Thổ Nhĩ Kỳ thí 'con tốt' Patriot, quyết mua S-400 Triumph Nga

Sau khi Thổ Nhĩ Kỳ công khai thương vụ mua sắm 6 trung đoàn phòng không S-400 Triumph của Nga, Hoa Kỳ tuyên bố rằng, hệ thống phòng không kiểu Nga không tương thích với tiêu chuẩn của NATO. Washington đe dọa sẽ trừng phạt chính quyền của ông Erdogan vì hợp đồng mua bán này và đã nhiều lần nhắc lại rằng họ có thể trì hoãn hoặc hủy bỏ quá trình bán máy bay F-35 mới nhất cho Ankara.

Thổ Nhĩ Kỳ là một trong những nước tham gia chương trình hợp tác quốc tế về chế tạo “Máy bay tấn công liên hợp” F-35 Linghtning II của hãng Lockheed Martin - Mỹ. Nước này đã đóng góp hàng trăm tiệu USD cho chương trình nghiên cứu, chế tạo loại máy bay này.

Chính quyền của ông Erdogan dự định sẽ chi hàng chục tỷ USD để mua sắm khoảng hơn 100 chiếc F-35A Lightning II. Hiện nay, Washington đã bàn giao cho Ankara hai chiếc đầu tiên, nhưng chúng vẫn ở Mỹ để phục vụ công tác huấn luyện phi công Thổ Nhĩ Kỳ.

Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Bob Menendez mới đây đã nói trong chuyến thăm Athens (Hy Lạp) rằng, nếu Ankara vẫn quyết định mua các hệ thống phòng không S-400 của Nga, các lệnh trừng phạt nghiêm khắc sẽ được áp dụng đối với Thổ Nhĩ Kỳ , gây ra "những hậu quả to lớn".

"Nếu việc mua S-400 tiếp tục diễn ra, thì trước tiên, nó sẽ mang tới các biện pháp trừng phạt theo luật mà tôi đã đề xuất, và thứ hai, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không bao giờ có F-35 bên cạnh hệ thống S-400” - vị Thượng nghị sĩ của Mỹ tuyên bố.

Theo ông, hành động này là điều không thể chấp nhận được đối với một nước là đồng minh của Mỹ. Nó không phù hợp với lợi ích của Mỹ, cũng không tương thích với những nguyên tắc của NATO, là sự bất công với các đồng minh đã mua F-35. Động thái của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phá vỡ sự đồng thuận trong NATO. Vì vậy, sẽ không một chiếc F-35 nào được bán cho Thổ Nhĩ Kỳ nếu nước này nhận được S-400.

Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố chắc chắn sẽ mua S-400, còn Patriot thì đang xem xét

Ông Menez nói trong cuộc phỏng vấn với ấn bản tiếng Hy Lạp của Euronews rằng, hiện có danh sách gồm tám lệnh trừng phạt mà Tổng thống Mỹ sẽ chọn theo yêu cầu của pháp luật; ví dụ như việc hạn chế xuất khẩu, các vấn đề về chương trình vũ khí, cùng với các công cụ tài chính rất mạnh, chẳng hạn như hạn chế kết thúc bất kỳ giao dịch tài chính nào với các ngân hàng Mỹ hoặc có những vấn đề với Visa có thể phát sinh.

Bất chấp những "hậu quả to lớn" vì thương vụ S-400 mà vị Thượng nghị sĩ Mỹ mới cảnh cáo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hami Aksoy tuyên bố với giới truyền thông hôm 26/4 rằng, chính quyền của ông Recep Tayip Erdogan vẫn đang tiếp tục đàm phán với Hoa Kỳ về khả năng mua hệ thống phòng không Patriot 3 (PAC-3) của Mỹ, trong khi lập trường về việc mua hệ thống S-400 của Nga vẫn không thay đổi.

“Chúng tôi không nói về việc từ chối mua hệ thống phòng không Patriot của Mỹ, các cuộc đàm phán về chủ đề này vẫn đang được tiếp tục. Tuy nhiên, quan điểm của chúng tôi về S-400 là rất rõ ràng”, ông Aksoy nói trong cuộc họp báo tại Ankara vào hôm 26/4.

Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã nhiều lần cho biết họ sẽ không từ bỏ kế hoạch mua S-400 và loạt tổ hợp phòng không Triumph đầu tiên sẽ đến nước này vào tháng 7 năm nay.

Nước này cũng đã nhiều lần tuyên bố rằng, hệ thống phòng không Nga không gây ra mối đe dọa cho F-35 của Mỹ nên việc hủy bỏ thương vụ này là không thể chấp nhận được.

Chính quyền của ông Erdogan còn đưa ra lời “cảnh cáo ngược” rằng, nếu Mỹ không bàn giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ, Ankara có thể xem xét mua chiến đấu cơ tàng hình thế hệ 5 của Nga là Sukhoi Su-57, tiếp tục mua thêm S-400 thay cho Patriot, thậm chí còn có thể mua các hệ thống phòng không tối tân nhất của Nga là S-500 Prometey.

Giới truyền thông cho rằng, với những động thái cứng rắn kiên quyết bảo vệ thương vụ cung cấp S-400, dường như việc Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục đàm phán mua hệ thống phòng không Patriot 3 (PAC 3) của Mỹ chỉ để xoa dịu Mỹ, khiến Washington không tiếp tục ngăn chặn việc nước này mua S-400 Triumph của Nga.

Như vậy, có thể nói rằng, Patriot chính là ‘con tốt’ hy sinh chỉ để nước này cứu vãn hợp đồng S-400 Triumph.

Nhật Nam