Thủ tướng Abe và đảng LDP 'dọn đường' để ông Y. Suga làm người kế nhiệm

Thủ tướng Shinzo Abe (trái) và Chánh Văn phòng Nội các Yoshihide Suga. Ảnh: Reuters

Ngày 2/9, ông Suga đã chính thức tuyên bố ứng cử vào vị trí lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền tại Nhật Bản, qua đó công khai thể hiện ý định muốn trở thành người kế nhiệm Thủ tướng Shinzo Abe.

Phát biểu tại một cuộc họp báo, ông Suga nói rằng ông muốn đảm nhiệm cương vị Thủ tướng Nhật Bản sau khi ông Shinzo Abe tuyên bố quyết định từ nhiệm, tránh để xảy ra khoảng trống quyền lực, ở thời điểm nền kinh tế lớn thứ ba thế giới đang chống chọi với ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Ông Suga - người đồng hành, ủng hộ Thủ tướng Abe kể từ khi ông quay trở lại nắm quyền Thủ tướng năm 2012 - đã khẳng định vị được thế đứng vững chắc để trở thành nhà lãnh đạo mới ở Nhật Bản sau khi nhận được sự ủng hộ rộng rãi trong LDP.

Số nghị sỹ LDP ủng hộ ông Suga gia tăng, trong đó có phái lớn nhất mà ông Abe xuất thân. Đứng đầu phái này là cựu Chánh Văn phòng Nội các Hosoda Hiroyuki. Phái lớn thứ 2 do Bộ trưởng Tài chính Aso Taro đứng đầu và phái lớn tiếp theo do Tổng thư ký LDP Nikai Toshihiro đứng đầu cũng khẳng định ủng hộ ông Suga.

Hậu thuẫn dành cho ông Suga trong LDP có bước đà lớn sau khi ông Abe và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Aso bắn tín hiệu sẽ ủng hộ Chánh Văn phòng Nội các Suga thay ông Abe. Đây là bước chuyển quan trọng, bởi cho tới trước thời điểm mùa xuân vừa qua, cả hai ông Abe và Aso đều coi cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida là ứng cử viên kế nhiệm hàng đầu.

Gió đổi chiều. Cảm nhận được mức độ ủng hộ của cử tri đối với ông Kishida không cao, giới lãnh đạo cấp cao trong LDP nhanh chóng phát đi tín hiệu không ủng hộ ông Kishida. Ý định của ông Abe ngầm lựa chọn ông Suga trở nên rõ ràng hơn sau khi ông từ chối ủng hộ ông Kishida, người cũng có kế hoạch tranh cử chức Chủ tịch LDP.

Ông Kishida có cuộc gặp với ông Aso hôm 30/8, với hy vọng nhận được sự hậu thuẫn từ ông Aso. Nhưng câu trả lời Fumio Kishida nhận được không phải là điều mà ông mong đợi. “Chính sách của nhóm chúng tôi là tiếp tục đi theo con đường của Thủ tướng”, ông Aso nói.

Ngày hôm sau, ông Kishida có cuộc gặp kéo dài trong khoảng 20 phút với Thủ tướng Abe. “Tôi muốn nhận được sự ủng hộ của ông”, ông Kishida đề cập. Thủ tướng Abe có ý né câu trả lời trực diện, khi ông nói rằng “trên quan điểm cá nhân, tôi không có ý định đưa ra bất kỳ cái tên cụ thể nào”.

Ngay sau buổi gặp trên, ông Aso triệu tập các giới chức trong nhóm, để khẳng định nhóm họ sẽ ủng hộ ông Suga, gửi đi thông điệp rõ ràng về Chánh Văn phòng Nội các là người được Thủ tướng Abe chọn lựa.

Trong một diễn biến tương tự, ông Hiroyuki Hosoda nêu quan điểm người kế nhiệm phải tiếp tục theo đuổi, thực thi các chính sách kinh tế, phòng ngừa đại dịch COVID-19. “Chúng tôi muốn đặt cược vào người sẽ giành chiến thắng. Chúng tôi hy vọng ông Suga sẽ duy trì được đà hiện nay”, một thành viên trong nhóm của ông Hosoda trong LDP nói.

Ông Yoshihide Suga phát biểu tại cuộc họp báo hôm 2/9 tại Tokyo, thông báo ý định tranh cử. Ảnh: Reuters

Nội bộ các nhóm trong LDP cũng có những quan điểm trái chiều trong việc lựa chọn nhà lãnh đạo tiếp theo. Thành viên trong từng nhóm cũng có thể ủng hộ ứng cử viên khác so với lựa chọn của người đứng đầu nhóm. Một số nghị sĩ trong phái của ông Aso muốn ủng hộ Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono, người trước đó cũng có ý định tranh cử, nhưng sau đó tuyên bố từ bỏ ý định.

Thế nhưng có được sự hậu thuẫn của ba nhóm chủ chốt, cũng là các nhóm từng ủng hộ ông Abe, ông Suga sẽ chiếm ưu thế nổi trội trong cuộc đua giành chức Chủ tịch LDP, mà nếu giành phần thắng sẽ trở thành người kế nhiệm ông Abe. Ba nhóm này chiếm khoảng 50% số ghế trong LDP. Những người từng ủng hộ ông Abe trong gần 8 năm qua không muốn đánh mất đi những thành quả mà họ phải dày công tạo dựng.

Về phần mình, Chánh Văn phòng Nội các Suga cũng có ý làm hài lòng số ủng hộ mình. Trong phát biểu ứng cử vào vị trí lãnh đạo đảng LDP, ông Suga khẳng định nếu được bầu làm Chủ tịch LDP và đắc cử thủ tướng Nhật Bản, ông sẽ duy trì và thúc đẩy” các chính sách kích thích kinh tế do ông Abe khởi xướng và theo đuổi những năm qua (gọi là Abenomics). Ông cũng khẳng định sẽ ưu tiên đối phó với đại dịch COVID-19.

Theo kế hoạch, đảng LDP sẽ tổ chức phiên họp bầu lãnh đạo mới vào ngày 14/9 và sau đó 2 ngày, vào ngày 16/9, Quốc hội Nhật Bản hiện do đảng LDP giữ đa số ghế dự kiến tiến hành phiên họp đặc biệt để phê chuẩn đề cử thủ tướng mới của nước này.

Hoài Thanh/Báo Tin tức (Asian Nikkei, Kyodo)