Tham vọng 'phá băng' quan hệ EU - Nga

Phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich lần thứ 56 tại Đức vừa qua, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron lên tiếng kêu gọi EU cần thúc đẩy đối thoại và bình thường hóa quan hệ với Nga. Theo ông chủ Điện Élyseé, chính sách đối đầu và gia tăng trừng phạt mà phương Tây áp dụng với Nga từ sau cuộc khủng hoảng Ukraine năm 2014 cho đến nay không đem lại kết quả mà còn phản tác dụng. Do đó, nhà lãnh đạo Pháp kêu gọi các nước châu Âu hãy nghĩ lại về mối quan hệ với Nga, trong đó có việc cải thiện quan hệ bất chấp còn khác biệt về nhiều vấn đề. Ông Emmanuel Macron cho rằng EU cần phải có một cách tiếp cận mềm dẻo hơn với Nga và lựa chọn duy nhất là đối thoại chiến lược nhằm định hình một cấu trúc an ninh mới cho châu Âu.

Tuyên bố của Tổng thống Pháp được đưa ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Nga với EU, vốn bị “đóng băng” sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea hồi đầu năm 2014 vẫn đang lạnh giá. EU đã áp đặt các lệnh trừng phạt kinh tế đối với Moscow kể từ tháng 7-2014, và cho tới nay vẫn tiếp tục mở rộng và gia hạn những lệnh trừng phạt này.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (bên phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại cuộc gặp ở Bormes-Les-Mimosas, Pháp ngày 19-8-2019. Ảnh: TASS.

Là một trong những nhà lãnh đạo phương Tây tích cực ủng hộ cải thiện quan hệ EU-Nga, Tổng thống Emmanuel Macron đang tìm cách "hồi sinh" lòng tin giữa hai bên. Ông từng cảnh báo việc đẩy Nga ra khỏi châu Âu là một sai lầm chiến lược. "Châu Âu sẽ không bao giờ ổn định. Chúng ta sẽ không bao giờ an toàn nếu không tạo dựng một mối quan hệ hòa bình hơn, thân thiện hơn với nước Nga", ông Emmanuel Macron nhấn mạnh. Nỗ lực xích lại gần Nga của Tổng thống Pháp cho thấy Paris đã thay đổi ưu tiên trong chính sách đối ngoại. Bất đồng xuyên Đại Tây Dương giữa EU và Mỹ trong nhiều vấn đề khiến Paris nhận ra rằng khó mà dựa vào Washington để bảo đảm an ninh cho lục địa già. Trong bối cảnh mối quan hệ EU-Mỹ bị rạn nứt, Pháp xem xứ sở bạch dương là lựa chọn hàng đầu; bởi vì Nga có vị thế ngày càng tăng trên trường quốc tế, đóng vai trò quan trọng không thể thiếu trong việc giải quyết nhiều vấn đề quốc tế lớn.

Với mong muốn hàn gắn quan hệ EU-Nga, Paris đang tích cực duy trì đối thoại với Moscow. Theo giới phân tích, thời gian gần đây quan hệ Pháp-Nga trở nên nồng ấm khi các cuộc tiếp xúc giữa Paris và Moscow, đặc biệt là ở cấp cao ngày càng diễn ra thường xuyên hơn. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã nhiều lần gặp trực tiếp người đồng cấp Nga Vladimir Putin, cũng như thường xuyên điện đàm để trao đổi về các sự kiện nóng trên toàn cầu. Mối quan hệ tốt lên giữa Paris và Moscow có thể giúp hai bên thu hẹp khoảng cách, hướng tới giải quyết bất đồng và tạo ra xung lực giúp tái khởi động quan hệ EU-Nga. Việc tăng cường hợp tác với Nga giúp Pháp nói riêng, châu Âu nói chung đối phó hiệu quả với các mối đe dọa và thách thức an ninh sau khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) và nguy cơ Hiệp ước cắt giảm và hạn chế vũ khí tấn công chiến lược (START-3) không được gia hạn. Về phần Nga, những bước tiến trong quan hệ với Pháp giúp mở rộng thêm cánh cửa để Moscow cải thiện quan hệ với EU.

Khi Anh không còn ở dưới “mái nhà chung” EU, vai trò của Pháp như một “đầu tàu” của EU ngày càng nổi bật. Các sáng kiến của Paris đặc biệt quan trọng cho tương lai của châu Âu sau khi Anh rời khỏi EU. Bất chấp những mâu thuẫn trong nội bộ EU về chính sách đối ngoại với Nga, Paris vẫn kiên trì thúc đẩy bình thường hóa quan hệ với Moscow nhằm tránh những tổn thất nặng nề từ cuộc chiến trừng phạt lẫn nhau. Với những bước đi chủ động, tích cực, Tổng thống Emmanuel Macron đã mở ra thời kỳ mới cho quan hệ tốt đẹp hơn giữa đất nước hình lục lăng và xứ sở bạch dương, từ đó có thể “phá băng” quan hệ EU-Nga.

LÂM ANH