Thắt dây an toàn
Malcolm Turnbull, công dân Úc, một lần đăng hình mình không mặc áo phao lái thuyền máy từ cầu cảng ra biển với khoảng 20 m và cách bờ biển chưa đến 10 m.
Ông này sau đó bị xử phạt 250 USD. Và đáng nói là, khi ấy (năm 2017) ông Malcolm Turnbull đang là thủ tướng Úc.
Nhắc những chuyện ở xứ xa là để liên hệ chuyện xứ mình. Tin tức mấy hôm nay rộ lên tranh luận chuyện CSGT xử phạt tài xế và người ngồi trên ô tô không thắt dây an toàn. Có người bị phạt, biện luận đơn giản rằng chỉ đi một đoạn ngắn nên không thắt dây an toàn vì thấy không cần thiết. Như thể thần chết luôn chừa ra những người đi đoạn đường ngắn.
Mà thật ra, kể cả là ở những chặng đường dài, thậm chí hành trình xe đêm rình rập nhiều nguy cơ tai nạn, thì chuyện thắt dây an toàn dù là với tài xế hay cho khách vẫn là hành vi còn hiếm hoi với người Việt.
Chuyện đáng bàn thứ nhất là chuyện ý thức tuân thủ luật giao thông. Cái kiểu biện luận đường ngắn đường dài hay xe lưu thông trong đô thị đông đúc tốc độ có là bao hoặc còn thiếu gì lỗi vi phạm giao thông cần phải xử nghiêm xá gì chuyện nhỏ này… tuy có thể dễ cảm thông nhưng quả thật chỉ là một ngụy biện. Cái lý lẽ thật sự ở phía sau là nhiều người vẫn chưa thật sự đặt ý thức tuân thủ luật giao thông thành ý thức hàng đầu khi ra đường.
Nhưng đáng nói hơn là chuyện thứ hai. Ý thức đảm bảo an toàn tính mạng cho mình và cho người khác khi tham gia giao thông còn rất hạn chế ở không ít người, kể cả những người đang làm nghề giao thông chuyên nghiệp như lái xe, kể cả khách thường xuyên di chuyển trên đường. Nhà xe không coi chuyện trang bị và đảm bảo tiêu chuẩn dây an toàn tại ghế ngồi của khách là trách nhiệm pháp lý lẫn trách nhiệm đạo đức. Lái xe không coi việc yêu cầu người đi cùng xe tuân thủ việc thắt dây an toàn là cần thiết.
Thậm chí, ô tô bây giờ thường được thiết kế chế độ phát tín hiệu nhắc người lái xe chưa thắt dây an toàn. Nhưng nhiều tài xế thà cắm dây đối phó chứ không mang qua người để xe khỏi nhắc, còn hơn là thực hành một động tác đơn giản là thắt dây an toàn.
Không khó để tìm thấy trên mạng những minh họa sinh động, dễ hiểu cho các nghiên cứu khoa học dây an toàn gia tăng tỷ lệ sống sót, giảm tổn thương khi có tai nạn xảy ra. Cũng như không khó để thấy rằng ở rất nhiều nước trên thế giới chuyện lên xe phải thắt dây an toàn đã được làm rất nghiêm từ rất lâu.
Chúng ta từng có bài học thành công với việc thay đổi thói quen không đội mũ bảo hiểm khi chạy xe máy. Lần này chúng ta cũng nên hy vọng thắt dây an toàn khi lên ô tô sẽ là một bước tiến văn minh nữa trong văn hóa giao thông ở VN.
