Thiết bị bay điều khiển từ xa tiếp tay cho tội phạm

James Mackler, luật sư chuyên trách những vụ kiện liên quan đến thiết bị bay làm việc cho Công ty Luật Mackler tại Nashville bang Tennessee miền đông nước Mỹ, bình luận: "Nhiệm vụ giám định drone đang trở nên cấp thiết khi mà ngày càng có thêm nhiều thiết bị như thế cất cánh. Hiện nay, những chiếc drone thương mại dân sự được bọn khủng bố sử dụng và thực tế cho thấy chúng thường được vũ trang".

James Mackler nhận biết rõ nguy cơ bởi lẽ ông là cựu phi công máy bay trực thăng phục vụ Không quân Mỹ và từng điều khiển nhiều chiếc drone quân sự trên chiến trường Iraq.

Tuy nhiên, nhiệm vụ đối chiếu các yếu tố kỹ thuật số và vật lý của một chuyến bay không người lái với người điều khiển không dễ hoàn thành như các thám tử mong muốn. Đó là cơ hội cho phép đối tượng phạm tội dễ lẩn trốn và thoát lưới pháp luật. Hơn nữa, những chiếc drone được sử dụng thường rẻ tiền nên đối tượng sẽ vứt bỏ ngay lập tức để tránh bị cảnh sát bắt giữ.

Cơ quan Quản lý nhà tù Anh và lực lượng cảnh sát nước này được cho là đã tiêu tốn khoảng 3 triệu bảng Anh cho nỗ lực thành lập đội thám tử chuyên trách việc giám sát và ngăn chặn sớm những đối tượng sử dụng drone để thả ma túy hay hàng hóa bất hợp pháp xuống các hệ thống nhà tù trên khắp nước này.

Cảnh sát trên thế giới đang cố gắng nắm vững công nghệ drone để chiến đấu chống loại tội phạm này.

Mối lo ngại của lực lượng hành pháp trước sự phổ biến sử dụng drone là có cơ sở. Bọn tội phạm không chỉ điều khiển drone để cung cấp ma túy cho tù nhân mà còn bao gồm cả những món hàng cấm khác bao gồm: điện thoại di động, lưỡi cưa, dao, SIM điện thoại, ổ cứng di động USB và cả đầu máy DVD.

Điều đáng lo ngại nhất là những chiếc drone có thể vượt bức tường hay hàng rào cao ngất đe dọa an ninh cho hoạt động của các cơ quan chính phủ hay sân bay. Do đó, việc xác định nhanh người điều khiển drone là yếu tố quan trọng cho lực lượng hành pháp.

Song, việc xác định nhân dạng người điều khiển drone từ xa là nhiệm vụ không hề dễ dàng. Một thách thức ghê gớm nhất là sự đa dạng của mẫu mã drone trên thị trường với mỗi thiết bị sở hữu chi tiết kỹ thuật cũng như hệ điều hành hoàn toàn khác nhau. Do đó, nhà điều tra cần phải có kinh nghiệm về từng loại drone.

Có những trường hợp, nhà sản xuất vô tình trợ giúp cuộc điều tra của thám tử về chiếc drone nào đó bị vứt bỏ hay đợn giản là bị rơi tại hiện trường tội phạm mà không có dấu vết của người điều khiển.

Ví dụ như, thông tin đăng nhập và mật khẩu của người dùng drone không được mã hóa. Đôi khi nhờ may mắn mà chính quyền tịch thu được chiếc drone còn nguyên vẹn để phục vụ điều tra và trong trường hợp này công việc sẽ dễ dàng hơn.

Cánh quạt của những chiếc drone rất sắc bén nên dễ lưu lại dấu vết tế bào da để từ đó cho phép thu thập mẫu ADN của người sử dụng - theo Michael May, giám đốc điều hành công ty vận hành drone thương mại Anh FlyThru Ltd.

Ngoài ra còn một số yếu tố khác như là thẻ nhớ SD để lưu trữ video và thỏi pin - nghĩa là những thứ mà người sử dụng drone thường để lại dấu vân tay. Tuy nhiên, thực tế cho thấy đối tượng phạm tội thường rất chuyên nghiệp và có đủ mánh khóe để che giấu dữ liệu.

Graeme Horsman, nhà khoa học máy tính và nhà điều tra số Đại học Sunderland (Anh), từng tháo rời một chiếc drone rẻ tiền và phát hiện một số mánh khóe che giấu địa điểm cất cánh của thiết bị.

Horsman có thể làm giả hành trình bay bằng cách tắt một số chi tiết cài đặt trên smartphone. Ông cũng có thể buộc chiếc drone lưu trữ dữ liệu vị trí giả so với vị trí cất cánh thật sự. Nói tóm lại, đối tượng xấu có rất nhiều cách để che giấu hành tung của mình.

Thậm chí, Horsman chỉ cần dùng tờ giấy nhôm bọc thực phẩm quấn quanh ăng ten GPS là có thể tạo ra được chiếc lồng Faraday - hay còn gọi là thiết bị hấp thu radio - giúp ngăn chặn chiếc drone lưu trữ dữ liệu hành trình bay.

Mọi yếu tố cho thấy đối tượng phạm pháp rất dễ làm biến mất toàn bộ dữ liệu số cho dù được bảo vệ nghiêm ngặt nhằm đề phòng trường hợp chiếc drone không may rơi vào tay nhà chức trách.

Tắt từ xa một chiếc drone bị cảnh sát tìm thấy hay đơn giản là cắm vào một sợi cáp USB khiến cho dữ liệu bị ghi đè lên. Do đó, theo Graeme Horsman, nhà điều tra cần phải hiểu rõ từng loại drone phổ biến trước khi tiến hành giám định. Trên thị trường tồn tại rất nhiều mẫu drone khác nhau do đó mỗi cuộc điều tra thiết bị bay này đều không giống nhau.

Michael May nhận định: "Điều đáng lo ngại nhất là một số loại drone có khả năng chở đến 15kg hàng hóa. Do đó, bọn khủng bố có thể chuyển đổi kế hoạch sử dụng xe tải để đánh bom sang vật thể bay được kích hoạt từ trên cao".

Thậm chí, drone còn được sử dụng để phát tán vũ khí hóa hoạc như là vi khuẩn bệnh than chết người. Còn theo Horsman thì "rất khó đoán trước được công nghệ drone sẽ được sử dụng vào mục đích xấu xa gì nữa trong tương lai".

Cuối cùng thì, đó mới chỉ là một phần rất nhỏ của vấn đề. Không ai có thể hình dung được drone có thể trở thành vũ khí hủy diệt hàng loạt vào một ngày kinh khủng nào đó.

Trang Thuần