Thỏa thuận thương mại một phần: Mỹ về vạch xuất phát

Mỹ đã đồng ý hoãn kế hoạch tăng thuế từ 25 đến 30% đối với hàng hóa trị giá 250 tỷ USD của Trung Quốc, dự kiến sẽ có hiệu lực vào tuần tới sau cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc hôm 10/10 vừa qua.

Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt tay Phó Thủ tướng Lưu Hạc ngày 11/10. Ảnh: FP

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố nội dung của thỏa thuận ở "giai đoạn 1" này đang được biên soạn. Ông khẳng định, Trung Quốc sẽ mua thêm nhiều nông sản Mỹ trị giá khoảng 40- 50 triệu USD. Các chi tiết về sản phẩm và cách thức, cũng như thời điểm Trung Quốc sẽ mua các hàng hóa Mỹ vẫn chưa được công khai.

Khi được hỏi về những khoản thuế bổ sung, ông Trump nói: "tôi tin là chúng tôi sẽ đạt được một thỏa thuận tuyệt vời còn hơn cả những khoản thuế đó".

Ngày 10/10, Bộ Nông nghiệp Mỹ xác nhận đã bán ròng 142.172 tấn thịt heo cho Trung Quốc trong tuần kết thúc ngày 3/10. Đó cũng là doanh số bán theo tuần lớn nhất của Mỹ cho thị trường thịt heo lớn nhất thế giới.

Theo ông Trump, Trung Quốc cũng cam kết sẽ mở cửa nhiều hơn cho các dịch vụ tài chính của Mỹ.

Washington và Bắc Kinh cũng đạt được những bước tiến lớn trong một số vấn đề khác bao gồm bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ bắt buộc và thao túng tiền tệ. Tuy nhiên, ông Trump không đi sâu vào chi tiết.

Tổng thống Mỹ từng nói ông không trông đợi thỏa thuận thương mại một phần nhưng ông sẽ vẫn xem xét.

Giới quan sát đánh giá đây là động thái tích cực nhưng còn mơ hồ khi nội dung thỏa thuận chưa được tiết lộ theo cách Mỹ sẽ kiểm soát cam kết của Trung Quốc như thế nào.

Tờ Chính sách đối ngoại cho rằng, ông Trump mới chỉ "vừa chui lên khỏi cái hố mà ông ấy tự đào xuống" khi đề cập tới thỏa thuận thương mại một phần vừa đạt được.

Trong khi Mỹ chỉ mới thúc ép Trung Quốc mua thêm 40- 50 triệu USD nông sản, Nhà Trắng đã phải chi tới 28 tỷ USD để đền bù cho nông dân. Con số này quả là chênh lệch khi người ta muốn nói tới một thỏa thuận.

Trong khi đó, những người ở chính quyền Mỹ kỳ vọng có thể lấy sức khỏe nền kinh tế số một thế giới để gây sức ép bắt Trung Quốc thay đổi các chính sách kinh tế của họ, là đang tự huyễn hoặc mình. Trung Quốc có thể "gật đầu" cho một thỏa thuận rồi họ không thực hiện lời hứa.

"Trung Quốc cũng cam kết thực thi quyền sở hữu trí tuệ mạnh mẽ hơn. Nhưng những lời hứa như vậy đã được nói đến nhiều lần kể từ khi Trung Quốc bắt đầu đàm phán để gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) từ nhiều thập kỷ trước, đến nay vẫn rất ít nội dung được thể hiện. Đất nước này vẫn là quốc gia vi phạm luật bản quyền lớn nhất thế giới. Một phần năm công ty Mỹ nói rằng tài sản trí tuệ của họ đã bị đánh cắp bởi một công ty Trung Quốc" - tờ Foreign Policy bình luận.

Tờ báo Mỹ trích lời ông Benn Steil thuộc Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ cho rằng, thỏa thuận thương mại một phần là chiến thắng cho Trung Quốc.

"Đậu nành và khí tự nhiên, đó là thứ họ muốn, đó không phải là một sự nhượng bộ của Mỹ. Vậy tại sao chúng ta trải qua năm địa ngục vừa qua?" - ông Benn Steil nhận xét.

Tổng thống Mỹ Trump thông báo tại Nhà Trắng ngày 11/10, ông hy vọng ký thỏa thuận thương mại một phần với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khi họ tới Chile dự Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương giữa tháng 11.

Nhà Trắng cho biết các vấn đề đạt được trong vòng đàm phán thương mại mới nhất giữa Mỹ và Trung Quốc tách biệt với các lệnh cấm và biện pháp gây sức ép của Mỹ đối với gã khổng lồ công nghệ viễn thông Trung Quốc Huawei.

Đông Phong