Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước những vận hội mới

Đây là phát biểu của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng tại Lễ Đánh cồng khai trương phiên giao dịch chứng khoán đầu năm 2021, diễn ra tại Sở GDCK Hà Nội (HNX) sáng ngày 04/01/2020.

Đúng 9h00, vào thời khắc mở cửa phiên giao dịch đầu tiên của năm mới, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng đã thực hiện nghi thức đánh cồng khai trương phiên giao dịch trước sự chứng kiến của đông đảo các thành viên thị trường. Tiếng cồng giòn giã vang xa hứa hẹn một năm mới hưng thịnh của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng đánh cồng khai trương phiên giao dịch đầu tiên năm 2021.

TTCK phục hồi bền vững và tăng trưởng ngoạn mục

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, năm 2020 đầy biến động khi đại dịch Covid - 19 đã khiến cả thế giới đối mặt cùng một lúc với khủng hoảng y tế, suy thoái kinh tế và tình hình căng thẳng hơn về địa chính trị. Đất nước ta cũng vừa phải đối phó với tác động của đại dịch Covid – 19, vừa phải đối mặt với những tác động của thảm họa thiên tai chưa từng có ở khu vực miền Trung.

Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, sự đồng lòng của toàn bộ hệ thống chính trị, Việt Nam đã trở thành một điểm sáng của thế giới khi vừa kiểm soát tốt sự lây lan của dịch bệnh vừa duy trì phát triển kinh tế.

GDP của Việt Nam năm 2020 ước tính tăng 2,91%, thuộc nhóm các nước cao nhất thế giới. Các chỉ tiêu vĩ mô khác như lạm phát, tỷ giá, lãi suất vẫn giữ được ổn định. Xuất nhập khẩu và xuất siêu đều đạt kỷ lục.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng phát biểu tại Lễ đánh cồng.

Bên cạnh đó, thu ngân sách nhà nước được xem là điểm sáng trong công tác điều hành kinh tế vĩ mô. Tính đến hết ngày 31/12/2020, thu ngân sách nhà nước đạt khoảng 98% dự toán, nếu so với số đã báo cáo Quốc hội vào tháng 10 năm 2020 thì kết quả thu ngân sách của năm 2020 thậm chí đã vượt khoảng 160 nghìn tỷ đồng, qua đó đảm bảo nguồn lực để chi cho các mục tiêu trọng điểm như phòng chống dịch, khắc phục hậu quả thiên tai và kích thích tăng trưởng kinh tế. Cùng với đó, các chỉ tiêu bội chi ngân sách nhà nước và nợ công đều giảm tương ứng so với số đã báo cáo Quốc hội vào tháng 10 năm 2020.

Có thể nói, thành công trong phòng chống dịch bệnh, duy trì đà tăng trưởng kinh tế dương và các chính sách hỗ trợ kịp thời của Chính phủ, các chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt của Bộ Tài chính là những yếu tố nền tảng tạo nên một năm thành công ngoài mong đợi của thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam.

Trong năm Bộ Tài chính đã trình cấp thẩm quyền để ban hành và ban hành theo thẩm quyền các chính sách gia hạn thuế, nộp tiền sử dụng đất, miễn giảm các khoản phí và lệ phí với tổng số tiền khoảng 130 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ kịp thời cho người dân và doanh nghiệp.

Cùng với các cải cách mạnh mẽ về thủ tục hành chính, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, hiện đại hóa trong lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc và chứng khoán đã tạo thuận lợi tối đa, tiết giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, góp phần củng cố, ổn định các cân đối vĩ mô, tạo niềm tin cho thị trường, trong đó có TTCK.

Vào thời điểm đầu năm, khi đại dịch bùng phát, TTCK Việt Nam đã có lúc giảm điểm khá sâu, nhà đầu tư nước ngoài rút vốn khá nhiều, nhưng sau đó đã ổn định, phục hồi bền vững và tăng trưởng ngoạn mục vào giai đoạn cuối năm 2020.

Kết quả về chỉ số VN-Index đạt mức tăng trưởng 14,9% so với đầu năm và tăng 67% so với thời điểm thấp nhất. Thanh khoản trên thị trường cổ phiếu tăng trưởng đột phá, đạt mức bình quân gần 7.400 tỷ đồng một phiên, trong đó các tháng 11 và 12 lần lượt đạt mức trung bình 10.000 tỷ đồng và 14.800 tỷ đồng một phiên, tăng hơn 2 lần so với mức bình quân năm 2019. Quy mô vốn hóa của thị trường cổ phiếu đã đạt 84,3% GDP năm 2020.

Bên cạnh thị trường cổ phiếu, các thị trường trái phiếu và thị trường phái sinh đều ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng.

Thị trường trái phiếu chính phủ đã huy động được 333 nghìn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước, tăng 64% so với năm 2019 với thời hạn bình quân 13,94 năm (so với năm 2019 là 13,44 năm). Đặc biệt lãi suất huy động giảm từ 4,51%/năm năm 2019 xuống còn 2,83%/năm trong năm 2020. Qua đó giúp Bộ Tài chính tiếp tục cơ cấu danh mục nợ Chính phủ trong nước theo hướng bền vững với kỳ hạn danh mục nợ trái phiếu chính phủ còn lại bình quân là 8,35 năm (so với mức 7,42 năm của năm 2019).

Trong năm 2020, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt khoảng 400 nghìn tỷ đồng, quy mô so với GDP đạt khoảng 14,7%. TTCK phái sinh có quy mô giao dịch tăng gần 80%.

Tổng mức huy động vốn qua TTCK đạt 384 nghìn tỷ đồng, tăng 20% so với năm 2019. Theo thống kê chưa đầy đủ, 84% công ty đại chúng quy mô lớn trên TTCK làm ăn có lãi, một tỷ lệ rất cao trong năm chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19 so với các khu vực khác của nền kinh tế. Do vậy, “TTCK Việt Nam đã được ghi nhận là một trong những thị trường có mức chống chịu và phục hồi tốt nhất thế giới” – Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh.

“Thay mặt cho Lãnh đạo Bộ Tài chính, tôi đánh giá cao và biểu dương những nỗ lực của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), hai Sở Giao dịch chứng khoán và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam, các doanh nghiệp niêm yết, các thành viên thị trường và đặc biệt là đông đảo công chúng đầu tư đã cùng chung sức, chung lòng kiên định quyết tâm giữ cho TTCK Việt Nam hoạt động không ngừng nghỉ, đưa TTCK Việt Nam không những vượt qua khó khăn mà còn phát triển mạnh mẽ trong năm 2020” – Bộ trưởng phát biểu.

Sẽ phát triển mạnh mẽ về quy mô và chất lượng trong năm 2021

Đánh giá về năm 2021, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho rằng, năm 2021, trước nguy cơ tác động của đại dịch Covid-19, thị trường có thể vẫn sẽ có những diễn biến phức tạp, phụ thuộc vào các yếu tố chính như thời điểm vắc-xin phòng Covid-19 đối với nền kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam vẫn còn dai dẳng, buộc chúng ta phải luôn luôn cảnh giác và đề phòng.

Tuy nhiên, “với những kinh nghiệm và thành công bước đầu trong phòng chống đại dịch và tiềm năng vị thế sẵn có, tôi tin rằng kinh tế Việt Nam nói chung và TTCK Việt Nam nói riêng đang đứng trước những vận hội mới” – Bộ trưởng tin tưởng.

Theo Bộ trưởng, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13 khai mạc trong vài tuần tới sẽ thông qua những văn kiện quan trọng, như chiến lược phát triển 10 năm 2021 – 2030, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2021 – 2025 và trên cơ sở đó Chính phủ sẽ ban hành các kế hoạch, giải pháp thực thi hiệu quả để thúc đẩy phát triển kinh tế mạnh mẽ ngay từ đầu năm. Cũng từ đầu năm nay, Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư cùng có hiệu lực, tạo ra một khuôn khổ pháp lý và môi trường đầu tư đồng bộ hơn, minh bạch hơn cho hoạt động của doanh nghiệp, bảo vệ nhà đầu tư và phát triển TTCK bền vững.

Chủ tịch UBCKNN Trần Văn Dũng phát biểu tại Lễ đánh cồng.

Bộ trưởng cho biết, trong năm 2021, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ngành chỉ đạo UBCKNN và các đơn vị liên quan tập trung nỗ lực tận dụng thời cơ thực hiện 6 mục tiêu trọng tâm.

Thứ nhất, tập trung nỗ lực đưa các quy định, chính sách mới của Luật Chứng khoán, Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn vào cuộc sống, để hỗ trợ cho doanh nghiệp phát hành huy động vốn, bảo vệ quyền của nhà đầu tư và thúc đẩy TTCK Việt Nam phát triển lành mạnh.

Thứ hai, đẩy nhanh việc cơ cấu lại TTCK theo Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong đó, cùng với việc hoàn thiện bộ máy Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và các Sở Giao dịch chứng khoán theo Quyết định số 37/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, xây dựng lộ trình cơ cấu lại các thị trường cổ phiếu, trái phiếu và phái sinh theo hướng chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa; tiếp tục tái cơ cấu hệ thống các định chế trung gian trên thị trường theo định hướng của Chính phủ.

Thứ ba, đảm bảo an toàn ổn định hệ thống giao dịch, đưa hệ thống công nghệ thông tin mới và hoạt động đồng bộ tại Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Trên cơ sở đó sẽ triển khai xây dựng thêm thị trường phái sinh, trái phiếu doanh nghiệp và các sản phẩm mới theo lộ trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Thứ tư, thực hiện các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy hoạt động cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước, gắn với niêm yết trên thị trường chứng khoán để tăng quy mô và chất lượng hàng hóa cho thị trường chứng khoán, thúc đẩy quy mô và thanh khoản thị trường, đưa thêm các sản phẩm mới.

Thứ năm, tăng cường giám sát, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát TTCK và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đảm bảo kỷ cương, kỷ luật của thị trường nhằm bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và hoạt động lành mạnh của doanh nghiệp.

Thứ sáu, xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành chiến lược phát triển TTCK giai đoạn 2021 – 2030 để định hình mục tiêu, giải pháp về lộ trình phát triển TTCK – thị trường vốn về dài hạn.

“Tôi tin tưởng rằng, với sự ổn định của kinh tế vĩ mô, với Luật Chứng khoán đã được ban hành và những giải pháp thiết thực trên đây, TTCK Việt Nam sẽ có một năm 2021 tiếp tục phát triển mạnh mẽ cả về quy mô và chất lượng, tiếp tục khẳng định là kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế và là công cụ quản lý vĩ mô hiệu quả của Chính phủ” – Bộ trưởng nhấn mạnh./.

Phát biểu tại Lễ đánh cồng khai trương phiên giao dịch chứng khoán đầu năm 2021, thay mặt UBCKNN và ngành Chứng khoán, Chủ tịch UBCKNN Trần Văn Dũng cảm ơn Bộ trưởng và Bộ Tài chính đã có những chỉ đạo và có những quyết sách quan trọng vào những thời điểm rất quan trọng của TTCK, đặc biệt là lúc đại dịch Covid-19 bùng phát trong năm 2020.

Thay mặt UBCKNN và các đơn vị vận hành thị trường, Chủ tịch UBCKNN Trần Văn Dũng cam kết cùng với các thành viên thị trường sẽ nỗ lực hơn nữa để cùng thảo luận, bàn bạc, đưa ra những chương trình hành động và thực hiện ngay từ đầu năm để hoàn thành tốt các nhiệm vụ mà Bộ trưởng đã giao.

Duy Thái