'Thảm kịch' Il-20 bị bắn rơi: Nga tuyên bố lỗi hoàn toàn thuộc về Israel

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov. Ảnh: Reuters

Tại cuộc họp báo chiều nay 23/9, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov đã cung cấp thêm thông tin chi tiết về vụ máy bay trinh sát Il-20 của Nga bị hệ thống phòng không Syria bắn rơi hôm 17/9 trên Địa Trung Hải.

"Hôm nay, chúng tôi muốn chia sẻ thông tin chi tiết về vụ rơi máy bay Ilyushin IL-20 của Không quân Nga gần bờ biển Syria hôm 17/9. Chúng tôi sẽ công bố thông tin chi tiết từng phút về thời điểm xảy ra thảm kịch này dựa trên dữ liệu radar, trong đó có dữ liệu từ hệ thống hiển thị thông tin hàng không Plotto", ông Konashenkov nói.

Israel cảnh báo Nga quá muộn

Trong cuộc họp báo, ông Konashenkov cho biết, Không quân Israel đã đưa ra lời cảnh báo đúng vào thời điểm bắt đầu vụ không kích, thay vì báo trước cho Nga. Điều này đã vi phạm thỏa thuận song phương năm 2015 giữa hai phía nhằm ngăn chặn các vụ việc tương tự trong không phận Syria.

Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh rằng, Moscow hiện có bản ghi âm chứng minh Không quân Israel thông báo kế hoạch cho Nga quá muộn.

Ngoài ra, ông Konashenkov nói rằng, quân đội Israel chỉ bắt đầu hỗ trợ khoảng 50 phút sau khi Il-20 bị bắn rơi.

Israel cung cấp thông tin sai về khu vực không kích

Theo ông Konashenkov, Không quân Israel (IAF) đã cung cấp cho Nga thông tin sai lệch về khu vực mà họ tiến hành không kích tại Syria, khiến chỉ huy chiếc IL-20 không kịp di chuyển máy bay tới khu vực an toàn, để cuối cùng nó bị phòng không Syria bắn hạ.

Quân đội Israel ban đầu tuyên bố họ dự định tấn công một vài "cơ sở công nghiệp" ở bắc Syria, gần với khu vực chiếc IL-20 đang hoạt động. Do đó, Bộ Tư lệnh Nga đã yêu cầu chiếc IL-20 quay trở về căn cứ Khmeimim. Tuy nhiên, Israel gần như ngay lập tức đã tấn công vào Latakia.

"Trong cuộc đối thoại thông qua đường dây nóng, đại diện Bộ Tư lệnh Không quân Israel cho biết, các mục tiêu được chỉ định cho máy bay Israel nằm ở bắc Syria. Nhưng các vị có thể thấy trên bản đồ, các chiến đấu cơ Israel đã tiến hành không kích vào Latakia - một tỉnh nằm ở phía tây, chứ không phải phía bắc Syria. Thành phố Latakia nằm ở bờ biển phía tây.

Thông tin sai lệch do quan chức Israel cung cấp về khu vực không kích đã khiến chiếc IL-20 không đủ thời gian di chuyển tới vùng an toàn", ông Konashenkov nói.

Israel lấy Il-20 làm “lá chắn”

Theo thông tin được công bố trong cuộc họp báo, phi hành đoàn chiếc IL-20 đã hạ độ cao khẩn cấp sau khi trúng tên lửa, các phi công trên máy bay chiến đấu F-16 của Israel đã sử dụng máy bay Nga làm "lá chắn" để tránh tên lửa phòng không Syria.

Khi phòng không Syria đáp trả đợt tấn công đầu tiên, các máy bay chiến đấu của Israel đã bật hệ thống gây nhiễu radar và lui về để chuẩn bị cho một đợt tấn công khác. IL-20 có diện tích phản xạ radar lớn hơn F-16 nên điều đó đã biến nó trở thành mục tiêu của phòng không Syria.

Ông Konashenkov cũng bác bỏ tuyên bố của Không quân Israel (IDF) cho rằng các máy bay chiến đấu của họ đã về tới không phận Israel khi quân đội Syria bắn tên lửa phòng không trúng vào máy bay Nga.

Trên thực tế, sau khi nhận thông tin về vụ bắn hạ được 10 phút, các chiến đấu cơ F-16 của Israel mới rời khỏi khu vực.

"Quân đội Israel đã để xảy ra sự sơ suất nghiêm trọng và thiếu chuyên nghiệp - hai nhân tố dẫn tới việc IL-20 bị bắn hạ", ông Konashenkov nói, đồng thời nhấn mạnh rằng lỗi trong vụ việc này hoàn toàn nằm ở phía Israel.

Bên cạnh đó, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga cho rằng các máy bay chiến đấu của Israel đã tạo ra mối đe dọa trực tiếp đối với bất cứ máy bay chở khách hay vận tải nào có thể có mặt trong khu vực vào thời điểm chiếc IL-20 bị bắn hạ.

Máy bai Il-20 của Nga. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Trước đó, căn cứ không quân Hmeimim của Nga đêm 17/9 mất liên lạc với trinh sát cơ IL-20 vào thời điểm 4 tiêm kích F-16 của Israel tấn công các mục tiêu Syria ở tỉnh Latakia. Bộ Quốc phòng Nga khẳng định quân đội Israel đã cố tạo ra một tình huống nguy hiểm bằng cách sử dụng máy bay Nga như một lá chắn chống lại đòn phản công của phòng không Syria.

Tuy nhiên Tel Aviv phủ nhận thông tin này, khẳng định máy bay Nga bị bắn rơi không nằm trong khu vực hoạt động của Israel vào thời điểm các tiêm kích F-16 của nước này khai hỏa vào các căn cứ ở Syria. Israel cho rằng chính phủ Syria phải chịu toàn bộ trách nhiệm khi là lực lượng bắn rơi máy bay Nga và khi tên lửa Syria được bắn đi, máy bay của Israel đang ở trong không phận của nước này.

Tổng thống Putin đã nhanh chóng lên tiếng sau đó, nhấn mạnh rằng, vụ việc là "một chuỗi thảm kịch ngẫu nhiên". Động thái này phản ánh việc nhà lãnh đạo Nga không muốn biến vụ việc thành một tình huống căng thẳng với Israel.

Ngày 20/9, phái đoàn quân đội Israel (IDF) do tư lệnh không quân Amikan Norkin dẫn đầu đã tới thủ đô Moscow vào sáng 20/9 để chia sẻ mọi thông tin về vụ trinh sát cơ Il-20 Nga bị bắn rơi ở Syria.

Đoàn Israel mang tới cuộc họp tại Moscow báo cáo dài 40 trang viết bằng 2 ngôn ngữ để giải trình về việc này.

NGUYỄN QUỲNH (T/h)