Theo ai phải cẩn thận

- Không đánh được sẻ già là tại làm sao?

Kẻ đánh lưới nói:

- Sẻ già biết sợ, cho nên khó được, sẻ non tham ăn, cho nên dễ bắt. Nếu sẻ non mà theo sẻ già, thì bắt sẻ non cũng khó, nhưng nếu sẻ già đi theo sẻ non thì bắt sẻ già cũng dễ.

Đức Khổng Tử nghe đoạn, quay lại bảo học trò rằng: biết sợ dễ tránh tai hại, tham ăn mà quên nguy vong, đó đều là tâm tính tự nhiên vậy. Song phúc hay họa lại do cái khôn hay theo cái dại. Cho nên người quân tử, trước khi theo ai phải cẩn thận. Theo ai mà biết phòng xa như người lão luyện thì được toàn thân, theo ai mà hay nông nổi như kẻ trẻ dại thì bại hoại.

Lời bàn:

Chim sẻ thế, người ta cũng thế, thường thường chỉ vì theo khôn, theo dại mà gặp phúc hay họa. Cho nên trước khi theo ai, ta phải xem xét cho cẩn thận. Chớ có nhắm mắt theo liều, đến khi hối lại, thì sự đã rồi, ăn năn không kịp.

Diệu Linh