Thư ngỏ về một xét nghiệm sữa mẹ

* Phiên bản tiếng Anh ở cuối bài

Kính gửi PGS. TS. BS. Thầy thuốc Nhân dân Lê Bạch Mai!

Tôi đã cố tìm lý do để tự giải thích cho mình rằng bài báo "Xét nghiệm sữa mẹ tìm lý do trẻ không tăng cân" có thể có một ý nghĩa tích cực nào đó để bà mẹ khỏe, sữa mẹ tốt và thúc đẩy việc nuôi con bằng sữa mẹ! Nhưng tôi đã thực sự thất vọng khi đọc dòng chữ nói tận 90% bà mẹ đi xét nghiệm sữa mẹ đều thiếu đủ thứ. Nếu thế, chắc các bà mẹ cho con uống sữa bò hết và bỏ sữa mẹ ngay trong 24 tháng sau sinh mất.

Một dịch vụ xét nghiệm lạ lùng và kết quả đi ngược lại với kiến thức khoa học dinh dưỡng mà tôi vẫn tin tưởng. Đó là sữa mẹ có các giá trị dinh dưỡng cơ bản ít thay đổi và không phụ thuộc nhiều vào tình trạng dinh dưỡng của bà mẹ. Các yếu tố bị thay đổi thường là mùi, vị hoặc các chất kích thích sau khi các bà mẹ ăn, uống các thức ăn có các vị mạnh (như tỏi, cà phê...). Trong khi WHO công bố bình thường tỷ lệ này chỉ dưới 1% trong cộng đồng.

Trong nghiên cứu khoa học, cần đảm bảo tập hợp đủ các bằng chứng theo cách đủ độ khoa học về cỡ mẫu, chọn mẫu, thiết kế nghiên cứu, phương pháp thu thập số liệu… mới được phép đưa ra những kết luận đi ngược lại với những lý thuyết hiện hành. Có gì đảm bảo trong số những bà mẹ đã đến xét nghiệm là những bà mẹ đại diện cho cộng đồng, đảm bảo kỹ thuật lấy mẫu sữa của họ chuẩn theo đúng phương pháp. Các thông tin vừa được đăng cần phải mang tính chất khoa học và được nghiệm thu bởi một hội đồng khoa học uy tín mới được công bố cho công chúng tham khảo.

Trong đại dương, có một loài cá là cá hồi chó, chúng sống ở vùng nước sâu trong đại dương bao la. Cá hồi chó mẹ sau khi đẻ trứng sẽ đợi ở một bên, trứng sau khi nở thành cá con vẫn chưa thể tự kiếm ăn, chỉ có thể dựa vào thịt của mẹ để lớn. Cá mẹ nhịn đau đớn không hề kêu ca. Khi cá con lớn lên, cá mẹ chỉ còn lại một đống xương, đó là minh chứng đắt giá nhất cho tình mẹ vĩ đại trên thế giới này.

Thịt của cá mẹ không phải là sữa vì cấp độ tiến hóa loại động vật này thấp hơn rất nhiều với con người, dù thịt cá mẹ vẫn đủ cho đàn con lớn lên. Sữa mẹ, qua nhiều nghiên cứu, được chứng minh là thực phẩm hoàn hảo nhất cho trẻ dưới 6 tháng tuổi và vẫn được duy trì bên cạnh bữa ăn dặm cho đến 24 tháng tuổi.

GS. Piza đã dặn học trò mình: "Sữa và trái tim người mẹ là không gì có thể thay thế" (Thế kỷ XVII). Tôi đã khóc khi đọc về sự hy sinh anh hùng của liệt sỹ Nguyễn Thị Tư, một thôn nữ miền Tây rắn rỏi, trước nòng súng của giặc vẫn cố gượng dậy, giật đứa con 10 tháng tuổi của mình để cho bé bú những giọt sữa cuối cùng và nói "con tôi bú xong mới được bắn tôi". Bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối vẫn ôm con cho bú dù người nhà can ngăn vì lo người mẹ kiệt sức.

Những người làm khoa học chúng ta cần có trách nhiệm hơn với cộng đồng. Tôi không tin là chủ công ty bắt ép ta nói theo ý muốn, vì như vậy chỉ có thể xảy ra ở những công ty non kinh nghiệm!. Tôi còn nhớ tâm sự của Thầy thuốc Nhân dân Lê Bạch Mai: "Nếu có được sinh ra một cuộc đời nữa, mình vẫn chọn chính nghề này". Tôi nghĩ PGS Lê Bạch Mai vẫn tiếp tục tận tâm cống hiến cho ngành dinh dưỡng, tuy nhiên nhiều khi hành động chưa tính đến những hậu quả sâu xa mà những thông điệp này có thể kéo theo với hệ lụy là bao nhiêu bà mẹ cho con bú sẽ nghi ngờ về chất lượng sữa mẹ, bao nhiêu cơ hội để ngành công nghiệp sữa có thể vào cuộc.

Sai sót y khoa vẫn xảy ra, nhưng sai sót trên cộng đồng tác hại còn lớn hơn! Doanh nghiệp chân chính chắc chắn muốn đóng góp cho thế hệ thanh niên Việt Nam trong tương lai phát triển toàn diện hơn về cả thể chất và tinh thần. Giờ đây, việc rút bài không có ý nghĩa với người đã đọc, thậm chí cái chưa nhìn thấy được truyền miệng đến các bà mẹ khác đôi khi làm họ nghĩ rằng sự thật bị che giấu! Tốt hơn cả, người làm khoa học phải nhận lỗi và chính thức tuyên bố thừa nhận sai lầm! Nhận lỗi cũng chính là sự đóng góp lớn lao nhất trong khoa học mà lịch sử đã chứng minh.

Tôi cũng như PGS Lê Bạch Mai, có thể sai lầm, nhưng chúng ta cần dũng cảm không để sự hiểu nhầm làm hại đến cộng đồng mà chúng ta đang nguyện suốt đời cống hiến!

Kính thư!

GS. TS. TTND Lê Danh Tuyên

Dear Assoc.Prof. People's Doctor Le Bach Mai!

I tried to find a reason to explain to myself that the article "Breastmilk testing to know why babies don't gain weight" can have some positive meaning for healthy mothers, good breast milk and promote breastfeeding. But I was really disappointed when I read the line saying that 90% of mothers who go for a breast milk test are lacking in all kinds of things. If that's the case, then the mothers would probably give their babies cow's milk and give up breast milk within 24 months after giving birth. A strange test service and the results go against the nutritional science that I believe in. That is, breast milk has basic nutritional values that are little changed and do not depend much on the nutritional status of the mother.

The factors that are changed are usually smells, tastes or stimulants after mothers eat or drink foods with strong flavors (such as garlic, coffee...). While WHO normally publishes this rate is less than 1% in the community. In scientific research, it is necessary to ensure that sufficient evidence is gathered in a scientific manner in terms of sample size, sample selection, research design, data collection methods, etc. to be allowed to draw contrary conclusions with current theories. There is no guarantee that the mothers who have been tested are mothers representing the community, making sure their milk sampling technique is correct according to the correct method. The information that has just been posted needs to be of a scientific nature and be accepted by a reputable scientific council to be published for public reference.

In the ocean, there is a fish called the dog trout, they live in the deep waters of the vast ocean. The mother dog salmon after laying eggs will wait on one side, after the eggs hatch into fry, they still cannot feed themselves, can only rely on the mother's meat to grow. The mother fish suffer pain and does not complain. When the fry grow up, the mother fish is left with only a pile of bones, which is the most expensive proof of the great maternal love in this world. The flesh of the mother fish is not milk because the evolutionary level of this animal is much lower than that of humans, although the mother's flesh is still enough for the young to grow. Breast milk, through many studies, has been proven to be the most perfect food for babies under 6 months of age, and is still maintained alongside solid foods until 24 months of age. Prof Piza told his students: "Milk and a mother's heart are irreplaceable" (17th Century). I cried when I read about the heroic sacrifice of martyr Nguyen Thi Tu, a tough Southern West village girl who, in front of the American enemy's gun, still struggled to get up, snatching her 10-month-old baby to breastfeed her the last drop of milk and said " can only shoot me after my baby is nursed". The terminally ill cancer patient still hugged and breastfed her baby despite the family's disapproval because they worried about the mother's exhaustion.

We scientists need to be more responsible to the community. I do not believe that the owner of the company forces us to say what we want, because that can only happen in inexperienced companies!. I still remember the confession of People's Doctor Le Bach Mai: "If I could be born another life, I would still choose this profession". I think Assoc. Prof will continue to devote her life for nutrition. However, often action does not take into account the far-reaching consequences that these messages can entail, with the implications that how many nursing mothers will doubt the quality of their breast milk, how many opportunities for the industry to the dairy industry could step in.

Medical errors still happen, but errors in the community cause even greater harm! Genuine businesses certainly want to contribute to the future generation of Vietnamese youth to develop more comprehensively in both physical and mental health. Now, the withdrawal of the article has no meaning to the person who read it, even the unseen being passed on by word of mouth to other mums sometimes makes them think that the truth is hidden! Better yet, the scientist has to admit his mistake and officially admit it! Admitting fault is also the greatest contribution in science that history has proven.

I, like Assoc. Prof. MAI, can be wrong, but we need to have the courage not to let misunderstandings harm the community to which we are dedicated all our lives!

Sincerely

Prof. Le Danh Tuyen

GS. TS. TTND Lê Danh Tuyên