơi tuyệt vời để bắt đầu sự nghiệp”, đặc biệt nếu bạn đang theo đuổi lĩnh vực tiếp thị hoặc quan hệ công chúng.

Nhưng đồng thời, bà cũng đưa ra lời khuyên thận trọng tới các thực tập sinh rằng liệu các bạn có được trả công và đối xử công bằng hay không.

Jon Rettinger (41 tuổi), người điều hành một số kênh YouTube tập trung vào công nghệ, cho biết anh hy vọng có thể cung cấp cho các thực tập sinh của mình những hướng dẫn hữu ích.

“Đây là công việc thực sự và không phải lúc nào cũng hào nhoáng đâu. Tôi sẽ muốn có ai đó dặn dò mình như vậy bởi khi mới vào nghề, tôi chưa chuẩn bị tinh thần”, anh nói nhấn mạnh rằng nhiều nhà sáng tạo nội dung là đối tượng bị bạo hành trực tuyến.

Các cựu thực tập sinh cho biết họ coi trọng những cố vấn như vậy. Sara Naqui (24 tuổi), người từng tình nguyện chụp ảnh cho thương hiệu Effie’s Paper của Chandler, hiện đã trở thành nhân viên chính thức có hợp đồng và một kênh YouTube riêng.

“Cô ấy ủng hộ tôi theo cách tôi chưa bao giờ nhận được từ những người trưởng thành khác”, Naqui giãi bày.

Ánh Dương