Thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp - viện - trường

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết Dự án First.

Ngày 25-7-2013, Việt Nam và Ngân hàng thế giới (WB) đã ký kết Hiệp định tài trợ cho Dự án “Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu, khoa học và công nghệ”, viết tắt là Dự án First. Sau khi được Chủ tịch nước phê chuẩn, Dự án bắt đầu triển khai thực hiện từ năm 2014 và kết thúc vào 31-12-2019.

Mục tiêu chính của Dự án là hỗ trợ phát triển KH-CN, thúc đẩy đổi mới sáng tạo cho Việt Nam thông qua thí điểm một số chính sách mới góp phần hoàn thiện khung khổ chính sách phát triển KH-CN quốc gia; thu hút chuyên gia KH-CN giỏi quốc tế và người Việt Nam ở nước ngoài; nâng cao năng lực của các tổ chức KH-CN theo hướng chủ động gắn kết chặt chẽ với nhu cầu của thị trường và các doanh nghiệp; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo trong các doanh nghiệp, tăng cường liên kết doanh nghiệp với viện/trường, thúc đẩy sự hình thành và phát triển của các doanh nghiệp KH-CN.

Thứ trưởng KH-CN Phạm Công Tạc phát biểu ý kiến tại Hội nghị.

Sau sáu năm triển khai, Dự án First đã đạt được đầy đủ các mục tiêu cam kết, và còn vượt trên một số chỉ số đầu ra. Dự án đã giúp kết nối được với hơn 600 nhà KH-CN nước ngoài, trong đó có hơn 100 nhà khoa học trực tiếp thực hiện các nội dung hợp tác ở Việt Nam. Điều đáng trân trọng là có 30 nhà khoa học người Việt Nam ở nước ngoài đã về nước để chuyển giao hơn 70 quy trình công nghệ, đào tạo nâng cao và chia sẻ phương pháp nghiên cứu tiên tiến cho các đồng nghiệp trong nước. Thu hút 77 doanh nghiệp tư nhân tham gia, đầu tư trực tiếp gần 400 tỷ đồng để thực hiện các dự án làm chủ công nghệ và tạo ra 50 sản phẩm mới có giá trị gia tăng từ công nghệ. Sau khi kết thúc dự án, các doanh nghiệp đã đầu tư thêm hơn 1.000 tỷ đồng để mở rộng nhà máy sản xuất quy mô lớn. Đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với 108 hạng mục gồm các sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, giải pháp hữu ích, giống cây trồng, phần mềm, trong đó có hai sáng chế được cấp ở Mỹ. 16 tổ chức KH-CN công lập được đầu tư nâng cấp các phòng thí nghiệm, trong đó có 10 phòng thí nghiệm hiện đại đạt chứng chỉ ISO và công nhận VILAS đủ năng lực cung cấp các dịch vụ KH-CN đạt chuẩn quốc tế, làm chủ công nghệ hiện đại, tự chủ và tự tin trong chiến lược tự chủ và tiếp cận thị trường. Ngoài ra, Dự án còn đào tạo chuyên môn sâu và theo ê-kip cho hơn 150 nhà khoa học Việt Nam tại các phòng thí nghiệm hiện đại của Mỹ, Nhật Bản, Australia, Canada, Israel, Đài Loan và công bố 105 bài báo quốc tế.

Thứ trưởng Phạm Công Tạc cho biết, theo dự đoán của các chuyên gia thế giới thì sắp tới tốc độ phát triển kinh tế của Việt Nam sẽ chậm lại. Các chuyên gia khuyến cáo chúng ta có một cách duy nhất để bứt phá là đầu tư cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Dự án First rất ấn tượng với 67 tiểu dự án. Việc quan trọng là sau khi kết thúc dự án First, các tiểu dự án lại tiếp tục phát triển sang các giai đoạn mới.

Giám đốc WB tại Việt Nam Ousman Dione đánh giá cao về dự án đổi mới sáng tạo đầu tiên của Việt Nam.

Theo ngài Ousman Dione, Giám đốc WB tại Việt Nam, dự án First là dự án đầu tiên của WB tài trợ cho Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và là dự án đầu tiên Việt Nam bắt đầu nghiên cứu về đổi mới sáng tạo.

Dự án First được WB đánh giá đạt mức “Hài lòng”, là mức cao trong hệ thống xếp hạng của WB. Những thí điểm cơ chế từ Dự án First đã và đang được triển khai trong thực tế, góp phần hoàn thiện hàng lang chính sách để thúc đẩy KH-CN và đổi mới sáng tạo ở Việt Nam. Sau dự án First, Bộ KH-CN và WB tiếp tục cam kết tăng cường hợp tác hơn nữa để đưa KH-CN và đổi mới sáng tạo trở thành đòn bẩy, động lực thực sự cho một Việt Nam thịnh vượng và sáng tạo trong tương lai.

THẢO LÊ