Thanh đồng Huyền Trang nhận bằng khen của Hội Di sản Văn hóa Việt Nam

Thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang

Đồng thầy Vũ Thị Huyền Trang (thủ nhang Linh Quang điện - Quảng Ninh) là thanh đồng từ năm 13 tuổi và đến nay đã thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ được 27 năm. Trong 27 năm, thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang đã có những đóng góp, cống hiến tích cực đối với việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của nghi lễ hầu đồng trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, đồng thời có những đổi mới trong xã hội đương đại song vẫn đảm bảo sự kế thừa truyền thống, đúng nghi lễ trang nghiêm và giá trị văn hóa đặc sắc của người Việt.

Bà Vũ Thị Huyền Trang bắt đầu tìm hiểu, yêu thích thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt khi tín ngưỡng này chưa được cởi mở như bây giờ. Từ bé, những điệu hát văn cùng nghi thức hầu đồng huyền ảo đã đặc biệt thu hút bà say mê và tìm hiểu. Sau 27 năm thực hành tín ngưỡng, thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang được nhiều người biết đến bởi sự hiểu biết sâu sắc, thực hành thuần thục các nghi lễ, nghi thức trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu.

PGS.TS Đỗ Văn Trụ - Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam ghi nhận những đóng góp tích cực của thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang

Kể từ năm 2016, khi được UNESSCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt không chỉ bó hẹp trong phạm vi của các đền, phủ mà có điều kiện giao lưu, biểu diễn ở các kỳ cuộc liên hoan, Festival… góp phần sâu sắc vào việc tuyên truyền, phổ biến giá trị văn hóa của loại hình nghệ thuật tín ngưỡng đặc biệt này.

Thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang chia sẻ: "Nét đẹp của thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ trước hết là ở giá trị tập quán, tập tục thờ mẫu. Nhưng quan trọng hơn thế, thông qua nghệ thuật trình diễn đặc sắc, kết hợp các yếu tố âm nhạc, biểu diễn, trang phục đã tạo nên giá trị văn hóa sâu sắc. Trong đó, diễn xướng nghi lễ chầu văn được xem là linh hồn của thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ".

Nhằm mục đích lan tỏa giá trị tốt đẹp, bảo tồn và phát huy nét đẹp di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại này; trong nhiều năm qua, thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang không ngừng nỗ lực, bền bỉ truyền dạy thực hành diễn xướng nghi lễ chầu văn ở cộng đồng. Được biết, tính đến nay, bà đã truyền dạy cho nhiều "con nhang", "đệ tử". Bên cạnh đó, bà cũng có nhiều đóng góp cho các sự kiện có liên quan đến thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ được tổ chức trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

Thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang là người tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện

Bên cạnh đó, thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang cũng không khỏi băn khoăn, trăn trở: "Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt là nét đẹp văn hóa cộng đồng tiêu biểu. Tuy nhiên, hiện nay, cùng với sự xô bồ của đời sống, nhiều người tham gia thực hành tín ngưỡng với động cơ, mục đích không tốt nhằm trục lợi, làm ảnh hưởng không nhỏ đến giá trị cốt lõi của tín ngưỡng thờ Mẫu. Điều đó là thách thức không nhỏ cho những người thực hành tín ngưỡng phải tự nhìn nhận được vai trò, trách nhiệm mình trong việc bảo tồn".

Cùng với việc thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang còn tích cực hoạt động thiện nguyện để chia sẻ, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn, những mảnh đời bất hạnh như tặng chăn ấm, chung tay xây cầu, làm đường tại địa phương, gây dựng quỹ để ủng hộ đồng bào bão lụt miền Trung thời gian vừa qua.

Thanh đồng Vũ Thị Huyền Trang liên tục được vinh danh, có tên trong bảng vàng vinh danh:

- Bảng vàng vinh danh của BTC lễ kỷ niệm 3 năm UNESSCO công nhận thực hành tính ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt là Di sản phi vật thể của nhân loại (2019) vì đã có nhiều thành tích đóng góp trong công tác bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc;

- Bảng vàng vinh danh của Viện Nghiên cứu và bảo tồn văn hóa tín ngưỡng dân gian Việt Nam- là thủ nhang tiêu biểu toàn quốc;

- Bảng vàng vinh danh của BTC chương trình Vì một Việt Nam thịnh vượng và bền vững vì đã có thành tích xuất sắc trong việc bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc trong hội nhập khu vực và quốc tế.

Bảo Minh - Ảnh: T.L