Thổ Nhĩ Kỳ 'xuống nước' sau cảnh báo của Mỹ, Chính phủ Syria 'ngư ông đắc lợi'

Phát biểu sau khi hội kiến Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại thủ đô Ankara, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence ngày 17/10 thông báo phía Thổ Nhĩ Kỳ đã nhất trí về một lệnh ngừng bắn kéo dài 5 ngày tại Đông Bắc Syria để cho phép lực lượng người Kurd rút quân khỏi đường biên giới, theo Reuters.

Xe tăng của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ gần biên giới Syria. Ảnh: ITN

Ông Pence khẳng định Washington sẽ không áp trừng phạt chống Thổ Nhĩ Kỳ trong giai đoạn này. Các biện pháp trừng phạt đã áp dụng sẽ được loại bỏ khi Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurd tiến tới thỏa thuận ngừng bắn toàn diện.

Đặc phái viên Mỹ về vấn đề Syria, ông James Jeffrey cho biết thỏa thuận sẽ tập trung vào những khu vực mà lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ đã thâm nhập sâu ở phía Đông Bắc Syria. Ông Jeffrey khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ "đã kiểm soát một phần lớn lãnh thổ chỉ trong thời gian ngắn".

Trong khi đó, từ phía Ankara, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cùng ngày xác nhận đã "đình chỉ chiến dịch Mùa xuân Hòa bình trong vòng 5 ngày để đảng Công nhân người Kurd (PKK) và Lực lượng Phòng vệ Quốc gia Syria (NDF) rút khỏi những vùng đệm an ninh được thiết lập".

Tuy nhiên, ông Cavusoglu cho hay nước này không coi đây là lệnh ngừng bắn mà là cơ hội duy nhất để dân quân người Kurd rời khỏi khu vực dài 480km, sâu 30km vào lãnh thổ Syria, đúng theo đề xuất ban đầu của Ankara về một "vùng đệm an toàn" mà nước này và Mỹ không thể thiết lập.

Từ Washington, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ca ngợi bước đi của Tổng thống Erdogan. "Đây là ngày tuyệt vời với nước Mỹ, với Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd, một ngày tuyệt vời cho văn minh nhân loại. Đây là điều khiến mọi người hài lòng. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ là lãnh đạo tốt và đã làm điều đúng đắn, tôi rất tôn trọng ông ấy", ông Trump phát biểu.

Tổng thống Mỹ cũng cho biết nước này sẽ không áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Ankara nữa. Tuy nhiên, một số quan chức Mỹ tỏ ra không hài lòng vì nguy cơ lệnh đình chỉ tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ không giải quyết được vấn đề.

Thổ Nhĩ Kỳ ngày 9/10 phát động chiến dịch quân sự "Mùa xuân Hòa bình" chống người Kurd, sau khi Tổng thống Trump ngày 7/10 rút toàn bộ lực lượng khỏi miền Bắc Syria.

Người Kurd, vốn sát cánh bên Mỹ trong cuộc chiến chống IS nhưng bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là khủng bố, gọi bước đi của Mỹ là hành động "đâm sau lưng" và tìm kiếm sự trợ giúp của Syria thông qua Nga. Đến tối 17/10, quân đội Syria đã tiến vào phần lớn thị trấn chiến lược ở khu vực biên giới phía Đông Bắc.

Sau khi Thổ Nhĩ Kỳ thông báo dừng tấn công 5 ngày, dân quân người Kurd tuyên bố sẵn sàng chấp thuận ngừng bắn. Các chuyên gia cho biết, nếu dân quân người Kurd rút khỏi đường biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, hòa bình tại khu vực được lập lại thì quân đội Chính phủ Syria của Tổng thống Bashar al-Assad sẽ tiếp tục quản lý các khu vực này thay cho người Kurd.

Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu khẳng định không có ý định chiếm đóng lãnh thổ Syria mà chỉ muốn người Kurd rút khỏi biên giới. Ankara mới đây cũng thông báo không phàn nàn gì về việc Damascus triển khai binh sĩ đến khu vực biên giới.

Thái An