Thủ tướng: Không đổi mới sáng tạo là mắc kẹt trong hố sâu năng suất thấp

Ngày 9-1, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) đã được khởi công xây dựng tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết, NIC được Thủ tướng Chính phủ "khai sinh" tại Quyết định số 1269/QĐ-TTg ngày 2-10-2019.

Đây là mô hình đầu tiên được Thủ tướng Chính phủ thành lập và khác với mô hình trung tâm phổ biến ở các nước trên thế giới chủ yếu do doanh nghiệp, tập đoàn thiết lập và thường chỉ phục vụ mục tiêu nghiên cứu phát triển của doanh nghiệp. Trung tâm được hưởng các ưu đãi đầu tư cao nhất, thuận lợi nhất theo quy định hiện nay.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tham quan Triển lãm quốc tế đổi mới sáng tạo Việt Nam 2021 - Ảnh: Quang Vinh

NIC sau khi được xây dựng hoàn thành, đi vào hoạt động sẽ trở thành nơi quy tụ các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, nơi cung cấp các cơ sở nghiên cứu, không gian làm việc, thử nghiệm sản phẩm và điều kiện hạ tầng tốt nhất phục vụ cho nghiên cứu phát triển các ý tưởng công nghệ theo chuẩn mực quốc tế.

Đồng thời cũng là nơi đưa các ý tưởng đổi mới sáng tạo vào một hệ sinh thái đầy đủ và hỗ trợ thông qua các cơ chế thuận lợi, đặc thù, từ đó hoàn chỉnh vòng kết nối, thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư, nghiên cứu phát triển và thương mại hóa sản phẩm.

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng nhấn mạnh, trong 20 năm trở lại đây, thực tế đã chứng minh đổi mới sáng tạo có vai trò động lực quan trọng đối với tăng năng suất, hiệu quả, tăng trưởng và năng lực cạnh tranh quốc gia trong dài hạn. "Đổi mới sáng tạo đã trở thành "chìa khóa thành công" và một trong những "lợi khí" quan trọng nhất trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ"- Thủ tướng khẳng định.

Người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ ra, tỉ lệ chi cho khoa học công nghệ của Việt Nam, cả khu vực Nhà nước và tư nhân chỉ khoảng 0,44% GDP, mức rất thấp nhiều so với mức bình quân của thế giới là 2,23% GDP.

Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng cho biết, NIC được hưởng các ưu đãi đầu tư cao nhất, thuận lợi nhất theo quy định hiện nay - Ảnh: Quang Vinh

Việt Nam đang tụt hậu về mức độ sẵn sàng công nghệ, về đổi mới sáng tạo và về năng suất lao động so với một số nước ở châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia và Singapore. Bên cạnh đó, đang còn các bất cập trong chính sách, hành lang pháp lý.

Thủ tướng Chính phủ cho rằng, nếu không mạnh dạn đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong chính cái hố năng suất thấp, giá trị gia tăng thấp, và bẫy thu nhập trung bình của chính chúng ta.

Với việc khởi công dự án cơ sở Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, Thủ tướng cho rằng thiết kế dự án với biểu tượng đại bàng cất cánh bay lên, nơi đây sẽ tạo ra những điều kiện lý tưởng về môi trường thể chế pháp luật, thử nghiệm chính sách mới, điều kiện hạ tầng, môi trường làm việc đặc biệt thuận lợi để thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam phát triển và vươn mình ra thế giới.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, các cơ quan hoạch định chính sách và Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia một số công việc. Đó là nghiên cứu đề xuất chính sách, thể chế, khuyến khích và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong khu vực doanh nghiệp, nhất là lĩnh vực khởi nghiệp sáng tạo.

Trong khuôn khổ chương trình, Bộ KH-ĐT cũng đã tổ chức Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam quy tụ các chủ thể của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo như các tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ lớn trong nước, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp FDI, các viện nghiên cứu, trường đại học, các quỹ đầu tư, các tổ chức hỗ trợ, mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam. Đặc biệt có sự góp mặt của các hợp tác xã, doanh nghiệp xã hội và cả các mô hình kinh doanh của người yếu thế có ứng dụng đổi mới và sáng tạo trong các khâu sản xuất.

Minh Chiến