Thực hư Mỹ xóa sổ căn cứ Syria để đổi lấy bắt tay từ Nga

Mỹ được cho là đang xem xét từ bỏ một trong những cơ sở quân sự quan trọng nhất ở Syria khi họ đang chuẩn bị đàm phán với Nga và Jordan về tình hình an ninh đang xấu đi ở miền nam Syria.

Thông tin trên, lần đầu tiên được công bố vào ngày chủ nhật trên tờ báo của Saudi Arabia Asharq Al-Awsat và được đưa ra trong bối cảnh Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov nói ngày 29/5 rằng Moscow "ủng hộ ý tưởng tổ chức một cuộc họp ba bên ở cấp thuận tiện cho các đối tác của chúng tôi" -theo RIA Novosti.

Chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad đang lên kế hoạch tấn công mới nhằm vào lực lượng nổi dậy và cực đoan trên khắp miền nam Syria. Mỹ và đồng minh Trung Đông Jordan hiện là đối thủ của Tổng thống Syria Bashar al-Assad - đang được Nga và Iran hậu thuẫn.

Ngăn chặn xung đột Iran - Israel

Thông tin trên báo của Saudi cũng cho biết, để ngăn chặn sự leo thang giữa những kẻ thù lâu năm Iran và Israel, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Trung Đông David Satterfield đã cố gắng đưa ra một đề xuất cho cuộc họp ba bên, bao gồm việc rút toàn bộ lực lượng dân quân Syria và cả không phải người Syria xa 15,5 dặm từ biên giới Jordan. Lực lượng nổi dậy cũng sẽ được chuyển đến tỉnh Idlib và đường biên giới Syria-Jordan sẽ được mở.

Các cuộc không kích của Nga đã giúp ông Assad đảo ngược tình thế.

Đổi lại, Mỹ sẽ tháo dỡ căn cứ quân sự Al-Tanf -nằm trong khu vực do phe nổi dậy kiểm soát gần biên giới Jordan và Iraq.

Nga từ lâu đã cáo buộc Mỹ sử dụng căn cứ Al-Tanf để che dấu cho tàn dư của các nhóm cực đoan như Nhà nước Hồi giáo (ISIS). Washington bác bỏ mọi cáo buộc và đã chỉ trích Nga vì ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad – hiện đang bị phương Tây và các đồng minh cáo buộc thực hiện tội ác chiến tranh. Mỹ và phương Tây cũng đang hỗ trợ các lực lượng nổi dậy chống lại chính quyền của Tổng thống Assad.

Tuy nhiên, với sự ủng hộ của Nga và Iran, các lực lượng vũ trang của ông Assad đã chiếm lại phần lớn lãnh thổ Syria và gần đây đã giành lại vùng ngoại ô Damascus – trước đó do phe nổi dậy kiểm soát. Quân đội Syria đã đặt mục tiêu chiếm lại các khu vực phe nổi dậy kiểm soát gần tỉnh tây nam Daraa, nằm giữa biên giới Jordan và vùng cao nguyên Golan bị Israel chiếm đóng. Tuy nhiên, việc các nhóm thân chính phủ Syria, bao gồm lực lượng dân quân được Iran hậu thuẫn tiến vào khu vực này sẽ có nguy cơ leo thang căng thẳng vốn đã bùng nổ giữa Iran và Israel.

Israel đã chính thức duy trì lập trường trung lập trong cuộc nội chiến kéo dài 7 năm tại Syria, nhưng cũng đã thực hiện nhiều cuộc không kích nhằm vào các vị trí có người Iran và do các nhóm thân Iran kiểm soát ở Syria. Trong cuộc tấn công không quân lớn nhất của Israel vào Syria kể từ khi cuộc chiến năm 1973, Israel gần đây đã ném bom nhiều mục tiêu trên khắp Syria sau khi hỏa lực rocket từ Syria nhắm vào các lực lượng Israel ở vùng cao nguyên Golan để đáp trả một cuộc không kích của Israel ở phía tây nam Damascus.

Nga “tiến thoái lưỡng nan”

Mỹ đứng về phía Israel trong cuộc tấn công này, nhưng Nga lại ở thế lưỡng nan giữa hai đồng minh chiến lược Iran và Israel mà Nga đều có quan hệ. Nhiều thông tin đã xuất hiện trên các phương tiện truyền thông Israel cho thấy Nga có thể thuyết phục Syria rút nhóm Hồi giáo Shiite Hezbollah và các nhóm ủng hộ Iran khác rời khỏi nước này để đổi lấy sự ủng hộ của Israel đối với quân đội Syria trong việc chiếm lại quyền kiểm soát khu vực trung tâm nổi dậy ở miền Nam Syria.

Bogdanov ngày 29/5 bác bỏ những thông tin này, nói rằng "Tôi không biết gì về sự sắp xếp như vậy", theo RIA Novosti. Còn Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov chỉ nhắc lại nhận định của ông rằng, "một số điều lạ lùng đang xảy ra tại Al-Tanf", bao gồm sự xuất hiện của các tay súng theo ông là có liên hệ với IS.

Theo hãng thông tấn TASS, ông Lavrov nói với các phóng viên rằng: "Đối với thông tin trên phương tiện truyền thông về việc Mỹ lên kế hoạch rút quân khỏi khu vực Al-Tanf, tôi đã nói rằng khu vực này được xây dựng nhân tạo vì những lý do khó hiểu từ lập trường về tính khả thi về quân sự". "Đây là lý do tại sao Bộ Quốc phòng của chúng tôi đã thu hút sự chú ý của các đối tác Hoa Kỳ về thực tế đó và dường như họ đang đi đến cùng một kết luận."

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói với ông Assad tuần trước ở Sochi rằng, tất cả các chiến binh nước ngoài cuối cùng cần phải rời khỏi Syria. Dù vậy, cả Tehran và Damascus đều nói họ chưa có kế hoạch rút binh lính Iran và Hezbollah khỏi Syria cho đến khi trận chiến chống lại ISIS và quân nổi dậy kết thúc. Syria đã mời các lực lượng Nga và Iran giúp đỡ trong cuộc xung đột tại nước này, nhưng coi sự hiện diện của Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ là bất hợp pháp.

An Bình