Thị trường Châu Âu là tín chỉ khẳng định chất lượng nông sản Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường. Ảnh: Bích Nguyên

- Thưa Bộ trưởng, ngành nông nghiệp (NN) Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để phát triển khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, mở ra một thị trường tiêu thụ nông sản rộng lớn và yêu cầu chất lượng cao. Để tận dụng cơ hội này cũng như đáp ứng được những đòi hỏi khắt khe về chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh, ngành NN phải thay đổi cơ cấu ngành hàng như thế nào?

- Trước hết, để tận dụng được Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực từ ngày 1-8-2020, chúng tôi xác định ngành NN có lợi thế trên 3 trụ cột: Một là chúng ta đang có một số nhóm ngành hàng đang có lợi thế. Thứ hai là chúng ta có lợi thế trong hợp tác, tiếp thu các công nghệ trong đó đặc biệt là công nghệ chế biến và công nghệ khác của EU thông qua đầu tư FDI và hợp tác. Thứ ba là chúng ta có thể nâng cao năng lực quản lý thông qua các tiêu chuẩn, quy chuẩn, thông qua hợp tác đào tạo nguồn nhân lực và các kỹ năng phát triển thị trường.

Với 3 trụ cột lợi thế đó, ngành NN đã phối kết hợp cùng với Bộ Công thương, hiệp hội ngành hàng cùng với các địa phương, các doanh nghiệp và bà con nông dân chuẩn bị rất tích cực ngay từ trước khi hiệp định có hiệu lực, bao gồm tái cơ cấu các ngành hàng theo hướng tập trung hàng hóa, chuỗi liên kết từ khâu nguyên liệu tới tổ chức chế biến, bao bì sản phẩm, mẫu mã hàng hóa để tổ chức xuất khẩu. Đối với một số nhóm nhành hàng đang có lợi thế như rau quả, thủy sản, nhóm sản phẩm cây công nghiệp (chè, cà phê, hạt điều…), chúng tôi tập trung đẩy nhanh hơn công tác sản xuất chuỗi, đẩy mạnh về số lượng và đẩy nhanh về công tác kiểm soát chất lượng đặc biệt là chuẩn bị rất kỹ về mặt kỹ năng thương mại. Do đó, ngay trong tháng 8 này, ngành NN đã tổ chức xuất các đơn hàng thuộc các nhóm hàng khác nhau để hưởng thuế suất 0%.

Song song với đó, ngành NN đã chú ý tới dài hạn và tính bền vững, hướng tới tổ chức lại sản xuất NN theo chuỗi, đảm bảo liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp, hợp tác xã với bà con nông dân để hình thành quy trình khép kín từ khâu tổ chức nguyên liệu, tới khâu chế biến. Các doanh nghiệp tham gia trong chuỗi tổ chức thương mại phải đảm bảo gắn kết với nhau, đảm bảo truy suất nguồn gốc, đảm bảo tiêu chuẩn, đặc biệt là tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Có như vậy, chúng ta mới tranh thủ khai thác tốt thị trường EU.

- Kết quả ban đầu là như thế nào, thưa Bộ trưởng?

- Đến cuối tháng 8-2020, toàn ngành tăng trưởng khoảng 15-17% so với tháng 7-2020. Tôi cho rằng đây là kết quả của việc chúng ta đã đón bắt được trước thời cơ.

- Thưa Bộ trưởng, ngành NN sẽ đưa ra những giải pháp gì để từ nay đến cuối năm hoàn thành mục tiêu xuất khẩu 41 tỉ USD trong bối cảnh chúng ta xác định phải sống chung với dịch Covid-19?

Năm nay, ngành NN cũng như các ngành khác đều thực hiện sự chỉ đạo của Trung ương và Chính phủ cố gắng thực hiện khát vọng đạt mục tiêu “kép” vừa đảm bảo công tác phòng, chống dịch Covid-19 thắng lợi, vừa đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế, trong đó có mục tiêu xuất khẩu. Để đảm bảo mục tiêu này, từ đầu năm đến nay, chính sách thương mại của ngành NN rất uyển chuyển, bất kỳ thị trường nào xuất hiện khe hở là chúng ta tập trung vào. Cục diện cho đến hết tháng 8 nói chung là khá tích cực.

Từ tháng 8 này như chúng ta đã biết, một cơ hội rất tốt cho chúng ta đó là Hiệp định EVFTA đã có hiệu lực. Ngành NN xác định đây là một trong những dư địa cần tập trung đột phá. Chính vì thế, chúng tôi cùng với ngành Công thương, các doanh nghiệp và bà con nông dân tập trung vào lĩnh vực này. Tất cả những nhóm ngành hàng lợi thế, chúng tôi triển khai ngay, tích cực và đồng bộ trên cả quy mô lớn và quy mô nhỏ. Chúng tôi ước tính tháng đầu tiên thực hiện Hiệp định EVFTA, tăng trưởng của ngành tăng 15-17%. Với đà phát triển như vậy, trong 4 tháng còn lại, toàn ngành sẽ tích cực đẩy nhanh hơn sản lượng xuất khẩu đi thị trường EU. Cùng với đó, chúng tôi cũng tập trung vào các thị trường truyền thống khác như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản. Và với một quyết tâm cao nhất, đồng bộ nhất, chúng tôi tin tưởng năm nay sẽ đạt được một chỉ tiêu tích cực nhất trong hoàn cảnh khó khăn nhất.

- Bộ trưởng có thể cho biết, từ nay đến cuối năm có những hoạt động lớn nào để thúc đẩy bức tranh tăng trưởng của ngành NN trong năm 2020 và những năm tới?

- Để đảm bảo mục tiêu chung không chỉ cho năm 2020 mà cả cho thời gian tới, bên cạnh 2 chương trình bao trùm là tái cơ cấu ngành NN và Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, chúng tôi sẽ triển khai nhiều hoạt động thúc đẩy phát triển NN. Cụ thể, từ nay đến hết tháng 12 có khoảng 10-12 dự án lớn sẽ được khánh thành và khởi công, trong đó tập trung nhiều vào khâu yếu nhất của chúng ta hiện nay là chế biến nông sản.

Chúng tôi sẽ khánh thành một nhà máy chế biến thức ăn thủy sản để thúc đẩy ngành thủy sản phát triển nhanh hơn. Đây là một chương trình hợp tác giữa Việt Nam và EU. Một nhà máy công suất lớn nhất về thịt gà xuất khẩu tại Bình Phước cũng sẽ được khánh thành. Bên cạnh đó, một nhà máy lớn về chế biến rau quả tại Sơn La sẽ được khởi công xây dựng. Cùng với đó, sắp tới, một nhà máy xuất khẩu rau quả và chế biến dược liệu cũng tại Sơn La cũng sẽ được khánh thành. Tại tỉnh Đắk Lắk sẽ diễn ra Chương trình đối thoại nông dân lần thứ 3, trong đó sẽ có một số hoạt động rất tích cực như đánh giá lại 5 năm phát triển cây mắc ca, khởi công một nhà máy phát triển đàn lợn giống hạt nhân với công nghệ cao…

Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

An Nhiên (Thực hiện)