'Thanh Hóa quan phong' sẽ ra mắt độc giả vào tháng 10/2020

"Thanh Hóa quan phong" là tác phẩm viết bằng chữ Nôm có phần ghi thổ âm và chữ Thái, tập hợp những sưu tầm sáng tác dân ca, phong tục tập quán của các châu huyện tỉnh Thanh Hóa. Sách tập trung khai thác các chủ đề: tín ngưỡng, kinh nghiệm dân gian thời tiết, mùa vụ trong lao động sản xuất nông nghiệp, cha mẹ giáo huấn con cái, hát giao duyên, hát phong tình, mừng được mùa…

Hiện nay, văn bản sách Thanh Hóa quan phong đang được lưu giữ tại Kho sách Hán Nôm Viện nghiên cứu Hán Nôm, ngoài ra còn có bản lưu tại Thư viện Quốc gia.

Bản sách “Thanh Hóa quan phong” là bản do Hải Dương Liễu Văn đường khắc in lại dựa trên bản Hạc Thành Mật Đa tự tàng bản. Và đây là bản để Nhà xuất bản Thanh Hóa chọn làm cơ sở để phiên dịch.

GS.TS Đinh Khắc Thuân - người hiệu đính cuốn sách “Thanh Hóa quan phong” do Vũ Ngọc Định dịch, chú.

Cuốn “Thanh Hóa quan phong” (Vũ Ngọc Định dịch, chú) được chia làm 2 phần: Phiên diễn âm Nôm và Một số bài viết ngắn khảo mang tính gợi mở về các nội dung chính trong sách Thanh Hóa quan phong và nguyên văn chữ Nôm.

Đây là cuốn sách quý được tác giả Vương Duy Trinh viết ra với mục đích “trần thi quan phong” tốt đẹp của nước ta thời đó. Tuy nhiên, trong quá trình dịch chú, nhóm biên dịch đã gặp khó khăn trong việc phiên diễn âm Nôm. Cụ thể là cách phiên đọc âm Nôm, lựa chọn theo âm địa phương hay âm chuẩn, cách phát âm trong tiếng Thái, và nhiều phần dùng nguyên chữ Hân, sử dụng nhiều điển tích, điển cố, trích cú trong thơ ca, lịch sử của Việt Nam và Trung Hoa cổ trung đại dẫn đến cần phải chú thích, chú giải rất nhiều. Đặc biệt, việc đánh máy chữ Nôm, nhiều chữ Nôm trong sách đã không thể hiện được thể hiện trên phần mềm đánh chữ Nôm hiện nay.

PGS. TS Nguyễn Tá Nhí – chuyên gia hàng đầu về Nôm học.

Vương Duy Trinh quê ở làng Phú Diễn, huyện Từ Liêm (nay là Văn Trì, xã Mình Khai, quận Từ Liêm, Hà Nội) nhưng có nhiều năm gắn bó và với địa vị đứng đầu tỉnh Thanh Hóa. Cụ thể, năm 1889 ông thăng chức Bố chánh sứ Thanh Hóa. Tại Thanh Hóa ông lần lượt thăng Thự Tuần phủ Thanh Hóa, kiêm quyền hộ Tổng đốc Nam Ngãi, sau lại nhận chức Tổng đốc Thanh Hóa. Chính trong thời gian 20 năm nắm giữ trọng trách đứng đầu vùng đất này, ông không chỉ thể hiện tài năng, đức độ, và sự cống hiến của mình mà ông còn biên soạn 2 bộ sách về Thanh Hóa: Thanh Hóa kỉ thắng và Thanh Hóa quan phong.

Tham gia hội đồng góp ý, GS. TS Đinh Khắc Thuân, PGS.TS Nguyễn Tá Nhí, TS Nguyễn Văn Hải đều khẳng định rằng: Đây là cuốn sách có giá trị cần công bố và giới thiệu. Cuốn sách không chỉ là sự quan tâm của các nhà nghiên cứu Hán học, Nôm học mà còn là sự mong chờ của những người yêu mến và quan tâm đến phong tục tập quán của mảnh đất xứ Thanh. Vì thế những đòi hỏi nghiêm túc về khoa học, sự kết hợp giữa các thành viên hội đồng sẽ góp phần hạn chế nhất những sai sót không đáng có.

Ths Vũ Ngọc Đính tiếp thu những ý kiến của hội đồng.

Về phía người biên dịch, chú, Ths Vũ Ngọc Đính chia sẻ những khó khăn trở ngại trong quá trình làm việc. Tuy vậy, ông cũng xem đây là cơ hội trau dồi vốn chữ Nôm. Đồng thời không quên cảm ơn những ý kiến quý của các học giả, nhà nghiên cứu và sẽ tiếp thu hoàn thiện cuốn sách tốt nhất và nghiêm túc nhất để ra mắt vào tháng 10/2020.

K.H