Thêm động lực để vững bước

Trong khuôn khổ cuộc họp mang tên Hội đồng chung Cuba-EU lần thứ hai gần đây tại thủ đô La Habana của Cuba, hai bên đã nhất trí khép lại chu kỳ triển khai Thỏa thuận Đối thoại và Hợp tác để tiếp tục mở rộng hợp tác trong nhiều lĩnh vực. Theo Bộ trưởng Ngoại giao Cuba Bruno Rodríguez Parrilla, trong năm qua, quan hệ hợp tác giữa Cuba và EU đã có những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, nông nghiệp, ứng phó với biến đổi khí hậu, văn hóa và trao đổi chuyên gia về hiện đại hóa nền kinh tế. Về phần mình, Đại diện cấp cao EU về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini khẳng định, khối này có thể giúp Cuba hiện đại hóa nền kinh tế. "Cuba là một đối tác quan trọng đối với chúng tôi", bà Federica Mogherini nhận định.

Giữa lúc Cuba đang phải hứng chịu các lệnh cấm vận từ Mỹ, cái “bắt tay” chặt chẽ với EU để đi đến sự nhất trí tiếp tục mở rộng hợp tác trên mọi lĩnh vực sẽ giúp "hòn đảo tự do" có thêm động lực vượt qua dông bão. Trước việc Chính phủ Mỹ kích hoạt Điều 3 của Luật Helms-Burton chống Cuba, EU đã bày tỏ sự phản đối gay gắt, đồng thời cam kết Brussels sẽ sử dụng mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền lợi chính đáng và các nhà đầu tư của mình tại Cuba. Bà Federica Mogherini cho biết: "EU hiện đang áp dụng các biện pháp của mình để cố gắng bảo vệ hiệu quả các khoản đầu tư châu Âu, sự hiện diện kinh tế châu Âu tại Cuba". Đại diện cấp cao EU về chính sách an ninh và đối ngoại cũng từng khẳng định, bất kể Washington có những thay đổi gì trong chính sách đối với La Habana thì thông điệp của EU vẫn là tình bạn và mối quan hệ vững chắc, ổn định và đáng tin cậy với Cuba.

Đại diện cấp cao EU về chính sách an ninh và đối ngoại Federica Mogherini (bên trái) và Bộ trưởng Ngoại giao Cuba Bruno Rodríguez Parrilla. Ảnh: Reuters.

Luật Helms-Burton được ban hành năm 1996 và là một trong những nền tảng pháp lý cho cuộc bao vây cấm vận của Mỹ chống Cuba. Điều 3 của luật này cho phép các công dân Cuba có tài sản bị tịch thu, sau khi nhập quốc tịch Mỹ, được quyền khởi kiện tại các tòa án Mỹ để đòi lại số tài sản đó hoặc đòi bồi thường. Dù vậy, kể từ khi Luật Helms-Burton ra đời, tất cả các tổng thống Mỹ mỗi khi ký gia hạn đạo luật này đều miễn áp dụng Điều 3 theo thời hạn 6 tháng/lần. Khác với các chính quyền tiền nhiệm, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã kích hoạt Điều 3 vào tháng 5 vừa qua. Quyết định kích hoạt Điều 3 Luật Helms-Burton của chính quyền Tổng thống Donal Trump được ban hành trong bối cảnh Cuba đang có những khởi sắc trong phát triển kinh tế, đặc biệt là thu hút đầu tư nước ngoài. Cuba đang tìm cách gia tăng hiệu suất của nền kinh tế và xuất khẩu nhằm đạt được sự phát triển mạnh mẽ hơn trong năm 2019 sau khi đạt tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 2,2% trong năm 2018. Việc kích hoạt Điều 3 của Luật Helms-Burton không chỉ ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của La Habana mà còn tác động lớn đến châu Âu do có nhiều công ty kinh doanh tại Cuba.

Quan hệ giữa Cuba và Mỹ đã xấu đi dưới thời chính quyền của Tổng thống Donald Trump. Washington đã nhiều lần sử dụng vấn đề hỗ trợ của La Habana cho Caracas để biện minh cho các biện pháp trừng phạt đơn phương chống lại “hòn đảo tự do”. Trong khi đó, EU-đồng minh của Mỹ hiện là đối tác thương mại số một và nhà đầu tư lớn nhất vào Cuba với các dự án trong các lĩnh vực quan trọng như hạ tầng cơ sở, năng lượng tái tạo, giao thông, thực phẩm và nông nghiệp. Hiện nay, mức đầu tư của EU vào Cuba đã tăng lên gần 3 lần trong vòng hai năm, từ 50 triệu euro (năm 2016) lên 140 triệu euro (năm 2018). Ngoài ra, EU đã tài trợ cho Cuba 15 triệu euro trong khuôn khổ dự án tìm hiểu văn hóa mang tên Transcultura. Bà Federica Mogherini nhận định, những con số trên là minh chứng cho sự phát triển của quan hệ Brussels-La Habana.

Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez từng nhấn mạnh, đoàn kết là yếu tố thiết yếu để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội cũng như bảo vệ đất nước trước những sức ép từ bên ngoài. Không lùi bước trước những đe dọa từ bên ngoài, ông Miguel Díaz-Canel Bermúdez khẳng định “bằng lao động, sáng tạo và nỗ lực, không gì có thể ngăn chặn nhân dân Cuba tồn tại và chiến thắng”.

Quyết định tiếp tục mở rộng hợp tác với Cuba trên nhiều lĩnh vực của EU cho thấy chủ trương đúng đắn của khối, phù hợp xu hướng chung của toàn cầu là đối thoại thay vì đối đầu, tăng cường hợp tác, thúc đẩy kinh tế nhằm mang lại nhiều lợi ích hơn cho người dân.

LÂM ANH