Thoát khỏi bóng ma tín dụng đen không khó!

Câu hỏi về những biến tướng, tác hại của hoạt động này có hiện rõ hơn trong bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế vẫn cần được đặt ra.

Có thể, cơn sóng vỡ nợ xảy ra trong năm 2019 mới chỉ là khúc dạo đầu tương đối êm ái. Đã có nhiều nước mắt, cũng có nhiều gia đình hục hặc ly tán… Và đến thời điểm này, những chủ nợ vẫn tiếp tục nghe ngóng, tìm kiếm người đã mang cả tài sản, nợ nần lên tới hàng tỷ đồng của mình đi biệt tăm vô tích. Thế nhưng, ở những trường hợp này, máu đã không đổ xuống. Và nhìn nhận một cách khách quan, những giao dịch có lợi nhuận cao đương nhiên đi kèm với rủi ro lớn. Âu cũng vì lòng tham…

Tuy nhiên, sự việc xảy ra vào những tuần cuối của tháng 6/2020 tại huyện Tuần Giáo, Điện Biên lại không thể được lý giải theo cách này. Đó là một thảm án khiến 3 người chết, trong đó có cặp vợ chồng chủ nợ và con nợ. Theo những giấy tờ thu được ở hiện trường, món nợ vào khoảng 1,5 tỷ đồng và hai vợ chồng nạn nhân, sau khi viện tới chính quyền, đã đem theo một đám người đến đòi nợ.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp vô vàn khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19

Doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp vô vàn khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19

Kẻ thủ ác đã chết nên sẽ không còn ai nói ra được sự thật, rằng khoản tiền 1,5 tỷ đồng đã gây nên áp lực và sự cùng quẫn đến mức nào khiến người đàn ông hành động mất đi tính người như vậy. Còn với vợ chồng nạn nhân, mức lãi dù có cao tới mức nào cũng không đánh đổi được sinh mạng. Họ đã kinh doanh theo cách rất nhiều người đã làm. Không còn cơ hội để cất lên hai tiếng ‘giá như’.

Đáng nói hơn, những câu chuyện buồn như trên khó có thể là cá biệt. Ngay tại Hà Nội, một người đàn ông đã mang dao, súng và hơn 100 viên đạn đến nhà người bảo lãnh để đòi nợ. Vụ việc kết thúc sau khi người dân xung quanh đã sang ứng cứu, nạn nhân phải nhập viện với một vết thương không nguy hiểm đến tính mạng. Người ta lo ngại rằng những vụ việc tương tự có thể sẽ lại được ghi nhận.

Căn nguyên nằm ở chính vấn đề kinh tế. Sự gắng gượng, cầm cự của những người dính dáng tới hoạt động tín dụng đen có thể sẽ tới hạn khi đại dịch Covid-19 mang tới một cú sốc mới cho hầu hết các hoạt động kinh doanh. Nói cho cùng, có mấy người vay nợ để tiêu pha, phá tán. Miếng bánh này đang được các công ty tài chính khai thác triệt để mà những hệ lụy của nó phải bàn trong một bài viết khác.

Như vậy, các khoản vay với lãi suất rất cao trong các giao dịch tín dụng đen phần nhiều dành cho kinh doanh. Với những trường hợp đã chứng kiến, một trong những điểm đến của dòng tiền là đầu tư kinh doanh bất động sản. Nhiều cơn sốt nóng, thậm chí đến từ tin đồn thiếu căn cứ đã khiến nhiều người nhầm tưởng, giấc mơ làm giàu từ đất nằm trong tầm tay với.

Họ tin vào những cuộc lướt sóng, tin vào tài ứng biến khiến tiền đẻ ra tiền, cho đến khi bất động sản cũng phải nguội đi như nhiều lĩnh vực khác trong nền kinh tế. Đến đây, giấc mơ biến thành ác mộng với những khoản lãi mẹ đẻ lãi con. Trong mối quan hệ bên vay – bên cho vay, cả hai đều vừa là tội đồ vừa là nạn nhân, chưa kể, bản thân chủ nợ cũng có thể là con nợ lãi cao của một chủ nợ khác.

Ẩn họa còn lớn hơn nhiều nếu địa chỉ của dòng tín dụng lãi suất rất cao là những doanh nghiệp nhỏ và vừa. Mối lo hoàn toàn có cơ sở khi chính doanh nghiệp nhỏ và vừa đã phải than trời vì không thể tiếp cận với tín dụng ngân hàng. Báo cáo của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam đưa ra cuối tháng 4/2019 cho hay, tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa chỉ chiếm 21% trong tổng dư nợ tín dụng. Khoảng 60% doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa sử dụng nguồn vốn ngân hàng mà phần lớn trong số này không tiếp cận được. Tín dụng đen, đôi lúc, là sự lựa chọn không thể khác.

Công bằng mà nói, việc doanh nghiệp nhỏ và vừa phải tìm tới tín dụng đen không phải câu chuyện mới. Sự đổ vỡ chỉ hiện diện khi vòng quay tiền – hàng bị gián đoạn, mà dịch Covid-19 là một tác nhân đang gây ra kiểu tác động không mong muốn này.

Doanh nghiệp nhỏ và vừa là nhóm dễ bị tổn thương nhiều hơn do dịch, với tỷ lệ 90% doanh nghiệp được khảo sát tự đánh giá gặp khó khăn trong 4 tháng đầu năm. Các chuyên gia tài chính thế giới dự báo ảm đạm, khi khủng hoảng kéo dài nhiều tuần nhiều tháng, điều xem ra đã xảy ra, số doanh nghiệp vừa và nhỏ bị "chết" có thể còn lớn hơn số ca tử vong do dịch. Không thể để những chiến binh của nền kinh tế gặp nguy hiểm, đặc biệt, nếu dính vào tín dụng đen, đó sẽ là con đường không lối thoát.

Hành động lúc này, đương nhiên chưa quá muộn. Thách thức lớn nhất đối với những con tin của tín dụng đen là lãi suất. Những cuộc thương thảo, với sự chứng kiến của bên thứ ba, về mức lãi suất và thời hạn trả nợ có thể giúp con nợ không lâm vào bước đường cùng.

Vả lại, các chủ nợ cũng không thể lựa chọn cách khác. Một mặt, luật pháp đã quy định mức lãi suất tối đa trong các giao dịch dân sự và áp theo các quy định này, hoạt động tín dụng đen là trái pháp luật và có thể bị xử lý nghiêm minh. Mặt khác, nếu con nợ không có khả năng trả nợ mà đi đến các hành vi tiêu cực, chủ nợ cũng sẽ trắng tay.

Lần theo đầu mối để tìm ra những ông chủ, bà chủ lớn trên thị trường tín dụng đen sẽ giúp việc thương thảo giảm lãi, hoãn thời gian trả nợ dễ dàng hơn. Quan trọng hơn, điều này cũng sẽ giúp cơ quan chức năng xử lý triệt để vấn nạn này.

Đối với những doanh nghiệp nhỏ và vừa buộc phải dính dáng tới tín dụng đen, biện pháp giải cứu sẽ khác. Các thực thể kinh doanh này đã buộc phải uống ‘độc dược tín dụng lãi suất cao’ và để giải độc, ngoài nội lực của doanh nghiệp, cần sự hỗ trợ của cơ quan quản lý. Tất nhiên, không phải chiếc đũa thần sẽ gõ vào tất cả các doanh nghiệp mà sẽ cần một cuộc thanh lọc.

Khi đó, cung cấp tín dụng đủ cho các dự án khả thi của doanh nghiệp nhỏ và vừa không phải là một nhiệm vụ bất khả thi với hệ thống các tổ chức tín dụng. Vướng mắc tài sản thế chấp hoàn toàn có thể vượt qua nếu các tổ chức tín dụng tiên phong thực hiện cho vay và giải ngân theo quy trình vay tín chấp. Tìm những dự án hiệu quả trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang lao đao vì dịch bệnh có thể xem như… đãi cát tìm vàng. Thế nhưng, đó là vàng thật, có thể tỏa ánh hào quang làm đẹp hơn cho kinh tế Việt Nam.

Khánh Nguyên

Nguồn Đất Việt: http://baodatviet.vn/kinh-te/doanh-nghiep/thoat-khoi-bong-ma-tin-dung-den-khong-kho-3409516/