Thực hiện nghiêm việc công khai kết luận kiểm toán

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắc Nông) đánh giá, trong nhiệm kỳ vừa qua, Kiểm toán nhà nước đã từng bước khẳng định vị thế là cơ quan kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công do Quốc hội thành lập, là công cụ quan trọng của nhà nước trong việc kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công.

Theo quy định của Luật Kiểm toán thì báo cáo kiểm toán của Kiểm toán nhà nước sau khi phát hành và công khai có giá trị bắt buộc phải thực hiện đối với đơn vị được kiểm toán về sai phạm trong việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công. Trong nhiệm kỳ vừa qua, Kiểm toán đã kiến nghị xử lý tài chính tới hơn 3.500 tỷ bằng 3,5 lần so với giai đoạn 2011-2015 và kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ thay thế 786 văn bản, bằng 2,18 lần nhiệm kỳ trước.

Tuy nhiên, số kiến nghị về tài chính hằng năm đạt bình quân khoảng 73,6%. Như vậy trong 5 năm vừa qua, mỗi một năm còn tồn tại khoảng hơn 25% số kiến nghị của kiểm toán đối với xử lý vấn đề tài chính chưa được thực hiện. Đồng thời số văn bản kiến nghị sửa đổi, bổ sung mới chỉ đạt được 136/786 văn bản.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) đề nghị cần phải thực hiện tốt quy định về công khai các báo cáo kiểm toán (ảnh: VPQH)

Từ thực tiễn này, đại biểu đề nghị Kiểm toán nhà nước tổng hợp lại báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo Quốc hội. Đồng thời, các đơn vị được kiểm toán đã bị chỉ ra các sai phạm về xử lý tài chính mà không thực hiện cũng phải có giải trình rõ ràng về việc tại sao không thực hiện các kiến nghị.

“Đây là luật định, mà luật đã định rồi nhưng không thực hiện như thế này thì kỷ cương chấp hành của các cơ quan có vấn đề. Tôi đề nghị trong nhiệm kỳ tới báo cáo hằng năm của kiểm toán cần phải nêu rõ hơn về những ý kiến nghị đối với từng đơn vị cụ thể để báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, báo cáo với Quốc hội, để có các giải pháp để thực hiện đúng quy định của Luật Kiểm toán nhà nước”, đại biểu Nguyễn Trường Giang nói.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) cũng cho rằng, kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán về mặt tài chính, mới chỉ đạt được 73,6% và về mặt kiến nghị, xử lý các văn bản thì mới chỉ đạt 17,3%. Như vậy, hiệu lực thực hiện của các kiến nghị kiểm toán còn thấp.

“Theo đại biểu, cần phải xem xét lại thật kỹ nguyên nhân, có phải là do chất lượng kiến nghị chưa đủ thuyết phục để các cơ quan phải thực hiện hay vì hiệu lực việc kiến nghị không được thực thi. Nếu như vì hiệu lực thì tôi nghĩ rằng cơ quan kiểm toán cần phải có kiến nghị với Quốc hội, vì vấn đề này đã trở thành luật là phải thực hiện”, đại biểu nói.

Theo đại biểu, cần phải sử dụng các tổ chức kiểm toán độc lập để tham gia vào quá trình kiểm toán, vì kinh nghiệm các nước trên thế giới đều sử dụng kiểm toán độc lập để thực hiện các chức năng của kiểm toán quốc gia. Nếu sử dụng kiểm toán độc lập sẽ vừa tiết kiệm được nhân sự bộ máy, đồng thời thực hiện được một cơ chế giám sát trên dưới và mang tính chất độc lập, khách quan tốt hơn.

Đồng thời, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, phải tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong kiểm toán, để tạo ra được các thông tin thực sự khách quan, không phụ thuộc vào yếu tố chủ quan của người cung cấp, cũng như cá nhân cán bộ kiểm toán.

Cùng với đó, phải công khai kết luận kiểm toán. Luật Kiểm toán đã quy định rất rõ tất cả những kết luận kiểm toán phải được công khai trên các hệ thống thông tin để cho mọi người được tiếp cận. Tuy nhiên, trên thực tế để tiếp cận được các báo cáo kiểm toán là vô cùng khó khăn.

“Các đại biểu Quốc hội cũng chưa chắc biết được báo cáo kiểm toán ở cơ quan mình như thế nào. Do vậy, chúng tôi đề nghị cần phải thực hiện tốt quy định về công khai các báo cáo kiểm toán”, đại biểu nói.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhấn mạnh, thời gian tới, Kiểm toán Nhà nước cần tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế được nêu trong báo cáo và các ý kiến của đại biểu phát biểu; xây dựng các giải pháp nhằm tiếp tục phát triển Kiểm toán nhà nước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Phương Thảo