Thừa Thiên - Huế: Cứu đầm Lập An trước khi quá muộn

Một nhà hàng nổi đang được gấp gáp xây trên mặt đầm Lập An. Ảnh Thanh Tùng.

Hiện trạng đau lòng

Đi dọc tuyến đường Nguyễn Văn dài hơn 10 km phía Đông đầm Lập An, chúng tôi gặp vài nhóm du khách nước ngoài đứng nhìn dãy 3 “nhà hàng nổi” xây trên các cọc bê tông cắm xuống mặt đầm với vẻ ngạc nhiên. Điệp khúc “một hai ba…zdô !!” phát ra từ các nhà hàng khiến những du khách châu Âu cảm thấy bối rối và lặng lẽ rời đi trong nuối tiếc.

Ngoài 3 nhà hàng nổi đang hoạt động, mặt đầm Lập An dọc tuyến đường Nguyễn Văn, đang tiếp tục được xây thêm 1 nhà hàng khác. Các “nhà hàng nổi” không chỉ chiếm diện tích mặt nước mà còn khiến cảnh quan đầm nước này trở nên nhếch nhác. Hoạt động kinh doanh ăn uống (chủ yếu là hải sản) và bia rượu của các nhà hàng cũng làm cho mặt đầm bị ô nhiễm. Người dân 2 tổ dân phố Loan Lý và An Cư Tân nói rằng, từ khi các “nhà hàng nổi” mọc lên, cuộc sống, sinh kế của họ bị xáo trộn và khó khăn hơn. Cùng với đó là tình trạng mất an toàn giao thông bởi tuyến đường nhỏ hẹp ven đầm luôn tấp nập người, phương tiện.

Đối diện đường Nguyễn Văn, phía Tây đầm Lập An là tuyến đường Trịnh Tố Tâm. Mặt đầm dọc tuyến đường này dày đặc cọc bê tông nham nhở, hệ quả của một dự án khách sạn nhà hàng, sân golf 18 lỗ, bị phá sản từ cuối năm 2011, đầu năm 2012. Ở thời điểm dự án có nguy cơ phá sản - báo hiệu để lại hệ quả xấu cho cảnh quan, môi trường đầm Lập An - chúng tôi nghe ông Trần Văn Giảng (Chủ tịch UBND thị trấn Lăng Cô lúc bấy giờ) than thở: “Họ (nhà đầu tư) xây nhà cao tầng, thấp tầng hoặc làm sân golf như thế nào thì… chưa rõ lắm! Đất giao cho dự án từ năm 2007 là đất nông nghiệp, đền bù chưa hết, còn… treo đó. Dân bây giờ không có đất sản xuất”.

Là Chủ tịch UBND thị trấn nhưng ông Trần Văn Giảng khi ấy cũng chỉ biết sơ sài về chủ đầu tư dự án là một doanh nghiệp có tên gọi Gia Minh Conic. Trụ sở “đóng ở mô thì cũng không rõ”. Dân không biết, lãnh đạo địa phương sở tại mơ hồ… Tuy nhiên, trên website của mình, nhà đầu tư này đã quảng cáo rất hoành tráng: “Trên diện tích 145 ha bán đảo đầm Lập An sẽ hình thành khu sân golf 18 lỗ kết hợp những biệt thự sang trọng vươn ra mặt đầm và những dãy núi hùng vĩ…”. Trong khi hậu quả nặng nề của dự án lấn 145 ha mặt nước đầm Lập An chưa được tỉnh Thừa Thiên – Huế giải quyết dứt điểm thì đến nay, mặt đầm Lập An lại phải chịu thêm áp lực từ các nhà hàng nổi.

Địa phương mơ hồ!

Trao đổi với phóng viên báo Đại Đoàn Kết, ông Dương Đăng Trung, Chủ tịch UBND thị trấn Lăng Cô cho biết, việc quy hoạch, cho xây dựng các “nhà hàng nổi” trên mặt nước đầm Lập An là thẩm quyền của Ban Quản lý khu kinh tế, công nghiệp tỉnh Thừa Thiên – Huế, địa phương không nắm bắt được gì nhiều. Trường hợp tỉnh cấp phép làm dự án, hay xây nhà hàng theo quy hoạch trên đất canh tác, đất vườn của dân thì mới thực hiện các bước như tham vấn cộng đồng, lấy ý kiến của dân. Mặt đầm do Nhà nước quản lý, nhà hàng nổi được cấp phép xây trên mặt nước, không liên quan gì đến dân nên không phải thực hiện các trình tự tham vấn, xin ý kiến dân – Chủ tịch UBND thị trấn Lăng Cô giải thích.

Cảnh quan đầm Lập An của Thừa Thiên – Huế đã và đang bị phá vỡ, bị hủy hoại trong hàng chục năm qua. Trong các lần gặp gỡ, trao đổi với lãnh đạo thị trấn Lăng Cô, chúng tôi đều được giải thích: Dự án khách sạn, sân golf trước đây và nhà hàng nổi hiện nay trên mặt đầm đều nằm trong quy hoach được phê duyệt. Quy hoạch dựa trên lợi thế tiềm năng sẵn có về địa lý, tài nguyên thiên nhiên để phát triển là cần thiết, tuy nhiên với những gì đã và đang diễn ra ở hệ sinh thái ven bờ đầm Lập An, có thể thấy cảnh quan của đầm nước này đang bị phá vỡ, bị biến dạng.

Thanh Tùng