Thế bế tắc trên chính trường Israel

Ngày 24-11, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã có cuộc gặp với Chủ tịch Ủy ban Trung ương Đảng Likud Haim Katz và đồng ý tổ chức bỏ phiếu bầu chọn lãnh đạo mới của đảng này. Tờ Haaretz cho biết, việc bỏ phiếu người đứng đầu Đảng Likud sẽ diễn ra trong vòng 6 tuần tới, nhưng không rõ sẽ diễn ra trước hay sau khi giải thể Quốc hội Israel vào ngày 11-12.

Trước đó, ông Gideon Sa’ar, đối thủ chính trị chính của ông Benjamin Netanyahu trong Đảng Likud cho biết, muốn tổ chức bầu cử trong đảng này để bầu ra Chủ tịch mới nếu Israel phải tiến hành bầu cử lần ba. Trong khi đó, cựu Thị trưởng Jerusalem Nir Barkat-một nhân vật có ảnh hưởng trong Đảng Likud cho rằng, lời kêu gọi tiến hành bầu chọn lãnh đạo Đảng Likud là âm mưu nhằm lật đổ Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Theo cựu Thị trưởng Jerusalem, các thành viên Đảng Likud tiếp tục ủng hộ và luôn đứng về phía Thủ tướng Benjamin Netanyahu.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang phải đối mặt với nhiều sức ép. Ảnh: Reuters.

Tuyên bố muốn tìm kiếm một nhân vật mới giữ ghế Đảng Likud được ông Gideon Sa’ar đưa ra sau khi Tổng chưởng lý Israel Avichai Mandelblit công bố quyết định truy tố Thủ tướng Benjamin Netanyahu với các cáo buộc nhận hối lộ, gian lận và lạm dụng lòng tin. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Nhà nước Do Thái có một thủ tướng đương nhiệm bị truy tố.

Những cáo buộc nhằm vào ông Benjamin Netanyahu liên quan đến 3 cuộc điều tra tham nhũng riêng biệt, được cảnh sát nước này lần lượt đặt tên là vụ 1000, vụ 2000 và vụ 4000. Ở vụ 1000, nhà lãnh đạo 70 tuổi này bị cáo buộc nhận những món quà xa xỉ trị giá tổng cộng 264.000USD, bao gồm rượu và xì gà từ các doanh nhân giàu có. Trong vụ 2000, ông Benjamin Netanyahu bị cáo buộc dành đặc ân để đáp lại những bài báo có lợi cho ông trên tờ Yedioth Ahronoth-tờ báo bán chạy nhất của Israel. Còn trong vụ 4000 cũng là vụ nghiêm trọng nhất, chính trị gia lão luyện của Israel được cho là đã cung cấp các thỏa thuận kinh doanh trị giá khoảng 500 triệu USD cho Bezeq-tập đoàn viễn thông hàng đầu Israel-để được đăng tải thông tin tích cực về mình trên một trang web thuộc quyền sở hữu của cựu chủ tịch tập đoàn này.

Với tuyên bố rằng mình đang là nạn nhân của “cuộc săn phù thủy chính trị”, ông Benjamin Netanyahu đã phủ nhận các cáo buộc, đồng thời nhấn mạnh không có nghĩa vụ pháp lý phải từ chức. Ông Benjamin Netanyahu, người giữ cương vị Thủ tướng Israel liên tục kể từ năm 2009, cũng khẳng định đã "hiến dâng cả cuộc đời cho đất nước", đồng thời chỉ trích Tổng chưởng lý Avichai Mandelblit cố tình đưa ra quyết định truy tố ông tại "thời điểm chính trị nhạy cảm nhất kể từ khi thành lập nước Israel đến nay".

Sau khi phải tổ chức bầu cử quốc hội hai lần chỉ trong vòng 5 tháng (tháng 4 và tháng 9 vừa qua) và đến nay vẫn chưa thể thành lập được chính phủ mới, Israel đang rơi vào bế tắc và có nguy cơ phải trải qua cuộc bầu cử lần thứ ba trong năm nay. Để tránh điều đó, Tổng thống Israel Reuven Rivlin đã giao Quốc hội nước này chọn ra một nghị sĩ nhận được sự ủng hộ của ít nhất 61 nghị sĩ khác trong 21 ngày, tính từ ngày 21-11 để thực hiện nhiệm vụ thành lập chính phủ sau khi Thủ tướng đương nhiệm Benjamin Netanyahu và lãnh đạo Đảng Xanh-Trắng Benny Gantz không thể thành lập chính phủ liên minh. Nếu không ai đáp ứng được điều kiện này, Israel sẽ phải tổ chức bầu cử lần thứ ba trong vòng chưa đầy 12 tháng.

Theo luật hiện hành của Israel, sau khi bị truy tố, Thủ tướng Benjamin Netanyahu không có nghĩa vụ phải từ chức mà vẫn có thể tiếp tục nắm quyền, ngay cả khi phải ra tòa xét xử. Hơn thế nữa, ông Benjamin Netanyahu cũng có quyền xin Quốc hội Israel cấp quyền miễn trừ truy tố.

Tuy nhiên, rõ ràng, việc bị truy tố trong 3 vụ án riêng rẽ đã phủ bóng lên tương lai chính trị của Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Những người kề vai sát cánh cùng ông lâu nay trong Đảng Likud đang lo ngại, nếu ông Benjamin Netanyahu giữ ghế chủ tịch, vụ việc trên sẽ khiến vị thế của đảng này suy yếu trong trường hợp Israel phải tiến hành cuộc bầu cử thứ ba.

DƯƠNG LÂM