Thế giới có đủ dầu để bù đắp thiếu hụt vì vụ tấn công Saudi?

Hình ảnh nhà máy DN dầu khí nhà nước Saudi Aramco ở Abqaiq bị tấn công vào cuối tuần qua.

Tình thế nguy cấp?

Theo Bloomberg, không phải bất kỳ sự gián đoạn nguồn cung dầu mỏ nào, một khi xung đột mở rộng ở Vịnh Ba Tư, đều có thể dễ dàng được xử lý.

Các CEO tại DN dầu khí nhà nước Saudi Aramco đã khẳng định, họ có thể khôi phục một sản lượng đáng kể trong vài ngày khi nhà sản xuất cung cấp 5,7 triệu thùng dầu thô/ngày bị đóng cửa tạm thời. Tuy nhiên, sự thật là sẽ mất vài tuần để có thể trở lại công suất tối đa vốn có.

Nếu việc sản xuất không trở lại đủ nhanh, thế giới có thể sử dụng đến các sản phẩm thô và tinh chế được cất giữ trong những kho dự trữ được kiểm soát bởi chính phủ - vốn chỉ được mở trong trường hợp khẩn cấp như vậy. Tổng thống Donald Trump hiện đã ủy quyền giải phóng dầu từ Cục Dự trữ Dầu khí Chiến lược Mỹ và Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) - nơi điều phối các kho dự trữ.

Chỉ vài ngày trước, các bộ trưởng năng lượng của nhóm OPEC và các đối tác sản xuất dầu lớn của nó (được gọi chung là OPEC +) vẫn chưa đưa ra quyết định mới đối với lượng dầu còn tồn tại trên khắp thế giới sau hơn 2 năm rưỡi hạn chế về nguồn cung.

Sự biến mất đột ngột của hàng triệu thùng dầu thô từ Saudi đã dẫn đến dự báo giá tăng vọt lớn nhất đối với dầu Brent, thực tế đã tăng hơn 10% vào sáng thứ 2 (ngày 16/9). Đột nhiên, câu hỏi rằng liệu thế giới có đủ dầu để chống chọi thời điểm này hay không ngày một lớn dần.

Đánh giá thực

Nguồn cung dư thừa đã được giảm dần và một nửa hạn chế sản lượng của OPEC +, giảm tới 226 triệu thùng vào cuối tháng 6/2018, nhưng sau đó chúng đã ổn định và bắt đầu tăng trở lại.

Tổng tồn kho dầu thương mại và do chính phủ kiểm soát tại các quốc gia thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đạt 4,48 tỷ thùng vào cuối tháng 6 vừa qua, đủ để đáp ứng mức tiêu thụ của nhóm trong 92 ngày. Ngoài ra, còn có các kho dự trữ chiến lược quan trọng bên ngoài OECD, đáng chú ý là ở Trung Quốc.

Trong tổng lượng của OECD đó, IEA nói rằng cổ phiếu thương mại đủ để đáp ứng nhu cầu dự kiến trong 60 ngày. Tuy nhiên, con số này lại bị cho là sai lệnh, bởi nó bao gồm dầu trong đường ống và nhà máy lọc - có thể chiếm tới 2/3 tổng lượng - nhưng nó không bao gồm khối lượng trên tàu chở dầu đang ở biển.

Và như vậy, nếu điều các CEO của Aramco nói là đúng, về việc họ sẽ đưa Abqaiq trở lại guồng nhanh như thế nào, thì trong 20 ngày, nhu cầu thế giới vẫn nằm trong vòng kiểm soát. Nếu họ sai, thế giới chắc chắn sẽ phải tìm đến những kho khẩn cấp do chính phủ kiểm soát.

Chưa đến lúc "khẩn"?

Cuộc tấn công làm gián đoạn sản xuất hôm 14/9 chính xác là những gì mà các kho dự trữ khẩn cấp quốc gia được hình thành. Tuy nhiên, kể từ khi IEA được thành lập vào năm 1974 đến nay, mới chỉ có 3 lần kho dự trữ bị huy động.

Rút dầu từ kho dự trữ khẩn cấp có thể bù vào 5 triệu thùng/ngày của các nguồn cung cấp bởi Saudi trong ít nhất 3 tháng và sau đó mọi thứ sẽ trở nên khó khăn hơn một chút. Tuy nhiên, toàn bộ gánh nặng sẽ không rơi vào những nguồn dự trữ khẩn cấp đó.

Ả Rập Saudi có năng lực sản xuất dự phòng mà nó sẽ khai thác để bù đắp tổn thất. Sản lượng sẽ được tăng lên tại các vùng khai thác ngoài khơi của nước này ở Vịnh Ba Tư mà dầu thô không đi qua Abqaiq, như Manifa và Safaniyah, mặc dù một số trong đó có thể mất vài tuần để đưa vào hoạt động. Việc tái khởi động các mỏ Wafra và Khafji trong khu vực trung lập mà Ả Rập chia sẻ với Kuwait cũng có thể được xem xét.

Và cuối cùng, các thành viên khác của nhóm OPEC + đã cắt giảm sản xuất cũng có thể sẽ phải "mở lại vòi". Tuy nhiên, xuất khẩu dầu của Iran sẽ vẫn nằm dưới lệnh trừng phạt của Mỹ và thậm chí còn khó khăn hơn khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã đổ lỗi cho Tehran về vụ tấn công ở Abqaiq.

Hương Thảo