Thủ tướng: BHXH phải là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội

Đây là yêu cầu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đối với ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) tại “Hội nghị trực tuyến toàn quốc đánh giá kết quả 25 năm thực hiện chính sách BHXH, BHYT, các giải pháp triển khai Nghị quyết số 28 của Trung ương về Cải cách chính sách BHXH” diễn ra ngày 15/2/2020 tại Hà Nội.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị trực tuyến

BHXH và BHYT- trụ cột của hệ thống an sinh xã hội

Cách đây 25 năm, năm 1995, Chính phủ đã quyết định thành lập BHXH Việt Nam trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở Trung ương và địa phương. Sau 25 năm, hiện BHXH và BHYT đang đóng vai trò là trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội ở nước ta.

Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết, vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, BHXH Việt Nam đã đạt được những thành tựu rất đáng khích lệ, không chỉ chăm lo phục vụ tốt các đối tượng tham gia thụ hưởng chính sách, không ngừng cải tiến quy trình, nâng cao chất lượng hiệu quả phục vụ, mà còn tham gia cùng các bộ, ngành đề xuất với Chính phủ và Quốc hội sửa đổi nhiều nội dung để Luật BHXH và Luật BHYT đi vào cuộc sống. Chính sách BHXH, BHYT thực sự trở thành những trụ cột của hệ thống ASXH hiện nay, là lưới an sinh đảm bảo giảm đói nghèo và bảo vệ người dân khi già cả, ốm đau...

Tính đến hết năm 2019, số người tham gia BHXH là gần 15,8 triệu người, chiếm trên 32% lực lượng lao động trong độ tuổi. Trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện đã có sự tăng trưởng vượt bậc với 574.000 người. Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp là trên 13,4 triệu người, chiếm khoảng 27,5% lực lượng lao động trong độ tuổi.

Đặc biệt, số người tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) là gần 86 triệu người (đạt tỷ lệ bao phủ 90% dân số), cơ bản đã hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân. Tính đến cuối năm 2019, tổng số thu BHXH bắt buộc đạt gần 242.000 tỷ đồng; thu BHXH tự nguyện đạt gần 2.400 tỷ đồng; thu bảo hiểm thất nghiệp đạt trên 17.400 tỷ đồng.

Cùng với đó, toàn Ngành cũng luôn đảm bảo việc giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BH thất nghiệp cho người lao động được kịp thời, đúng quy định. Từ năm 1995 đến hết năm 2019, toàn Ngành đã giải quyết cho trên 120 triệu lượt người hưởng trợ cấp một lần và các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức-phục hồi sức khỏe; từ năm 2010 đến hết năm 2019 giải quyết cho gần 6,9 triệu người hưởng chế độ BH thất nghiệp. Đến cuối năm 2019, tổng số người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng khoảng 3,2 triệu người (tăng 174% so với năm 1995). Từ năm 2003 đến 2019, toàn Ngành đã phối hợp với các cơ sở y tế đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh BHYT cho trên 1.924 triệu lượt người. Số lượt người được khám chữa bệnh theo chế độ BHYT tăng nhanh qua từng năm: Nếu như năm 2000 mới chỉ có 28,1 triệu lượt người, thì đến năm 2019 đã tăng lên trên 186 triệu lượt người…

Xác định việc bảo đảm tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT là hết sức quan trọng, ngành BHXH đã luôn chủ động đẩy mạnh thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra việc đóng BHXH, BHYT và kiên quyết xử lý đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm, góp phần đưa số nợ BHXH năm 2019 xuống còn khoảng 6.000 tỷ đồng (bằng 1,6% tổng số phải thu), mức thấp nhất trong lịch sử 25 năm phát triển Ngành.

Hiện thực hóa mục tiêu phát triển an sinh xã hội bền vững

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao BHXH Việt Nam trong suốt 25 năm qua đã nỗ lực tổ chức thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách về BHXH, BHYT.

Thủ tướng đánh giá cao Quỹ BHXH, BHYT đã trở thành quỹ an sinh lớn nhất, tỷ lệ chi từ nguồn Quỹ BHXH ngày càng tăng; tỷ lệ chi từ ngân sách nhà nước cho BHXH ngày càng giảm. Cùng với cải cách hành chính, BHXH đã xây dựng cơ sở dữ liệu và cấp mã bảo hiểm xã hội cho 97 triệu dân, góp phần quan trọng vào xây dựng chính phủ số, cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho toàn xã hội…

Nhấn mạnh chăm lo đời sống, sức khỏe và sự thịnh vượng, ấm no của người dân là sự nghiệp lâu dài của Đảng và Nhà nước ta, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, mục tiêu xuyên suốt là phải có một hệ thống an sinh xã hội hướng tới toàn dân, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, tạo ra một mạng lưới an toàn gồm nhiều tầng, nhiều lớp, bảo vệ cho tất cả thành viên cộng đồng xã hội.

Nghị quyết 28 của Trung ương yêu cầu: tỷ lệ bao phủ BHXH 35% vào cuối năm 2021 và tỷ lệ bao phủ 45% vào cuối năm 2025; bảo hiểm thất nghiệp 28% vào năm 2021 và 35% vào năm 2025 trong độ tuổi lao động.

Thủ tướng yêu cầu BHXH phải có giải pháp mới, sáng tạo và khắc phục những tồn tại, hạn chế. Theo đó, hệ thống chính sách pháp luật phải được thường xuyên đổi mới, cập nhật cho phù hợp với Tiêu chuẩn quốc tế; cần ứng dụng công nghệ số để quản lý thống nhất, nâng cao tính hiệu quả và giảm chi phí bộ máy; giảm mạnh thời gian đóng BHXH; triệt để xử lý tình trạng trục lợi quỹ BHYT, trốn đóng BHXH; nâng cao công tác phối hợp và chia sẻ thông tin, dữ liệu với các cơ quan chức năng khác...

Lấy ví dụ cụ thể trước tình hình dịch của Covid-19 đang diễn ra hết sức phức tạp, Thủ tướng nhấn mạnh tới vai trò của BHYT. Thực tế là cho dù gần như toàn bộ người dân đã có BHTY nhưng diện bao phủ dịch vụ còn thấp với mức chi phí trả còn khá hạn chế.

Trong khi đó, ngoài việc người dân được tiêm phòng cúm hàng năm nhưng BHYT hiện tại lại gần như chưa có khả năng trang trải những chi phí dạng này. Đây là điều Thủ tướng cho rằng BHXH cần phải quan tâm.

Trong thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, BHXH phải là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội nước ta. Cùng với đó là phát triển hệ thống chính sách bảo hiểm xã hội linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại, hội nhập quốc tế; huy động nguồn lực xã hội theo truyền thống tương thân tương ái của dân tộc, hướng tới bao phủ toàn dân theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội, kết hợp hài hòa các nguyên tắc đóng - hưởng công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững.

Thủ tướng trao Huân chương Độc lập hạng Ba cho TGĐ BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh.

Thủ tướng yêu cầu BHXH Việt Nam phải xác lập một chiến lược phát triển để trở thành một thiết chế hiện đại, hiệu quả, hướng tới mục tiêu bảo hiểm xã hội toàn dân, bảo đảm tất cả mọi người đều có lưới an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Tiếp tục mở rộng độ bao phủ bảo hiểm y tế; hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm; thực hiện kết nối, chia sẻ thông tin với các Bộ, ngành; liên thông giải quyết thủ tục hành chính trên Trục dữ liệu Quốc gia, góp phần xây dựng thành công Chính phủ điện tử.

Tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã trao tặng Cờ Thi đua của Chính phủ cho BHXH Việt Nam, do đã hoàn thành xuất sắc, toàn diện nhiệm vụ công tác, dẫn đầu phong trào thi đua yêu nước năm 2019. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng trao tặng Huân chương Độc lập hạng Ba của Chủ tịch nước cho Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh, do đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong quá trình công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc.

Lê Kim Liên