'Thời cuộc và Văn hóa': Chắt lọc những tinh hoa

Xuyên suốt hành trình cầm bút, chất văn hóa thấm đẫm trong con người hiển hiện giữa các dòng chữ của Hồ Quang Lợi.

Cách anh bình luận những vấn đề quốc tế nhẹ nhàng nhưng đầy tính hình ảnh”. Đó là những lời nhận xét của nhà báo Đỗ Doãn Hoàng khi nói về cuốn sách “Thời cuộc và Văn hóa” của nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội nhà báo Việt Nam.

Khác với cuốn sách “Cuộc bứt phá toàn cầu” hay cuốn “Nước Nga- Hành trình tới tương lai” mà anh viết trước đây, "Thời cuộc và Văn hóa" của nhà báo Hồ Quang Lợi đi tìm mạch văn hóa trong những vấn đề thời cuộc nóng bỏng. Nhà báo Hồ Quang Lợi đã thành công khi kếp hợp hai nội dung tưởng chừng như ít liên quan đến nhau một cách tinh tế, hấp dẫn.

Nội dung cuốn sách "Thời cuộc và Văn hóa" đề cập đến thời cuộc với những vấn đề thời sự nóng bỏng, chấn động đời sống nhân loại như sự sụp đổ của chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu, hai cuộc chiến tranh vùng vịnh; cuộc chiến Cosovo; cú đánh 11/9/2001 và cách thức chống khủng bố; các vấn đề sắc tộc, tôn giáo, nhân quyền, kỷ nguyên số với nỗi ám ảnh mạng xã hội “siêu quyền lực” và không thể kiểm soát… để chỉ ra cái lõi của văn hóa trong cuộc sống tưởng như xa xôi, khiên cưỡng.

ác trang viết trong "Thời cuộc và Văn hóa" của nhà báo Hồ Quang Lợi đều lấp lánh ánh sáng của lương tri, của tinh thần nhân ái, của lòng hướng thiện cao cả. Chất văn hóa trong con người ấy bộc lộ trong từng con chữ và làm nên vẻ đẹp sang trọng của văn hóa ngôn ngữ nơi ông mô tả sự nóng bỏng và quyết liệt của thời cuộc. Những con chữ khô khan qua cách viết của ông lại trở nên có ma lực, sống động, có hồn để tạo nên phong cách Hồ Quang Lợi hút hồn người đọc. “Rất nhiều bài viết của anh bây giờ đọc lại, tôi có cảm nhận đó là một sự thăng hoa cả về tư duy lẫn ngôn từ. Những câu chữ và ngôn từ của anh cứ như những cánh buồm no gió lướt trên mặt sóng”, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị bình luận.

Là một người nhạy cảm, hiểu biết và sắc sảo, nhà báo Hồ Quang Lợi luôn biết cách dẫn dắt các ý tưởng của mình trong sự cân bằng giữa lý trí và tình cảm. Đọc cuốn "Thời cuộc và Văn hóa", bạn đọc sẽ thấy Hồ Quang Lợi có cái tài chinh phục thay vì những khó khăn trong quá trình viết lách của nhà báo. Xuyên suốt tác phẩm, bạn đọc có thể đúc kết được nhiều vấn đề có tính chất tổng kết lịch sử, từ đó có cái nhìn toàn diện về bức tranh văn hóa ngày nay mà chúng ta đang sống.

Bên cạnh đó, tác giả đã chỉ ra được cái lõi văn hóa trong những vấn đề thời cuộc, đồng thời mô tả thời cuộc một cách nhân văn, lịch lãm. Các bài báo của ông đã thuyết phục và hấp dẫn bạn đọc bởi đạt cả 3 tiêu chí: Đề cập đến vấn đề nóng đang là mối quan tâm của xã hội; chiều sâu lý lẽ trên cơ sở tổng hợp, xâu chuỗi và phân tích sự kiện để đưa ra những nhận định cùng dự báo xác đáng, cách viết uyển chuyển, linh hoạt trong một bố cục chặt chẽ, khoa học. Và dù có bị thời cuộc tác động, văn hóa vẫn sẽ cứu thế giới, giúp thế giới ngày càng phát triển.

Nhiều người đã đọc cuốn "Thời cuộc và Văn hóa" đều cho rằng bản thân bị cuốn hút bởi trí tuệ sắc sảo, tỉnh táo, không lên gân, khiên cưỡng lại đậm chất thời sự khi viết về những nhà văn hóa, những vấn đề văn hóa, đạo đức- phẩm cách nhà báo của Hồ Quang Lợi.

Nêu tư tưởng chủ đạo của cuốn sách, nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh, có những dòng chảy văn hóa đưa thế giới đến tương lai nhưng cũng có những dòng chảy như chiếc nôi êm đưa thế giới trở lại với cội nguồn. Đó không phải là hai chiều đối chọi của thế giới hiện đại mà là hai gương mặt của một thế giới khi tiến lên thì sẽ tìm lại những giá trị cao quý đã bị chôn vùi.

Qua "Thời cuộc và Văn hóa", tác giả cũng muốn truyền đi những thông điệp, khi đối mặt với những vấn đề mới của thời đại truyền thông kỹ thuật số, chúng ta phải luôn luôn chú trọng, bảo vệ, lưu giữ và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. “Làm được điều ấy, chúng ta sẽ có đủ cơ sở, nền tảng vững chắc để giải quyết các vấn đề thuộc về chính trị, xã hội, kinh tế, thậm chí hóa giải được các nguy cơ như chiến tranh, mâu thuẫn dân tộc, tôn giáo…”, nhà báo Hồ Quang Lợi nói tiếp.

Về phía người đọc hẳn sẽ rất tâm đắc với đúc kết sắc sảo của Hồ Quang Lợi rằng, việc giữ bản sắc dân tộc, bảo vệ và phát huy thế mạnh văn hóa của quốc gia là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ. Khi văn hóa trở thành giá trị, dân tộc nào có tầm vóc về văn hiến thì dân tộc đó sẽ đứng vững và trường tồn trước bất cứ kẻ thù nào.

Xuyên suốt hành trình cầm bút, chất văn hóa thấm đẫm trong con người hiện hiển giữa các dòng chữ của Hồ Quang Lợi. Ngòi bút của ông luôn dành cả trí lực và tâm huyết cho các vấn đề thời cuộc, những phong ba của chính trường thế giới, nhịp thở thời sự trong cuộc sống đương đại, để nhìn nhận, phản ánh góc độ văn hóa.

D. Ngân