Tháng hai Kinh Bắc

Người đẹp Kinh Bắc

Làng vào vụ cấy muộn. Trong làn mưa bụi lay phay, anh Hai cày bừa, chị Hai nhanh tay giúi mạ, canh hát đêm nào giờ lắng xuống nơi ruộng đất ải và hơi nước đồng chiêm.

Dải đê dài như một nét mi cong, nghiêng mình ôm trọn những vùng bãi bờ miên man đang độ. Cải hết mùa để đến lượt dâu, khoai biêng biếc. Loáng thoáng bóng những chú trâu, bò lặng lẽ gặm cỏ như gặm cả mùa đầy. Dòng sông lững lờ trôi, đôi con thuyền yên bình thả trôi trên mặt nước như không cần định trước, không cần kế hoạch và dự tính. Như mùa đang trôi. Ý nghĩ chợt dâng lên rồi lắng xuống, như hơi thở đất trời phập phồng rồi lắng dịu, lại chợt miên man. Như hoa cỏ bời bời và non mới.

Tết đã qua nhưng phía trước là hành trình để đón những mùa Tết mới. Những ngày tươi đẹp là những ngày đang tới, ấp ủ từ hôm qua và hôm nay. Như mảnh đất này - trải bao nắng mưa, thăng trầm, bao xuân sang, hạ đến, thu qua, đông lại… tích lũy phù sa, trầm tích để dòng sông văn hóa dạt dào và tuôn chảy, âm thầm giữa đôi bờ lao động say sưa… Một ngày đến bến bờ mang tên nguồn cội.

Nhìn thấy những người dân làng Hồ đang trầm tư bên ván gỗ, khuôn tranh hay tất bật phết hồ, giã điệp, phơi giấy dó; chẻ nan, chuốt lạt chuẩn bị những mẻ tranh, hàng mã mới.

Những ngươi dân Phù Lãng nhào đất, chuốt bình, xếp củi, đắp tranh gốm, nặn tượng, sửa lò…

Người Đại Bái bắt đầu với những đồng, những than, những đỉnh, những mâm bồng, lư hương…

Tre, nứa Xuân Lai ngổn ngang để chuẩn bị thành bàn, thành ghế, giường, tủ, đôn, kệ… dân dã mà bền bỉ.

Khắp nơi trên mảnh đất Lương Tài mải miết xanh màu đủ các loại rau củ. Những người nông dân chân lấm, tay bùn vun trồng, nâng niu từng nhánh rau, ngọn lúa. Mùa nối tiếp mùa không ngơi nghỉ, tình đất và cây gắn với tình người và tình quê nồng đậm.

Người dân phủ Từ cũ quay cuồng với buôn bán, làm ăn. Những sản phẩm đầu tiên ra lò, những chuyến hàng mở đầu một năm với đầy mong chờ, ước vọng.

Những vườn cây cảnh, vườn hoa ở Phú Lâm đã kịp rộn ràng khoe sắc sau một giấc ngủ ngắn, hoa sẽ rực rỡ bốn mùa và tươi thắm nhất vào mùa xuân tới.

Nơi mảnh đất “im gió”, nhịp sống tưởng lặng thầm mà mạnh mẽ từ những khu công nghiệp đang vươn mình hối hả ngày đêm. Trong những tòa nhà kính cao tầng kín mít, chỉ thấy máy móc, linh kiện, những lẵng hoa vô tình… công nhân đồng phục một màu chăm chú suốt giờ làm; tan ca kíp mới bất chợt ngẩng lên nhận thấy màu trời trong trong và làn gió đùa nhẹ bên con đường thênh thang, lồng lộng.

Thành phố Bắc Ninh - trái tim Kinh Bắc, không còn dáng vẻ nền nã thướt tha như cô gái khuê các thuở nào mà đã choàng tỉnh giấc thành một nàng công chúa quyền quý, kiêu sa và rực rỡ. Khắp các ngả đường tấp nập và xôn xao. Hoa xuân, màu xuân vẫn đậm đà trong những công viên, khu vui chơi, hồ nước và những cửa hàng, cửa hiệu… Những trung tâm thương mại, những đại lộ hiện đại ngược xuôi… dường như không còn nhận ra nắng, mưa và mùa… nói gì thời khắc chuyển giao nhẹ bẫng của “tháng Giêng ăn chơi” sang “tháng Hai miệt mài, ngong ngóng”…

Lời quan họ ngân nga trong những cuộc gặp gỡ, những chương trình bài bản… chợt khiến lòng ai một giây phút bỗng dưng mềm lại.

Rồi sẽ qua tháng Hai, lại tiếp tục những mùa mới trên mảnh đất này nhưng mùa xuân còn ở lại, trời vẫn trong và lòng người còn nhiều ước vọng, thương yêu.

Sông Đuống, sông Cầu vẫn chảy giữa bộn bề năm tháng, đổi thay.

Tản văn của Nhất Mạt Hương