Thổ Nhĩ Kỳ ép Mỹ thành công

Thông tấn Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, Mỹ không chỉ đồng ý bán phiên bản mạnh nhất của hệ thống PAC-3 mà Lầu Năm Góc còn phải chấp thuận điều khoản Ankara đưa ra về việc chuyển giao công nghệ của hệ thống PAC-3. Tuy nhiên, nguồn tin này không tiết lộ gì thêm. Được biết, trước khi thông tấn Thổ Nhĩ Kỳ chính thức đăng tải thông tin này, phía Mỹ cũng đưa ra đề nghị sẽ đáp ứng mọi yêu cầu về vũ khí phòng không hiện có trong biên chế quân đội Mỹ để bán cho đối tác Thổ Nhĩ Kỳ.

Nhưng điều đặc biệt là Ibrahim Kalyn, người phát ngôn của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ còn muốn tham gia vào quá trình sản xuất và chuyển giao công nghệ với hệ thống Patriot của Mỹ. "Thổ Nhĩ Kỳ không thể dựa vào một nguồn cung duy nhất vì chúng tôi là một nước lớn, có vai trò quan trọng trong khu vực. Chúng tôi sẽ sở hữu cả S-400, Patriot và công nghệ sản xuất chúng", ông Ibrahim Kalyn cho biết.

Sự xuất hiện của S-400 trong lực lượng quân sự của một nước được coi là đồng minh với Mỹ để lại rất nhiều hệ lụy. Về tính chiến thuật, S-400 xuất hiện trong biên chế của Thỗ Nhĩ Kỳ sẽ mang lại những lo ngại về việc hệ thống này sẽ như "gián điệp", thâu tóm các thông tin kỹ chiến thuật, phối hợp tác chiến của các loại máy bay chiến đấu trong biên chế đồng minh Mỹ để cung cấp ngược lại cho Nga.

Và yếu tố quan trọng hơn, S-400 hay các hệ thống phòng thủ tiền nhiệm trước đó là S-300 dường như là một loại đại diện địa chính trị hơn là một vũ khí phòng thủ đơn thuần. Khi một trong những tổ hợp này xuất hiện ở bất kỳ quốc gia nào cho thấy chính quyền đó có mối quan hệ thân thiện với Moscow. Ankara sẽ lựa chọn S-400 hay các hệ thống phòng ngự của Mỹ như Patriot, đây không còn là câu chuyện tranh giành thị trường vũ khí đơn thuần, mà còn là cạnh tranh địa chính trị của Nga và Mỹ với một quốc gia sở hữu vị trí địa lý tối quan trọng như Thổ Nhĩ Kỳ.

Để theo đuổi cuộc cạnh tranh ảnh hưởng này, Washington đã dùng một chuỗi biện pháp, từ việc trừng phạt kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ thông qua cái cớ "linh mục Brunson", cho đến các biện pháp ngăn chặn các hoạt động quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ với người Kurd tại Syria và kêu gọi các cuộc đàm phán song phương giữa Washington và Ankara...

Đến thời điểm Washington bật đèn xanh sẽ bán mọi vũ khí mà Thổ Nhĩ Kỳ muốn trong biên chế của Mỹ chỉ cần Ankara ngừng hợp tác với Nga trong thương vụ S-400 đã cho thấy phía Mỹ thực sự đã cho thấy họ xuống nước và chơi bài ngửa, muốn ngăn chặn sự hợp tác Nga - Thổ bằng bất kỳ giá nào.

Tuy nhiên, việc Ankara lấp lửng về câu chuyện mua S-400 vẫn còn muốn sở hữu Patriot cho thấy chính sách đối ngoại hai mặt và đa phương của quốc gia này. Không còn vị thế của một đồng minh chư hầu với Mỹ trong khu vực, Ankara dường như đang muốn tiến đến việc tự chủ hơn trong các hoạt động mang tính ngoại giao, quân sự, chính trị của mình.

Thực tế cho thấy quan điểm của Ankara là chính xác, bởi khi hợp tác với Nga, Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc khủng hoảng ở quốc gia láng giềng Syria. Ngoài ra, nhờ việc được Moscow bật đèn xanh, Ankara tiệm cận với cơ hội quét sạch đối thủ người Kurd - vốn đang được người Mỹ bao bọc. Những lợi ích này Washington không thể bao bọc cho Ankara được.

Bản thân hợp đồng S-400 cũng thể hiện thiện chí của Nga là lớn hơn khi họ hỗ trợ cho Thổ Nhĩ Kỳ trả chậm phần lớn kinh phí trong giá trị hợp đồng hơn 2.5 tỷ USD này. Từ đó để thấy, cách tiếp cận vấn đề của Moscow rõ ràng có sự khéo léo hơn Washington.

Thổ Nhĩ Kỳ dường như đã toan tính cho mình nhiều lợi ích hơn trong câu chuyện S-400, và mở rộng ra là sự hợp tác với Nga trong khu vực. Thổ Nhĩ Kỳ có lý khi hi vọng sẽ cùng Nga để mở ra một tầm ảnh hưởng lớn hơn trong khu vực. Những toan tính này khiến Ankara đã không còn cùng một phe với Washington và Mỹ đã cảm nhận được điều đó. Có thể đây chính là nguyên nhân khiến Mỹ buộc phải chấp thuận chuyển giao công nghệ của PAC-3 cho Thổ. (Đan Nguyên)