Thời trang cao cấp hiện nay liệu có thật sự còn 'đắt xắt ra miếng'?

Thời trang cao cấp luôn là biểu tượng cho sự xa hoa cũng như chất lượng tuyệt vời. Xuyên suốt nhiều thập kỉ, những nhà mốt kinh điển hàng đầu đã từng bước tạo dựng tên tuổi của họ dựa trên những sản phẩm từ các loại da thuộc và vải vóc tốt nhất, được sản xuất tỉ mỉ bởi bàn tay của những thợ thủ công lành nghề. Tuy nhiên, những năm gần đây đã chứng kiến một sự thay đổi đáng kể trong toàn bộ ngành công nghiệp thời trang.

Balenciaga khiến không chỉ các tín đồ thời trang mà nhiều hãng khác cũng phải chạy theo khi tạo ra xu hướng giày thể thao có thiết kế phá cách - Dad shoes - dòng Balenciaga Triple S. Ảnh minh họa: Designer-vintage.com

“Thời trang đối với tôi là một niềm yêu thích, tôi từng cảm thấy rất hài lòng khi chi tiền cho những món đồ thời trang cao cấp, bởi sự đặc trưng về chất lượng của chúng so với những món hàng đại trà” – Eugene Rabkin, sáng lập cổng thông tin thời trang cao cấp StyleZeigeist và biên tập viên trang Business of Fashion, chia sẻ – “Tuy nhiên, đáng buồn thay, tôi không còn cảm giác đó với thời trang cao cấp ở thời điểm hiện tại nữa.”

Chúng ta đều biết những sản phẩm với mức giá lên đến hàng trăm hay hàng nghìn Mỹ kim của những nhà mốt cao cấp đều đến từ yếu tố “Thương Hiệu” (Branding) của họ. Khi bạn mua một chiếc túi Louis Vuitton, bạn đang mua một thiết kế kinh điển có chiều dài lịch sử, được sản xuất với chất liệu da thượng hạng nhất. Chọn một thiết kế clutch của Goyard, bạn đang đem về nhà một nét họa tiết đặc trưng của sự sang chảnh đến từ bàn tay tài hoa của những người thợ thủ công lành nghề. Diện một chiếc đồng hồ Rolex, bạn sẽ cảm thấy như một tay chơi đích thực của giới thượng lưu... Mặc dù không được thể hiện một cách “huỵch toẹt” ra trên các quảng cáo, nhưng chính cái cảm giác tự tin cũng như sự yên tâm, xuất hiện đầy tự nhiên trong tâm lý khách hàng khi chọn mua những sản phẩm thời trang cao cấp đến từ các nhà mốt đình đám là giá trị cốt lõi nhưng không hữu hình, mà yếu tố thương hiệu đã và đang mang lại suốt nhiều thập kỉ qua.

Christian Dior – biểu tượng của thời trang cao cấp. Ảnh: Loomis Dean

Tuy nhiên những giá trị cốt lõi đó đang bị đe dọa nặng nề bởi sự phát triển vũ bão của ngành thời trang cao cấp trong những năm gần đây. “Giá thì tăng nhưng chất lượng lại giảm” – Rabkin chia sẻ đầy cay đắng. Khi mà tất cả những công ty trong mọi ngành công nghiệp đều chạy theo lợi nhuận, thì những ông lớn lâu đời của thế giới thời trang cũng không ngoại lệ. Để đạt được những bước nhảy vọt về doanh thu và lợi nhuận như mong muốn thì những thương hiệu này phải đứng trước sự lựa chọn: tăng giá thành hoặc giảm chất lượng sản phẩm. Đáng buồn thay, họ lại chọn cả hai! “Họ đầu tư vào các chiến lược marketing, mở rộng mối quan hệ với những ngôi sao nổi tiếng và đưa họ vào những chiến dịch quảng bá, tất cả chỉ để đánh vào thị hiếu và những ham muốn phù phiếm của công chúng nhằm che dấu chất lượng sản phẩm ngày càng kém đi”.

Kết quả của việc này là chúng ta có một loạt các sản phẩm đơn giản đến tầm thường so với vị thế của thời trang cao cấp. Hãy nhìn vào Gucci, một thương hiệu kì cựu với danh tiếng về những món đồ da thuộc cao cấp, giờ đây lại đang tập trung vào những thiết kế áo phông màu sắc in những dòng chữ nguệch ngoạc nhằm phục vụ giới trẻ. “Tất cả bây giờ đều xoay quanh trào lưu thổi phồng (nguyên văn: It’s about hype) – Chris Morency, tổng biên tập trang Hypebeast, khẳng định.

Những hãng thời trang sẽ chủ trương hạ thấp số lượng sản phẩm nhất có thể nhằm giới hạn khả năng tiếp cận sản phẩm của khách hàng. Điều này sẽ thổi phồng ham muốn của khách hàng lên đến mức họ sẵn sàng trả thật nhiều tiền, cũng như nâng tầm vị thế của thương hiệu đó lên. Hãy nhìn vào ví dụ tiêu biểu như những chiếc áo phông trắng có in Box logo của Supreme, đang có mức giá bán lại lên đến 500 đô la Mỹ ở thị trường thứ cấp.

Thiết kế túi nhựa trong của Louis Vuitton. Ảnh minh họa: Fashionista

Việc một vài thương hiệu thời trang cao cấp đang cố gắng tăng độ hype bằng mọi cách có thể xem như một nỗ lực bảo vệ cho vị thế, vốn chỉ còn trên lí thuyết của chính họ, khi mà giờ đây chất lượng sản phẩm của họ đã chẳng còn vượt trội gì hơn những món đồ ở phân khúc tầm trung. “Những tag giá cao ngất ngưỡng chỉ là một sự thể hiện phù phiếm cho vị thế của những hãng thời trang. Nói thẳng ra, bạn đang bỏ ra $700 cho một chiếc áo có chi phí sản xuất chỉ tầm $50!” – Luke McDonald, stylist của trang thời trang nam giới Thread cho hay.

Điều này đã dẫn đến việc các nhà mốt lớn tiêu biểu như Burberry đã kiên quyết tiêu hủy hàng tồn kho thay vì đưa chúng ra những cửa hàng outlet với mức giá rẻ hơn. Nạn nhân của việc này không chỉ là người tiêu dùng mà còn cả môi trường chung của toàn nhân loại. Thực tế đi, đã đến lúc những thương hiệu thời trang cao cấp ngừng đổ hoàn toàn trách nhiệm cho ngành công nghiệp thời trang nhanh trong việc gây ô nhiễm môi trường, khi mà chính bản thân họ cũng đang thải ra hàng tấn sản phẩm tiêu hủy cũng như vật liệu gây hại mỗi năm.

Tình trạng này là một sự đối lập hoàn toàn với chính những giá trị cốt lõi và lâu đời nhất của thời trang cao cấp. Ở những năm 50 thế kỉ trước, những nhà mốt thời trang cao cấp được trang hoàng với những món đồ thêu đan từ những loại vải vóc và da thuộc tốt nhất, bởi những người thợ thủ công khéo léo và lành nghề. Haute Couture – các sản phẩm được may đo tỉ mỉ bằng tay – vốn là linh hồn và biểu tượng cho sự “đắt xắt ra miếng” của thời trang cao cấp, giờ đây đã phải chấp nhận bị ghẻ lạnh vì không thể đảm bảo nguồn lợi nhuận. Những thiết kế váy áo Couture giờ đây chỉ xuất hiện ở một vài dịp đặc thù, và vẫn được duy trì với mục đích giữ mối quan hệ với các ngôi sao, chứ không còn mang tính biểu tượng cho chất lượng cao cấp như trong quá khứ.

Huyền làng thoại thời trang Karl Lagerfeld tại show diễn Haute Couture 2017 của Chanel. Giám đốc sáng tạo nổi tiếng của hãng thời trang Pháp Chanel - người giám hộ giữ hồn cho thời trang cao cấp suốt nhiều thập kỉ - mất ngày 19.2 vừa qua tại Paris vì tuổi cao, sức yếu. Ảnh: Francois Mori/The Associated Press

Sự giao thoa giữa thời trang cao cấp và văn hóa streetwear (thời trang đường phố, phong cách của quần áo bình thường đã trở thành toàn cầu trong những năm 1990) đang là một xu hướng chủ đạo cho ngành thời trang thế giới. Tuy nhiên, liệu rằng xu hướng này có đang góp phần kéo thời trang cao cấp tuột dốc, khi mà chính bản thân nó lại đang bị lạm dụng và bóp méo thành sự biện hộ cho những thiết kế có phần lười nhác và kém chất lượng, tiêu biểu như như những thiết kế túi xách đính nhựa đang bị cộng đồng mạng chỉ trích dữ dội của Virgil Abloh và Louis Vuitton.

Chính bản thân huyền thoại Karl Lagerfeld lúc sinh thời, cũng đã không dưới một lần chỉ trích những sự tuột dốc và thiếu sáng tạo đến từ những nhà thiết kế thời trang cao cấp đương đại. Hiện tại chỉ có một số ít các nhà thiết kế, tiêu biểu như Yohji Yamamoto hay Jun Takahashi từ UNDERCOVER, thật sự sử dụng sự sáng tạo và tài năng của họ để đem những ngôn ngữ thiết kế cao cấp và sang trọng đến với những món đồ streetstyle, và qua đó mở ra những hướng đi mới cho ngành thời trang.

Trang phục thời trang đường phố nhãn hiệu Y-3 đậm chất Yohji Yamamoto.

“Hãy suy nghĩ thật kĩ về những gì bạn sẽ sở hữu với số tiền mình bỏ ra” – Luke McDonald chia sẻ. Thời trang hiện đại giống như một vòng đu quay, những xu hướng rộ lên và biến mất chỉ trong có vài tháng. Vậy nên nếu bạn thật sự là một người đam mê với thời trang, hãy bỏ thời gian tìm đến những món hàng thủ công, được may tay tỉ mỉ. Chất liệu thượng hạng, quá trình sản xuất thủ công cùng với thiết kế đặc trưng, đó mới là những thứ tinh thần kinh điển nhất đã cấu thành nên đẳng cấp và giá trị của thứ gọi là thời trang cao cấp.

Còn ở thời điểm hiện tại trên thị trường, những món đồ thời trang cao cấp đắt thật đấy, nhưng có “xắt ra miếng” không thì lại là một câu chuyện khác!

Tào Minh tổng hợp