Thanh, thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử có chứa cần sa

Hôm 20-10, Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã quyết định mở rộng điều tra về thuốc lá điện tử. Nguyên do là trước đó, FDA đã nhận được nhiều phản ánh về việc thuốc lá điện tử có chứa cần sa. Khi bất ngờ kiểm tra số thuốc lá điện tử của Công ty Juul có trụ sở ở San Francisco, FDA đã thu giữ được nhiều tài liệu quan trọng phục vụ cho cuộc điều tra.

Hãng tin CNN dẫn lời một quan chức FDA cho biết, 21 công ty thuốc lá điện tử đang hoạt động tại Mỹ sẽ bị kiểm tra xem có sử dụng cần sa hay không. Đồng thời, FDA cũng đã gửi đi hơn 1.100 thư cảnh báo và trên 130 án phạt đối với các nhà bán lẻ sản phẩm thuốc lá điện tử.

Thuốc lá điện tử là thiết bị chạy bằng pin, làm bay hơi các chất lỏng. Hầu hết các chất lỏng chứa trong thiết bị thuốc lá điện tử đều có nicotine - một hóa chất gây nghiện. Thuốc lá điện tử với thiết kế ngày càng nhỏ gọn, tiện dụng cùng nhiều loại hương vị hấp dẫn đang ngày càng quyến rũ giới trẻ Mỹ, đặc biệt là học sinh phổ thông.

Thiết bị này không chỉ làm bay hơi chất lỏng mà có thể làm bay hơi lá hoặc chồi khô cần sa hoặc dầu, sáp làm từ thành phần hoạt chất chính của cây trồng mang tên tetrahydrocannabinol. Một cuộc khảo sát của Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) ở Atlanta cho thấy cứ 100 học sinh thì có 9 em sử dụng cần sa trong thuốc lá điện tử và cứ 100 em thì có 30 em hút thuốc là điện tử.

Dựa trên kết quả khảo sát này, các nhà nghiên cứu ước tính rằng có khoảng 1,7 triệu thanh, thiếu niên Mỹ đang sử dụng thuốc lá điện tử và cũng từng đó em đang phải đối mặt với những nguy cơ bệnh tật vì loại thuốc này.

Một nhà nghiên cứu ở CDC nói: "Thanh, thiếu niên Mỹ đang ở một thời điểm rất dễ bị tổn thương. Chúng có nguy cơ nghiện cao hơn người lớn. Tổn thương chức năng não từ thuốc lá điện tử là rất tồi tệ. Sử dụng nhiều cần sa cũng có ảnh hưởng đến vấn đề thần kinh, trí nhớ, dễ gây trầm cảm". Scott Gottlieb, người đứng đầu FDA cũng nêu lên mối lo ngại rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ tạo nên một cuộc khủng hoảng về sức khỏe cộng đồng và rằng FDA có thể sẽ cấm sử dụng chất lỏng có hương vị trong thuốc lá điện tử.

Từ năm 2011 đến năm 2017, tỷ lệ học sinh phổ thông Mỹ hút thuốc lá truyền thống giảm mạnh, từ 15,8% xuống còn 7,6% nhưng tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử lại tăng gần 8 lần, từ 1,5% lên 11,7%. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử của học sinh phổ thông tại Mỹ trong năm 2018 đã tăng 75% so với cùng kỳ năm 2017. Nhiều thanh, thiếu niên Mỹ hút thuốc lá điện tử có chứa cần sa. Hình thức phổ biến của việc này là chiết xuất cần sa thành dầu rồi sử dụng kèm với các dung dịch khi hút thuốc lá điện tử.

Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Birmingham (Anh) đã tiến hành một nghiên cứu nhỏ mô phỏng quá trình hút thuốc lá điện tử trên mẫu mô của 8 người không hút thuốc. Kết quả từ phòng thí nghiệm cho thấy khói thuốc điện tử gây ra hội chứng viêm và cản trở hoạt động của các đại thực bào phế nang có nhiệm vụ loại bỏ những phân tử bụi, vi khuẩn và chất dị ứng.

Hiện tượng này cũng xuất hiện ở người bị bệnh phổi mạn tính. Giáo sư David Thickett, thành viên của nhóm nghiên cứu nhận định: "So với thuốc lá thông thường, thuốc lá điện tử chứa ít chất gây ung thư hơn. Tuy nhiên, nếu hút liên tục 20-30 năm, bạn sẽ đối mặt với nguy cơ mắc bệnh tắc nghẽn phổi mạn tính".

Trong khi đó, các cơ quan quản lý lại đưa ra nhiều tuyên bố trái chiều về loại thuốc lá này. Như Cơ quan Y tế công cộng Anh (PHE) cho rằng thay thế thuốc lá thường bằng thuốc lá điện tử sẽ đạt được độ an toàn hơn đến 95%; trong khi Hiệp hội Bác sĩ phẫu thuật Mỹ cảnh báo rằng thuốc lá điện tử cũng làm nghiện nicotine, khiến người trẻ gặp vấn đề về phát triển não bộ và tâm trạng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì khẳng định việc làm nóng các chất lỏng của thuốc lá điện tử có thể hình thành các chất độc.

Chi Anh