Thủ tướng: Còn 'sân trước, vườn sau', còn tham nhũng

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với các đại biểu dự hội nghị

Không xử lý nhanh, 12 dự án thua lỗ sẽ mất sạch vốn

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết: Từ năm 2016 đến tháng 6/2019, cả nước cổ phần hóa 162 doanh nghiệp với tổng quy mô vốn nhà nước được xác định lại là 205.433,2 tỷ đồng, bằng 108% tổng giá trị vốn nhà nước tại các doanh nghiệp cổ phần hóa giai đoạn 2011 - 2015. Tuy nhiên, còn nhiều doanh nghiệp, tổng công ty “chậm đổi mới, ngại đổi mới”, cổ phần hóa, thoái vốn chậm.

“Hiện nay, bước đầu đã phát hiện những sai phạm, cố ý làm trái quy định của pháp luật trong thoái vốn nhà nước, làm trái ý kiến chỉ đạo bằng văn bản của lãnh đạo Chính phủ, vì vậy không thể chủ quan”, Phó Thủ tướng nói.

Nhắc đến việc đăng ký, giao dịch, niêm yết trên sàn chứng khoán, Phó Thủ tướng cho biết, việc thực hiện chưa nghiêm túc, chưa đầy đủ. “Chưa có ai bị cách chức, chưa có ai bị kỷ luật, kể cả phân loại đánh giá cán bộ cuối năm vì thua lỗ và không chịu thực hiện quy định niêm yết công khai, minh bạch trên thị trường chứng khoán”, ông Huệ cho biết.

Đề cập việc xử lý 12 dự án ngàn tỷ thua lỗ, yếu kém ngành công thương, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết: Đã đạt được một số tín hiệu tốt, bảo đảm thực hiện theo đúng nguyên tắc của cơ chế thị trường; tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp. Nhà nước không cấp thêm vốn vào các dự án. Ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cho rằng, việc xử lý các dự án thua lỗ, yếu kém phải tiếp cận theo hướng “đã mất vốn thì giờ phải làm sao thu hồi vốn nhanh nhất”.

“Dự án đầu tư cả nghìn tỷ, thua lỗ rồi thì không bao giờ thu lại được tất cả. Đã làm doanh nghiệp, làm kinh tế thị trường, phải xử lý bằng vấn đề kinh tế chứ không thể áp đặt hành chính”, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước nói.

Theo ông Nguyễn Hoàng Anh, qua xử lý, một số dự án bước đầu đã hoạt động hiệu quả như Dự án Đạm Ninh Bình, Đạm Hà Bắc. Song nhìn chung vẫn không thể gánh được chi phí tổn thất từ trước do làm sai. Vấn đề đặt ra là có nên làm tiếp không?

“Đối với những dự án thua lỗ, chúng ta mất nhiều năm xử lý và đã mất 50% vốn rồi; 50% vốn còn lại, không chỉ 3- 5 năm nữa đâu, mà 1-2 năm nữa là sẽ mất sạch nếu không xử lý nhanh. Do đó, quan điểm của chúng tôi là năm 2020 phải xử lý dứt khoát xong, nếu không thì phải tính toán thoái hết vốn”, ông Nguyễn Hoàng Anh nói.

Đừng để cái gì cũng đi “xin”

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, nền kinh tế Việt Nam có nhiều thành phần, bình đẳng trước pháp luật, trong đó, kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể đóng vai trò chủ đạo. Kinh tế Nhà nước bao gồm tài sản Nhà nước, ngân sách Nhà nước, đất đai, hầm mỏ và DNNN.

“Chúng ta đã có nhiều cách làm, nhiều chủ trương, chúng ta đã chống cái trì trệ, thất thoát, kém hiệu quả về cơ bản trong DNNN”, Thủ tướng nói. Do đó, tài sản tăng, hàng tồn kho giảm, doanh thu tăng, nộp ngân sách Nhà nước cao hơn. Hiệu quả hoạt động của DNNN được cải thiện hơn, thể hiện được vai trò chủ đạo, tạo nguồn thu lớn. Nhiều tập đoàn, tổng công ty Nhà nước tái cơ cấu thành công.

Đề cập đến các tồn tại để khắc phục, Thủ tướng cho rằng, hiệu quả sản xuất kinh doanh còn thấp, lũy kế giai đoạn 2016-tháng 9/2019, mới cổ phần hóa được 36 doanh nghiệp (đạt 28% kế hoạch). Nhiều doanh nghiệp sau cổ phần hóa chưa tuân thủ quy định về quản lý giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là những tồn tại về tái cơ cấu, thoái vốn. Công tác đào tạo cán bộ có năng lực còn bất cập, người tài ít vào DNNN.

“Từ nay sẽ không có khoảng trống về vấn đề cán bộ. Tổng Giám đốc, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên của các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước phải chủ động hơn nữa, đừng để tiếp diễn tình trạng còn vài ngày nữa về hưu mà vẫn chưa tìm được người thay thế”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng lưu ý, vẫn còn tư tưởng ngại thay đổi, không muốn đổi mới vì lợi ích cá nhân, đặc quyền, đặc lợi, lợi ích cục bộ của ngành, lĩnh vực, thậm chí có trường hợp tham nhũng, che giấu sai phạm, cố tình làm chậm, không thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. “Hiện tượng tham nhũng trong doanh nghiệp Nhà nước là còn, “sân trước”, “sân sau”, thậm chí “vườn sau” là có. Chúng ta phải chú ý khắc phục cái này. Đồng chí nghèo thì nghèo rồi, đủ sống thì đủ sống rồi nhưng đừng đường dây ổ dợ tổ chức tham nhũng rồi gây hậu quả”, Thủ tướng nêu rõ.

Trước thách thức của thời đại mới, cạnh tranh khốc liệt, toàn cầu hóa, Thủ tướng yêu cầu các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước cần đổi mới, cải cách kịp thời hơn để bảo đảm vai trò tiên phong và chủ lực của mình. “Bổn cũ chép lại không ổn đâu”, Thủ tướng nói và bày tỏ sự ủng hộ quan điểm “trao quyền tự chủ”, “không để cái gì cũng chạy đi xin”.

Văn Kiên