Thanh Hóa: Đời sống của người dân Làng Thanh niên lập nghiệp gặp nhiều khó khăn

Dự án Làng thanh niên lập nghiệp sông Chàng được Thủ tướng Chính phủ giao cho Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh triển khai thực hiện từ năm 2007.

Làng Thanh niên lập nghiệp sông Chàng tọa nằm bên đường mòn Hồ Chí Minh thuộc xã Xuân Hòa, huyện Như Xuân

Theo đó, Làng Thanh niên lập nghiệp sông Chàng nhằm thu hút một bộ phận thanh niên xung phong tình nguyện đến lập nghiệp lâu dài tại dự án. Khai thác có hiệu quả tiềm năng đất đai, lao động và vốn ngân sách hỗ trợ để xây dựng kinh tế gia đình phát triển bền vững, xây dựng khu dân cư mới góp phần phát triển kinh tế - xã hội trong vùng, bảo vệ hành lang đường Hồ Chí Minh, xây dựng đoàn, hội vững mạnh.

Theo quyết định, Dự án Làng Thanh niên lập nghiệp sông Chàng Làng có diện tích khoảng 600ha nằm cạnh đường mòn Hồ Chí Minh thuộc địa phận xã Xuân Hòa (Như Xuân) được đầu tư với số vốn khoảng 32 tỷ đồng do Tỉnh đoàn Thanh Hóa chủ đầu tư. Dự án sẽ tiếp nhận 150 hộ thanh niên, giải quyết việc làm cho 300 lao động đến khi định hình. Trồng mới 310 ha cao su, 90 ha mía, 90 ha cây ăn quả, 30 ha rừng, 40 ha sắn và hoa màu các loại.

Khu Trung tâm sinh hoạt cộng đồng của Làng Thanh niên lập nghiệp sông Chàng

Quá trình thực hiện, dự án đã thu hút được 122 hộ thanh niên đến lập nghiệp, sinh sống. Thế nhưng, đã hơn 11 năm trôi qua, 122 hộ dân tại đây vẫn không được hưởng các chế độ chính sách hỗ trợ như: trẻ em dưới 6 tuổi không có thẻ BHYT, đất ở nhưng không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thiếu nước sản xuất và sinh hoạt… đời sống của họ gặp nhiều khó khăn rất cần được tháo gỡ.

Anh Lê Đình Thành - hộ dân làng Thanh Niên cho hay: “Tôi là người gốc ở huyện Hoằng Hóa, được sự vận động nên gia đình lên làng thanh niên lập nghiệp xây dựng kinh tế từ những ngày đầu. Thế nhưng, cuộc sống khó khăn đủ bề, con cái sinh ra nhưng không được làm thẻ BHYT, nhiều lần mang cháu xuống trạm y tế uống vitamin A cũng không được vì không có trong danh sách. Cái khó nhất vẫn là cấp sổ đỏ cho các hộ an tâm canh tác, sinh sống, có cái vay vốn ngân hàng.”

Không chỉ vấn đề thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi mà nhiều hộ dân ở đây thuộc diện gia đình dân tộc thiểu số và vùng đặc biệt khó khăn, cũng không được làm thẻ BHYT hay bất cứ chính sách nào. Hiện người dân vẫn chưa có bất kỳ chế độ an sinh xã hội nào, chỉ có một số cán bộ về hưu trước đây của lâm trường thì được hưởng một số chế độ. Muốn mua thẻ BHYT cũng không được nên phải đứng tên vào nhà người dân ở thôn trên mới mua được. Mãi đến ngày 5/9/2017 Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa có quyết định thành lập thôn Thanh Niên thì con em mới được hưởng BHYT theo chính sách hiện hành. Ngoài ra, người dân cũng gặp rất nhiều khó khăn về nước sinh hoạt, nhiều nhà không có nước phải mua nước bình về để nấu cũng như đi tắm, giặt hoặc nhờ ở những nhà khác; việc xin giấy tờ cũng gặp khó khăn.

Ghi nhận ở cụm dân cư số 3 có 34 hộ dân chủ yếu là công nhân lâm trường Sông Chàng cũ trước đây tuổi đã cao, có người hơn 80 tuổi, có người bị bệnh có thể chết bất cứ khi nào nhưng đến nay vẫn chưa được quy hoạch nghĩa trang.

Ông Lê Đình Tuấn, Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa mong người dân sớm được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Theo tìm hiểu của PV, làng Thanh niên lập nghiệp Sông Chàng được chia làm 4 cụm dân cư. Mỗi thanh niên lên làng lập nghiệp được chia 400 m² đất ở và 3,2 ha đất canh tác cùng với hỗ trợ 3 gia đình 1 giếng khoan, 1 bể nước để phục vụ sinh hoạt. Thế nhưng, do đất canh tác cằn cỗi không trồng được lúa và hoa màu nên người dân ở đây chỉ loay hoay trông chờ vào vài ha mía, sắn. Do không có nước phục vụ tưới tiêu nên sau khi trồng xong vụ sắn, mía thì nhiều gia đình lại khóa cửa về quê, đi nơi khác tìm công ăn việc làm cuối năm mới về nhà một lần, hoặc đến mùa thu hoạch mía, sắn họ mới trở về. Hàng chục ngôi nhà không có người ở, khóa cửa ngoài gỉ sét, cây dại mọc um tùm lút cả nhà.

Tại Cụm dân cư số 2, theo nhiều người dân cho biết thì toàn bộ trong cụm có 54 hộ dân nhưng hiện tại chỉ có khoảng 24-25 hộ ở và số hộ ở cố định chỉ 17-18 hộ, còn lại khóa cửa để nhà không, thành những ngôi nhà hoang. Hơn 11 năm kể từ khi đến làng lập nghiệp, cuộc sống của người dân không thay đổi là mấy, vẫn những căn nhà nhỏ được xây dựng với diện tích khoảng 30m² được lợp bằng brô xi măng và vài ngôi nhà lợp bằng ngói từ lúc lên làng đến bây giờ...

Ông Nguyễn Gia Cường (áo đen) - Trưởng thôn Thanh Niên và người dân trao đổi với PV

Ông Nguyễn Gia Cường, Trưởng thôn Thanh Niên cho hay: “Toàn thôn có 122 hộ, nhân khẩu tăng từ 320 lên 379 người. Hầu hết các dự án tại đây đều nửa vời, không sát thực tế. Như việc cấp đất ở 400m2, đất canh tác hơn 3 ha đều chỉ giao trên danh sách thống kê chứ không cấp sổ cho tận hộ. Gia đình tôi có 4 nhân khẩu, 2 đứa con mà tính thực tế chưa có một tấc đất nào cắm dùi. Mọi thứ cứ như đang ở thuê, rất khó cho dân an cư, vay vốn phát triển kinh tế lâu dài. Việc làm giếng nước 3 hộ/giếng trên 60 cái chỉ có 20 giếng có nước nên nhiều bể chứa (khoảng 10m3) không phát huy hiệu quả. Các dự án đưa bò, bê cho dân Sông Chàng để có kế sinh nhai thì tập trung hết ở Tổng đội chứ không chia cho dân. Nuôi một thời gian thì đem bán, làm thịt hết, không biết tiền đó đi đâu… Quá nhiều bất cập nên các hộ dân đều bị mòn dần ý chí quyết tâm bám trụ nơi này, họ chuyển đi miền Nam hay ra Bắc làm công nhân”.

Còn Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa Lê Đình Tuấn cho hay: “Ngày 5/9/2017 Chủ tịch tỉnh Nguyễn Đình Xứng ký quyết định 3309/QĐ-UBND về việc thành lập thôn Thanh Niên thuộc xã Xuân Hòa, huyện Như Xuân trên cơ sở cụm dân cư Làng thanh niên lập nghiệp Sông Chàng. Thôn Thanh Niên có diện tích 600ha, 122 hộ, 320 nhân khẩu. Kể từ ngày có quyết định, trên cơ sở đều xuất, kiến nghị của người dân, chính quyền địa phương đã nhiều lần đề nghị cấp trên sớm đo đạc, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân để an cư, yên tâm canh tác và có cái thế chấp vay vốn ngân hàng. Nhưng đến nay nguyện vọng chính đáng của người dân vẫn chưa được giải quyết.”

Nguyện vọng của 122 hộ dân Làng thanh niên lập nghiệp Sông Chàng là chính đáng. Để người dân nơi đây sớm an cư lạc nghiệp, rất mong UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo các cơ quan có liên quan, nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho từng hộ... để họ yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống.

HOÀNG MINH