Thanh Hóa: Đầu tư xây dựng nhà máy cấp nước thứ hai tại Khu kinh tế Nghi Sơn là cần thiết

Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn.

Trước đó, ngày 20/9/2007, Công ty TNHH Xây dựng và Sản xuất vật liệu xây dựng Bình Minh (Cty Bình Minh) đã khởi công xây dựng nhà máy nước sạch tại KKTNS, huyện Tĩnh Gia (Thanh Hóa). Nhà máy có tổng công suất 90.000m3/ngày đêm với tổng vốn đầu tư 762,5 tỷ đồng. Nhà máy có nhiệm vụ cung cấp nước sinh hoạt và nước sản xuất cho KKTNS cũng như các vùng phụ cận. Tuy nhiên, đại diện Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn đã có công văn gửi lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa bày tỏ lo ngại về khả năng cấp nước của Cty Bình Minh không thể đáp ứng được.

Theo báo cáo của Ban quản lý KKTNS, DA cấp nước thô và nước sạch gồm 3 tiểu DA.

DA cấp nước thô giai đoạn 1, từ hồ Yên Mỹ về hồ Đồng Chùa, công suất 30.000m3/ngày đêm. Theo thiết kế giai đoạn này gồm 3 hạng mục chính: Trạm bơm cấp 1, trạm bơm tăng áp, đường ống nước từ hồ Yên Mỹ về hồ Đồng Chùa dài 22km.

DA cấp nước thô giai đoạn 2, công suất 90.000m3/ngày đêm, do Cty Sông Chu làm chủ đầu tư, nguồn vốn vay Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), dự kiến khởi công tháng 10/2016. Hiện tại, DA cấp nước sạch do Cty Bình Minh làm chủ đầu tư, giai đoạn 1 công suất 30.000m3/ngày đêm, đang sản xuất nước sạch từ nguồn nước ở hồ Đồng Chùa, cấp cho DA Lọc hóa dầu Nghi Sơn và một số DA khác tại KKTNS. Dự kiến giai đoạn 2 sẽ đầu tư, nâng cấp lên 90.000m3/ngày đêm. Khởi công tháng 2/2016, dự kiến hoàn thành tháng 10/2016.

Bên cạnh đó, Cty Bình Minh sẽ đầu tư xây dựng thêm hệ thống đường ống dự phòng để cấp nước trực tiếp cho DA lọc hóa dầu (cũng sẽ hoàn thành vào tháng 10/2016). Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là, dung tích của hồ Đồng Chùa hiện chỉ có 1,3 triệu mét khối nên việc đảm bảo đủ lượng nước thô cung cấp cho DA là không khả thi.

Thời điểm hiện tại, các công đoạn đầu tư và vận hành của Cty Bình Minh được đánh giá là đảm bảo tiến độ và chất lượng. Nhưng hành lang của tuyến ống để xây dựng cả hai giai đoạn của DA cấp nước thô đang bị một số hộ dân lấn chiếm gây ảnh hưởng đến quá trình khai thác, vận hành, bảo trì tuyến ống và đảm bảo an toàn cho người dân trong khu vực. Theo tính toán của Ban quản lý KKTNS, năm 2016, nhu cầu về nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho KKTNS lên tới 45.800m3 nước/ngày đêm. Đến năm 2018, con số này là 53.000m3 và đến năm 2020, cần trên 121.000m3 nước sạch/ngày đêm. Đáng chú ý, hiện tại KKTNS đã được Chính phủ đồng ý cho phép mở rộng lên 106.000ha. Do đó, nhu cầu về cung cấp nước trong tương lai sẽ lớn hơn hiện tại rất nhiều. Ngoài ra, để tạo thuận lợi cho DA lọc hóa dầu trong quá trình triển khai và đi vào vận hành, Chính phủ đã cam kết, cùng với việc chuẩn bị mặt bằng, các công trình (đường, điện, nước, đổ thải, bao bì), sẽ thu xếp để có sẵn một hệ thống cung cấp nước đã qua xử lý tại mặt bằng. Nguồn cung cấp nước ổn định chất lượng nước theo quy phạm quốc gia về nước uống QCVN; 01:2009/BYT năm 2019.

Theo tinh thần cam kết của Chính phủ, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến khẳng định: “Việc đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho toàn bộ KKTNS là rất hệ trọng, mang tính sống còn đối với KTT trọng điểm này. Vì thế, bất luận thế nào cũng phải đảm bảo cung cấp đủ nước cho nhu cầu hoạt động của KKTNS. Huyện Tĩnh Gia cần tập trung giải quyết triệt để diện tích hành lang tuyến ống bị lấn chiếm. Tổ chức GPMB ngay để đảm bảo thi công các DA. Đồng thời, chuyển 2.000ha thuộc lưu vực hồ tưới sông Mực sang lấy nước từ các nguồn cung khác, để đảm bảo đưa nguồn nước này về phục vụ cho KKTNS. Về vướng mắc liên quan đến DA cấp nước vay vốn ADB, giao Ban quản lý KKTNS và các sở, ngành liên quan chủ động tính toán các phương án tài chính linh hoạt, khả thi. Đảm bảo việc triển khai DA đúng tiến độ, đáp ứng nhu cầu nước cho DA Lọc hóa dầu Nghi Sơn và toàn bộ KKTNS”.

Nếu không đảm bảo cung cấp nước theo cam kết, Nhà máy Lọc hóa dầu phải ngừng vận hành do thiếu nước, sẽ phát sinh thiệt hại về doanh thu lên tới khoảng 20 triệu USD/ ngày. Khi đó sẽ xảy ra vấn đề khởi phát trách nhiệm bảo lãnh của Chính phủ, tỉnh Thanh Hóa phải chịu trách nhiệm theo chỉ đạo của Chính phủ tại Công văn 1370/TTg, ngày 21/8/2008.

Ông Ngô Hoàng Kỳ, Chánh văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa, cho biết: “Phương án lựa chọn liên doanh Cty Anh Phát và Cty Sông Chu để thực hiện DA cấp nước cho Nhà máy Lọc hóa dầu là cần thiết, vì tiến độ DA vay vốn ADB rất chậm. Mặt khác, nếu sử dụng một nhà máy cung cấp nước không may trục trặc, không đủ nước phục vụ sản xuất cho Nhà máy Lọc hóa dầu vận hành, điều gì sẽ xảy ra? Do vậy, lãnh đạo tỉnh đã cân nhắc, tính toán rất kỹ, chấp thuận chọn công ty tư nhân vào để huy động nguồn vốn, không phải đấu thầu… Thanh Hóa quyết định lựa chọn thêm một nhà cung cấp nước thứ 2 tại KKTNS là cần thiết. Tuy nhiên, tỉnh sẽ có trách nhiệm, phân bổ nguồn nước thô để cả hai nhà máy hoạt động bình thường, hiệu quả. Không có chuyện để xảy ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh. Tất cả vì lợi ích quốc gia”.

Xuất phát từ tính cấp bách trên và để đảm bảo đủ nước phục vụ cho KKTNS theo chỉ đạo của Chính phủ, ngày 10/6/2016, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Quyết định 1982/QĐ-UBND, chấp thuận chủ trương đầu tư DA hệ thống cấp nước KKTNS cho Liên doanh nhà đầu tư Tổng công ty Đầu tư xây dựng và Thương mại Anh Phát và Công ty TNHH MTV Sông Chu. Mục tiêu đầu tư: Xây dựng hệ thống cấp nước nhằm khắc phục tình trạng thiếu nước phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của các dự án công nghiệp tại KKTNS, đặc biệt là Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn.

Tân Thành

KTNT