Thời điểm quan trọng để triển khai quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Canada

Đại sứ Vũ Hồ, Quyền Trưởng SOM ASEAN Việt Nam cùng Trưởng SOM các nước ASEAN tham dự Đối thoại thường niên giữa ASEAN-Canada 20 diễn ra từ 29-30/5 tại Kuala Lumpur, Malaysia.

Trưởng SOM Malaysia và Canada đã đồng chủ trì hoạt động này cùng Trưởng SOM các nước ASEAN.

Các nước hoan nghênh quan hệ Đối tác tăng cường ASEAN-Canada tiến triển tốt đẹp. Năm qua, hai bên phối hợp tổ chức thành công Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN-Canada (Phnom Pênh, tháng 11/2022) và triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động ASEAN-Canada giai đoạn 2021-2025 với 88/103 dòng hành động đã được triển khai, đạt tỷ lệ cao tương đương 85,4%.

Cuộc họp đánh giá cao việc năm 2022 kim ngạch thương mại hai chiều đạt 18,9 tỷ USD.

Canada khẳng định ASEAN là trọng tâm trong Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương mới công bố của nước này, cam kết ủng hộ ASEAN nắm vai trò trung tâm, sẵn sàng phối hợp với ASEAN tìm kiếm các cơ hội hợp tác trên các lĩnh vực ưu tiên Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP).

Các nước ASEAN hoan nghênh Canada hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng, thiết lập Quỹ Tín thác trị giá 13,1 triệu đô la Canada (CAD), với mức đóng góp ban đầu 500 nghìn CAD, nhằm hỗ trợ triển khai các hoạt động hợp tác trong khuôn khổ Kế hoạch hành động ASEAN-Canada giai đoạn 2021-2025.

Định hướng cho hợp tác, ASEAN và Canada chia sẻ nhận định đây là thời điểm quan trọng để hai bên nỗ lực phối hợp triển khai chỉ đạo của Lãnh đạo, thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Canada.

Theo đó, hai bên nhất trí cần tăng cường hơn nữa hợp tác trong những lĩnh vực sẵn có, đồng thời đẩy mạnh và mở rộng hợp tác trong thương mại, đầu tư, hợp tác an ninh biển, giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, quản lý thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, năng lượng,…

Các nước ASEAN đề nghị Canada dành quan tâm và nguồn lực đầy đủ, đề xuất, triển khai các chương trình, dự án, hoạt động hợp tác thực chất, hiệu quả, đáp ứng những nhu cầu và quan tâm hiện nay của hai bên, nhất là phù hợp với định hướng phát triển Cộng đồng ASEAN sau 2025.

Canada tái khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm và nỗ lực xây dựng lòng tin thông qua các cơ chế của ASEAN. Trưởng SOM Canada khẳng định ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông, những nỗ lực xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982.

Đánh giá cao mối quan hệ gần nửa thế kỷ giữa ASEAN và Canada, Đại sứ Vũ Hồ khẳng định Việt Nam ủng hộ nâng cấp quan hệ ASEAN-Canada lên tầm cao mới, cam kết hợp tác chặt chẽ với các nước ASEAN và Canada hiện thực hóa cam kết của Lãnh đạo, sớm thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Canada.

Toàn cảnh phiên họp Đối thoại thường niên giữa ASEAN-Canada 20.

Thay mặt ASEAN phát biểu về Kết nối, cơ sở hạ tầng, và giao thông vận tải, Đại sứ Vũ Hồ nhấn mạnh đây là những lĩnh vực hợp tác quan trọng, giúp ASEAN và Canada gần gũi hơn.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của phát triển cơ sở hạ tầng chiến lược, xanh và bền vững, Đại sứ mong muốn Canada dành cho các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, hỗ trợ về tài chính xanh, công nghệ xanh, sạch, rẻ, nâng cao năng lực, chia sẻ kinh nghiệm, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững trong khu vực.

Nhân đó, Đại sứ đề nghị Canada quan tâm, hỗ trợ nỗ lực thu hẹp khoảng cách phát triển và phát triển tiểu vùng trong ASEAN, ưu tiên hợp tác quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước, ứng phó biến đổi khí hậu và nước biển dâng, nhất là tại vùng đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.

Đại sứ đề nghị hai bên đẩy mạnh giao thương, đầu tư, ổn định chuỗi cung ứng, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu hàng hóa.

Nhắc đến giao lưu, kết nối người dân, trao đổi văn hóa, giáo dục, đào tạo, hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, Đại sứ đề nghị Canada tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng hơn 1 triệu người Canada có nguồn gốc từ Đông Nam Á, trong đó có khoảng 240 nghìn người Việt Nam, làm ăn sinh sống hợp pháp theo luật pháp của Canada.

Nêu quan ngại về những phức tạp trong khu vực, trong đó có diễn biến trên Biển Đông, Đại sứ Vũ Hồ nhấn mạnh trách nhiệm của các bên đối với hòa bình, ổn định trên Biển Đông và trong khu vực.

Đại sứ tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN, đề cao thượng tôn pháp luật, kiềm chế, tránh các hành động đi ngược lại tinh thần Tuyên bố DOC, trái với luật pháp quốc tế, vi phạm UNCLOS 1982, gây xói mòn lòng tin, ảnh hưởng tiêu cực đến nỗ lực duy trì hòa bình khu vực, đồng thời Đại sứ đề nghị Canada ủng hộ nỗ lực của ASEAN xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, qua đó góp phần đưa Biển Đông thành vùng biển hòa bình, hợp tác và phát triển.

Bảo Chi