Thỏa thuận ngũ cốc: Canada không tin Nga thực hiện cam kết, Mỹ hối thúc triển khai, Moscow khẳng định 'không lợi dụng'

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan dự lễ ký các thỏa thuận ngũ cốc, dọn đường xuất khẩu hàng triệu tấn ngũ cốc của Ukraine, cũng như ngũ cốc và phân bón của Nga. (Nguồn: Reuters)

Nga và Ukraine đã ký các thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc (LHQ) để dọn đường xuất khẩu hàng triệu tấn ngũ cốc của Ukraine, cũng như ngũ cốc và phân bón của Nga, chấm dứt tình trạng bế quan tỏa cảng đe dọa an ninh lương thực trên toàn cầu.

Ông Trudeau nói: "Canada cho rằng độ tin cậy của Nga là gần như không có. Họ không chứng tỏ được gì ngoài độ tin cậy thấp".

Nga và Ukraine đều là những nước xuất khẩu lương thực lớn nhất thế giới. Sự phong tỏa bởi hạm đội Biển Đen của Nga đã làm trầm trọng thêm tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và cùng với các lệnh trừng phạt của phương Tây áp đặt đối với Moscow đã làm giá lương thực và năng lượng tăng cao kể từ khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine bùng phát.

Thủ tướng Trudeau cáo buộc Nga đã tạo ra cả hai cuộc khủng hoảng khi tấn công Ukraine. Ông nói: “Họ đã gây ra một cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu, một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu với cuộc xâm lược bất hợp pháp Ukraine, những nước còn lại như đất nước chúng ta đã rất nỗ lực làm việc để giảm thiểu những vấn đề đó trên toàn thế giới".

Trước xung đột, Ukraine thường xuất khẩu từ 5-6 triệu tấn ngũ cốc mỗi tháng. Joseph Glauber, người từng là nhà kinh tế hàng đầu của Bộ Nông nghiệp Mỹ nhận định, rất khó để có thể đưa xuất khẩu trở lại mức đó, ngay cả khi thỏa thuận mới được thực thi.

Cùng ngày, Mỹ đã kêu gọi Nga nhanh chóng dỡ bỏ việc phong tỏa các cảng của Ukraine để nước này tiến hành xuất khẩu ngũ cốc, đồng thời bày tỏ hy vọng thỏa thuận do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian được cấu trúc tốt, đủ để giám sát sự tuân thủ của các bên.

Phát biểu với phóng viên, người phát ngôn Nhà Trắng John Kirby cho biết: “Chúng tôi hoàn toàn mong đợi việc thực hiện thỏa thuận hôm nay (22/7) sẽ được triển khai nhanh chóng để ngăn những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới rơi vào tình trạng mất an ninh và suy dinh dưỡng nặng hơn”.

Trước đó cùng ngày, Nga và Ukraine đã ký thỏa thuận mang tính bước ngoặt nhằm mở lại các cảng bên bờ Biển Đen của Ukraine để nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc, qua đó làm dấy lên hy vọng, cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu, vốn khởi nguồn từ chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, có thể lắng dịu.

Đề cập Thỏa thuận, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu tuyên bố Moscow sẽ không "lợi dụng" việc rà phá bom mìn và mở các cảng ở Ukraine theo thỏa thuận do LHQ bảo trợ với mục tiêu nối lại hoạt động xuất khẩu ngũ cốc quan trọng.

Sau lễ ký thỏa thuận về ngũ cốc tại Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), phát biểu với kênh truyền hình nhà nước Rossiya-24, Bộ trưởng Shoigu khẳng định: "Nga đã tiếp nhận các nghĩa vụ được nêu rõ trong văn kiện này. Chúng tôi sẽ không lợi dụng việc các cảng này sẽ được thông quan và mở cửa. Chúng tôi đã đưa ra cam kết này".

(theo Reuters, TTXVN)

Chu Văn