Thấy gì từ những phim Việt doanh thu trăm tỷ đồng?

Trung tuần tháng 1, Chị Mười ba: 3 ngày sinh tử cán mốc doanh thu 100 tỷ đồng sau khoảng một tháng trụ ở rạp. Đây là bộ phim thứ 12 của điện ảnh Việt đạt đến mốc này, 11 phim còn lại bao gồm: Để Mai tính 2, Em chưa 18, Em là bà nội của anh, Siêu sao siêu ngố, Lật mặt 4, Trạng Quỳnh, Cua lại vợ bầu, Hai Phượng, Mắt biếc, Gái già lắm chiêu 3 và Tiệc trăng máu.

Nhìn vào danh sách này có thể thấy một phần diện mạo của nền điện ảnh và lý do làm nên một bộ phim ăn khách. Danh sách cũng mang đến cả những nghịch lý điện ảnh ở thị trường trong nước.

Hài áp đảo

Phim Việt đầu tiên vượt qua mốc 100 tỷ đồng doanh thu là Để Mai tính 2 (2014) của Charlie Nguyễn. Đây là một bộ phim hài, tâm lý lãng mạn xoay quanh nhân vật “chị Hội” với diễn xuất của Thái Hòa. Phim thu được 101 tỷ đồng tiền bán vé.

Một năm sau, Em là bà nội của anh – tác phẩm được Phan Gia Nhật Linh “remake” từ kịch bản Hàn Quốc vượt Để Mai tính 2 khi vươn tới 102 tỷ đồng. Trường hợp này cũng khá đặc biệt khi đã phát hành vào tháng 12/2015 nhưng lại bất ngờ trở lại rạp vào Tết Nguyên đán 2016 với phiên bản dài hơn 10 phút, nhờ vậy thu thêm được 5 tỷ đồng và đi qua con số 100 tỷ. Em là bà nội của anh là một bộ phim thuần hài.

Đến năm 2018, thị trường điện ảnh tiếp tục có một phim hài thắng lớn là Siêu sao siêu ngố của Đức Thịnh. Tác phẩm hài xen với tâm lý lãng mạn này đạt 109 tỷ đồng doanh thu chung cuộc, là phim đầu tiên của Đức Thịnh chạm tới thành tích này.

2019 số lượng phim hài tăng với 3 tác phẩm ăn khách là Trạng Quỳnh, Cua lại vợ bầu và Lật mặt 4: Nhà có khách. Trong đó, Lật mặt 4: Nhà có khách của Lý Hải đậm tính hài hước, giải trí nhưng cũng đan xen với chất kinh dị. Phim thu được 117,5 tỷ đồng, cao nhất trong series Lật mặt.

Trạng Quỳnh là phim thành công về doanh thu của Đức Thịnh sau Siêu sao siêu ngố. Đây là phim hài, lãng mạn, cổ trang phát hành dịp Tết Nguyên đán và cũng chạm mốc 100 tỷ đồng.

Còn Cua lại vợ bầu là một tác phẩm hài xen với tâm lý, tình cảm. Phim thắng lớn dịp Tết Nguyên đán và có doanh thu cuối cùng là 191,8 tỷ đồng, cao nhất lịch sử phim Việt ở thời điểm đó trước khi bị Hai phượng vượt mặt.

Trấn Thành trong phim Cua lại vợ bầu.

Sang năm 2020, hai phim thắng là Gái già lắm chiêu 3 và Tiệc trăng máu cũng đều có chất hài. Trong đó, Gái già lắm chiêu 3 là hài pha với tâm lý, phim có doanh thu phòng vé 165 tỷ đồng chung cuộc. Tiệc trăng máu đậm chất thể loại tâm lý nhưng hài cũng là chất liệu quan trọng, phim đạt 175 tỷ đồng doanh thu.

Phim gần nhất vượt qua mốc 100 tỷ đồng là Chị Mười ba: 3 ngày sinh tử. Đây cũng là phim hài kết hợp thể loại hành động.

Như vậy, trong danh sách 12 phim với doanh thu trăm tỷ đồng có tới 9 phim thuần hài, hài xen với thể loại khác hoặc hài là chất liệu quan trọng, chiếm tới 75%. Chỉ có 3 phim không thuộc thể loại hài là Hai Phượng (Hành động, Lý Liên Kiệt), Em chưa 18 (Chính kịch, tâm lý lãng mạn, Lê Thanh Sơn) và Mắt biếc (Lãng mạn, Victor Vũ).

Diễn viên nào ăn khách?

Cùng với sự áp đảo của hài về mặt thể loại, dàn diễn viên hài cũng được ưa chuộng và góp phần làm nên thành công của những phim trăm tỷ.

Thu Trang hiện là nữ diễn viên có nhiều phim trăm tỷ nhất của điện ảnh Việt. Trong đó, hai phim cô đóng nữ chính là Tiệc trăng máu và Chị Mười Ba: 3 ngày sinh tử. Còn hai phim Thu Trang đóng vai phụ là Em là bà nội của anh và Để Mai tính 2.

Thu Trang hiện là nữ diễn viên tham gia nhiều phim trăm tỷ nhất.

Thái Hòa có hai phim trăm tỷ là Để Mai tính 2 và Tiệc trăng máu. Cả hai phim Thái Hòa đều gây ấn tượng mạnh về diễn xuất khi đóng vai chính. Thành công của Để Mai tính từng giúp Thái Hòa được mệnh danh “ông hoàng phòng vé Việt”.

Trấn Thành cũng tham gia hai phim trăm tỷ là Cua lại vợ bầu và Trạng Quỳnh. Trường Giang có một phim trăm tỷ đóng nam chính là Siêu sao siêu ngố. Mạc Văn Khoa góp mặt trong Lật mặt 4: Nhà có khách và Cua lại vợ bầu. Hai cũng là số lượng phim trăm tỷ mà Huy Khánh tham gia: Để Mai tính 2 và Lật mặt 4: Nhà có khách.

Hài từng được xem như một đế chế và những “ông hoàng, bà chúa phòng vé” cũng chủ yếu là các diễn viên hài. Danh hài Hoài Linh, Thái Hòa, Trấn Thành, Trường Giang từng được coi là cái tên bảo chứng phòng vé. Đến nay, Thu Trang, Mạc Văn Khoa đang được coi là gương mặt ăn khách.

Thấy gì từ kịch bản?

Trong 12 phim điện ảnh đi qua mốc 100 tỷ đồng doanh thu phòng vé có hai phim là “remake” từ kịch bản nước ngoài: Em là bà nội của anh và Tiệc trăng máu. Em là bà nội của anh – tác phẩm đầu tay của Phan Gia Nhật Linh làm lại từ phim Hàn Quốc Miss Granny.

Trong khi Tiệc trăng máu là phiên bản Việt hóa của tác phẩm điện ảnh Italy Perfect Strangers. Nhưng thực tế, phim của Nguyễn Quang Dũng được remake trực tiếp từ bộ phim Hàn Quốc Intimate Strangers với việc nâng cao tính hài.

“Remake” là một phần của điện ảnh Việt trong nhiều năm qua. Nhưng nhìn từ danh sách 12 phim thắng lớn có thể thấy remake chỉ chiếm chưa đến 17%, trong khi 10/12 phim là kịch bản Việt, chiếm tới 83%.

Em chưa 18 thậm chí được nước ngoài mua kịch bản. Trong khi, Hai phượng có kịch bản tốt. Cua lại vợ bầu cũng có ý tưởng nội dung không tệ dù chất lượng có thể cần cải thiện hơn nữa.

Giới bình luận vẫn cho rằng thị trường điện ảnh Việt chưa có thế hệ biên kịch chuyên nghiệp, xuất sắc và ăn khách. Tuy vậy, việc số lượng kịch bản Việt nổi bật hơn hẳn kịch bản remake trong danh sách phim doanh thu trăm tỷ cho thấy kịch bản "made in Vietnam" vẫn có chỗ đứng trên thị trường và khán giả không hoàn toàn quay lưng với phim Việt, kịch bản Việt.

Mắt biếc là phim hiếm Việt hoi chuyển thể từ tác phẩm văn học có doanh thu qua mốc 100 tỷ đồng.

Trong 10 phim trăm tỷ kịch bản Việt có một phim chuyển thể từ tác phẩm văn học nổi tiếng trong nước là Mắt biếc của Victor Vũ. Đây là bộ phim thứ hai mà Victor Vũ thực hiện dựa trên truyện của Nguyễn Nhật Ánh. Mắt biếc đạt 180 tỷ doanh thu chung cuộc, hiện đứng thứ 3 trong danh sách phim Việt có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Chuyển thể từ tác phẩm văn học lâu nay vẫn được coi là hướng đi cho kịch bản điện ảnh Việt nhưng cũng vẫn đang khoảng trống lớn của thị trường.

Quang Đức