Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Không được để Formosa vi phạm lần thứ hai

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị Ảnh: Q.HIẾU

Cùng dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cùng 200 đại biểu từ các Bộ, ngành và 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế.

Báo cáo của Ban chỉ đạo xử lý sự cố môi trường biển tại hội nghị nêu rõ: Sự cố môi trường từ tháng 4.2016 tại các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế đã gây thiệt hại hết sức nghiêm trọng về môi trường, hệ sinh thái biển và nguồn lợi hải sản; ảnh hưởng đến 510.000 người, thuộc 22 huyện vùng ven biển của 4 tỉnh miền Trung. Ngay sau sự cố, với quyết tâm của toàn bộ hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương đã vào cuộc để sớm tìm ra nguyên nhân xảy ra sự cố; ban hành một số chính sách cấp bách hỗ trợ người dân ổn định đời sống; chỉ đạo khôi phục sản xuất, môi trường. Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban chỉ đạo về các giải pháp để ổn định đời sống và sản xuất, kinh doanh cho nhân dân 4 tỉnh miền Trung do Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình làm Trưởng ban, cùng 18 thành viên là lãnh đạo Bộ, ngành và UBND bốn tỉnh.

Đến nay, sau hai năm tích cực triển khai các biện pháp khắc phục, nhìn chung chất lượng nước biển, môi trường biển đã được khôi phục; hoạt động khai thác, nuôi trồng, kinh doanh thủy sản, sản xuất muối, các khu du lịch biển, bãi tắm của bốn tỉnh miền Trung đã hoạt động trở lại bình thường. Người tiêu dùng đã yên tâm tiêu thụ các sản phẩm hải sản; hệ sinh thái biển, nguồn lợi thủy sản bị tổn thương đã bước đầu phục hồi; tình hình an ninh - trật tự xã hội ổn định. Công tác bồi thường thiệt hại đã cơ bản hoàn thành, công tác an sinh xã hội, phát triển sản xuất kinh doanh đang tiếp tục được triển khai tích cực.

Tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao sự nỗ lực chỉ đạo của Ban chỉ đạo xử lý sự cố môi trường biển; biểu dương các Bộ, ngành TƯ, 4 tỉnh miền Trung và các địa phương trong xử lý sự cố môi trường. Qua xử lý sự cố môi trường cho thấy, người dân đoàn kết hơn, tin Đảng, tin chính quyền, cán bộ trưởng thành nhanh.

Qua thực tế thăm hỏi người dân ở tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Trị vào ngày 16.5, Thủ tướng nói người dân phấn khởi, cuộc sống tốt và đoàn kết, thương yêu nhau hơn; lửa thử vàng, gian nan thử sức chính là lúc này. Theo Thủ tướng, ba thành công lớn nhất trong công tác ổn định đời sống và sản xuất, kinh doanh cho nhân dân 4 tỉnh miền Trung, đó là: Người dân tin Đảng, tin chính quyền; người dân đoàn kết hơn qua việc này và cán bộ trưởng thành hơn sau nhiệm vụ này.

Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các địa phương tiếp tục chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân. Thủ tướng nói rõ: “Từ sự cố này, chúng ta phải làm tốt hơn, không được để ô nhiễm, cả nguồn nước, không khí, đất. Không được để Formosa vi phạm lần thứ hai”. Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ TN&MT lắp đặt thêm các trạm quan trắc môi trường tự động ở các đô thị lớn và đề nghị các Bộ nghiên cứu giải pháp công nghệ đảm bảo môi trường, mua bán khí phát thải, đánh thuế doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường…

Về kiến nghị của các tỉnh như xử lý bồi lấp cửa biển, xây dựng âu thuyền trú ẩn, quy hoạch đầm phá... các Bộ, ngành phối hợp các địa phương có phương án xử lý theo quy định. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, bên cạnh sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, các tỉnh miền Trung cần phát huy những kết quả đạt được, không ngừng nỗ lực vươn lên xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh...

Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã công bố kết quả giám sát các chỉ tiêu an toàn đối với mẫu hải sản tại bốn tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển tương đương với mẫu hải sản vùng biển đối chứng và “đảm bảo an toàn”. Bộ Y tế đã thực hiện sáu đợt lấy mẫu hải sản tại 4 tỉnh miền Trung và tại ba tỉnh, thành đối chứng là Hải Phòng, Khánh Hòa và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Vào tháng 8.2016, sau công bố hiện trạng môi trường biển bốn tỉnh miền Trung, Bộ Y tế lấy 1.040 mẫu hải sản ở bốn tỉnh và 300 mẫu ở ba tỉnh đối chứng. Đến tháng 9.2016, Bộ Y tế công bố hải sản an toàn thực phẩm, trừ một số loài tầng đáy ở phạm vi 20 km gần bờ. Đến tháng 3.2018, Bộ Y tế tổ chức thêm năm đợt giám sát, với 3.900 mẫu tại 15 điểm và đánh giá an toàn thực phẩm với tất cả các loài, đặc biệt là hải sản tầng đáy trong vùng biển 20 km gần bờ. Bộ Y tế cũng giám sát hải sản đông lạnh ở địa phương, phát hiện gần 1.000 tấn hải sản đông lạnh không an toàn.

Để hỗ trợ ngư dân 4 tỉnh, Bộ Tài chính đã xuất cấp hỗ trợ gạo và hỗ trợ khẩn cấp 282 tỉ đồng, đồng thời tạm cấp hơn 6.900 tỉ đồng để các tỉnh chi trả hỗ trợ, bồi thường. Đến nay, các tỉnh chi trả được 6.400 tỉ đồng, tương đương 98,7% so với số đã phê duyệt. Các Bộ, ngành và địa phương triển khai nhiều giải pháp để ổn định đời sống người dân như cho vay vốn khôi phục sản xuất, hỗ trợ bảo hiểm y tế và học phí, tạo việc làm đảm bảo thu nhập, khôi phục và phát triển du lịch.

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường, sau hai năm, nguồn lợi thủy sản đã phục hồi, nhiều loại cá nổi như cơm, nục, khoai… xuất hiện, người dân tích cực vươn khơi bám biển sản xuất. “Môi trường biển đã an toàn, hải sản đã đảm bảo an toàn thực phẩm”. Cạnh đó, người dân tích cực cải tạo ao đầm, đầu tư nuôi trồng thủy sản khi có công bố nước biển an toàn.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà thông tin, chất lượng môi trường biển gồm nước biển và trầm tích tại bốn tỉnh miền Trung đã ổn định, đảm bảo cho mục đích nuôi trồng thủy sản, bảo tồn thủy sinh, tắm biển và thể thao dưới nước. Bộ trưởng Hà nhấn mạnh, môi trường phải được xác định là một trong ba trụ cột phát triển bền vững, đầu tư bảo vệ môi trường ngay từ đầu với tỷ lệ tương xứng, tránh đầu tư nước ngoài thu lợi nhuận nhưng tàn phá môi trường Việt Nam, để lại hậu quả nặng nề cho người dân.

Trước đó, vào sáng sớm cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn công tác đã đến dâng hương, dâng hoa tại Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Đường 9 và Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, tưởng nhớ các Anh hùng liệt sĩ đã anh dũng chiến đấu và hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc.

PHẠM PHÚ – TÂN BÌNH