Thủ tướng Mahathir từ chức: Cam kết bầu cử hay toan tính chính trị?
Một số nhà quan sát nhận định, việc từ chức của ông Mahathir có khả năng là một bước đi tính toán chiến thuật trước cuộc tổng tuyền cử năm 2023.
Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad ngày 24/2 đệ đơn từ chức lên Quốc vương, trong khi đảng Đoàn kết người Mã lai bản địa (Bersatu) của ông cũng quyết định rời khỏi liên minh chính phủ. Những diễn biến mới nhất này đánh dấu bước ngoặt trong cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất tại Malaysia chưa đầy 2 năm sau khi liên minh cầm quyền của ông Mahathir giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi giữa năm 2018.
Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad. Ảnh: Bangkok Post
Trong một thông cáo ngắn, văn phòng Thủ tướng Mahathir cho biết, nhà lãnh đạo 94 tuổi này đã đệ đơn từ chức lên Quốc vương lúc l3h ngày hôm nay giờ địa phương, song không nêu chi tiết.
Vài phút trước thông báo từ chức, đảng Đoàn kết người Mã lai bản địa (Bertasu) của ông Mahathir đã thông báo sẽ rút khỏi Liên minh Hy vọng cầm quyền và sẽ ủng hộ ông Mahathir trên cương vị chủ tịch đảng. Mười một nghị sĩ, trong đó có các thành viên chính phủ cũng cho biết sẽ rời đảng Công lý nhân dân do người được chỉ định kế nhiệm, ông Anwar Ibrahim lãnh đạo.
Liên minh Hy vọng của ông Mahathir Mohamad và ông Anwar Ibrahim giành chiến thắng bất ngờ trong tổng tuyển cử năm 2018 ở Malaysia, lật đổ liên minh Mặt trận Quốc gia của cựu thủ tướng Najib Razak, khi đó chịu nhiều bê bối tham nhũng.
Trước khi chấp nhận bắt tay nhau trong cuộc bầu cử này, ông Anwa và ông Mahathir đã có hàng thập kỷ đối đầu. Vào thời điểm Liên minh Hy vọng thành lập, ông Mahathir đã hứa hẹn để ông Anwar kế nhiệm, tuy nhiên lời hứa này đã 2 lần bị trì hoãn.
Ngay trước thông báo từ chức, ông Mahathir đã có cuộc gặp với đối tác trong liên minh cầm quyền của mình và phát biểu với báo chí sau cuộc gặp, ông Anwa tuyên bố “hài lòng với lập trường của Thủ tướng”.
“Tôi sẽ có một cuộc họp đặc biệt với lãnh đạo đảng Công lý nhân dân. Tôi vừa gặp Thủ tướng Mahathir để thảo luận về một số vấn đề. Tôi hài lòng với lập trường của ông ấy về những nguyên tắc cần duy trì, cũng như về việc tiếp tục chương trình cải cách. Chúng ta không được phép dễ dàng đầu hàng trước các nhóm muốn phản bội sự ủy thác của nhân dân”, ông Anwar nói.
Hiện chưa rõ lá đơn từ chức của ông Mahathir có được Quốc vương chấp nhận hay không, song một số nhà quan sát nhận định, đây có khả năng là một bước đi tính toán chiến thuật trước cuộc tổng tuyền cử năm 2023. Bởi việc hàng loạt nghị sĩ thuộc đảng Công lý nhân dân (PKR) và đảng Đoàn kết người Mã lai bản địa của ông Mahathir rời Liên minh Hy vọng cầm quyền đồng nghĩa liên minh này mất thế đa số tại quốc hội và chính phủ liên minh đã kết thúc.
Một số nguồn tin cho biết, những người ủng hộ ông Mahathir đã sẵn sàng liên minh với các đảng đối lập để thành lập một chính phủ mới, cũng như nhằm giữ chân ông Mahathir hoàn thành nhiệm kỳ Thủ tướng 5 năm, thay vì để cho ông Anwar Ibrahim kế nhiệm giữa nhiệm kỳ.
Tuy nhiên để làm được, nhóm này cần phải tập hợp được tối thiểu 112 nghị sĩ để có thể nắm quyền kiểm soát tại Quốc hội, cũng như đủ để kêu gọi bầu cử thành lập chính phủ mới. Dù là thực hiện cam kết bầu cử hay là toan tính chính trị, thì rõ ràng, quyết định từ chức của ông Mahathir Mohamad cũng đã đặt Malaysia trước một bước ngoặt chính trị lớn./.
