Thảm họa LUNA có thể khiến thị trường tiền mã hóa sụp đổ

Trước khi sụp đổ, LUNA (Terra) là dự án dẫn đầu cho mô hình stablecoin thuật toán, thu hút hàng chục tỷ USD dòng tiền. Sự đi xuống của mô hình này là “hồi chuông” cảnh báo cho những dự án đang cố gắng xây dựng stablecoin neo giá trên tiền mã hóa.

Ngoài ra, quỹ cứu trợ của Terra giữ lượng lớn tiền số của các dự án khác như một hình thức đảm bảo. Đứng trước viễn cảnh sụp đổ, LUNA phải thanh lý lượng tài sản này khi đang lỗ, tiếp tục kéo giá tiền số đồng minh. Đồng thời, UST cũng là loại tài sản dự trữ của những dự án khác, trở thành “quả bom nổ chậm” cho các giao thức.

“Thần chết” LUNA

Các dự án tiền số có sự liên hệ mật thiết với nhau. Đây là cách để tăng liên kết và mở rộng hệ sinh thái. Tuy nhiên, khi một mắt xích sụp đổ, hệ lụy để lại là rất nghiêm trọng.

Ngày 10/5, khi cú sập sâu diễn ra, trong phiên điều trần trước Ủy ban Ngân hàng của Thượng viện Mỹ, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen đã nhắc đến sự kiện đồng TerraUSD de-peg (mất mốc neo 1 USD). Bà cho rằng điều đó có thể gây ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính Mỹ và kêu gọi ban hành khung pháp lý cho stablecoin, để giám sát lĩnh vực này.

"Có một loại stablecoin tên là TerraUSD đã hoạt động và đang giảm giá trị. Nó minh họa rõ ràng việc stablecoin là một loại hình phát triển nhanh chóng và gây ra rủi ro tới sự ổn định của ngành tài chính. Chúng ta cần một khung pháp lý phù hợp", bà Yellen nói.

Bởi quan hệ mật thiết với LUNA, AVAX cũng giảm mạnh trong tuần qua, có thời điểm mất 50% giá trị. Ảnh: Coinmarketcap.

Nói với Zing, ông Cường Trần, đồng sáng lập K300 Ventures cho rằng hậu quả của cú sập LUNA là lớn chưa từng có trong lịch sử tiền số.

Hồi tháng 4, Terra mua thêm 200 triệu USD AVAX (Avalanche) làm tài sản dự trữ cho UST. AVAX cũng sẽ được tích hợp sâu hơn trong nền kinh tế phi tập trung Terra xây dựng.

Tuy nhiên, khi LUNA và UST đi xuống, lượng AVAX mà TerraForms Lab nắm giữ trở thành áp lực bán tháo đè nặng lên hệ Avalanche. Từ giá hơn 50 USD trước cú sập, AVAX giảm một mạch xuống 23 USD cùng thời điểm hệ sinh thái LUNA bị tấn công.

Tương tự AVAX, Bitcoin, đồng tiền số lớn nhất thế giới chiếm phần lớn tài sản Terra nắm giữ để bảo vệ giá UST. Hơn 3 tỷ USD Bitcoin từ TerraForms Labs bơm ra thị trường khiến BTC sập sâu về quanh mốc 25.000 USD, thấp nhất từ cuối 2020. Sự việc trên kết hợp cùng những thông tin bất lợi từ tình hình kinh tế vĩ mô khiến toàn thị trường tiền số chìm trong sắc đỏ nhiều ngày liền.

“Quân domino” LUNA còn kéo theo sự ảnh hưởng đến những dự án chọn UST là tài sản dự trữ. Là một đồng stablecoin có vốn hóa lớn, UST được Kava Labs, đội ngũ phát triển stablecoin USDX nắm giữ để phòng ngừa sự cố. TerraUSD chiếm phần lớn lượng tài sản thế chấp, để bảo chứng cho USDX, bên cạnh Kava, Cosmos, Bitcoin và Ethereum. Do đó, khi UST giảm, xuống dưới 0,2 USD, đồng USDX cũng bị de-peg nặng, giảm sâu về dưới 0,5 USD.

Blizz Finance thông báo bị thiệt hại bởi lỗ hổng sau cú sập LUNA.

Vấn đề cũng ảnh hưởng đến các nền tảng DeFi, cho vay tích hợp cặp UST/LUNA. Venus Protocol thiệt hại 11,2 triệu USD vì Chainlink đột ngột dừng cập nhật giá và đình chỉ cho vay. Lỗi này cũng khiến Blizz Finance thiệt hại bởi kẻ gian lợi dụng lỗ hổng, dùng lượng LUNA theo mốc giá 0,1 USD khi Chainlink ngừng cập nhật để làm tài sản thế chấp vay lượng lớn tiền số khác, vượt giá trị thật của LUNA ký quỹ.

Là một dự án lớn với vốn hóa hàng tỷ USD, LUNA cũng nhận được đóng góp từ loạt quỹ lớn. Theo thống kê không chính thức từ Fintech Intern, Hashed là một trong những quỹ chịu thiệt hại nặng nề nhất, khoảng 3,5 tỷ USD bởi họ nắm giữ hơn 11% lượng token LUNA và đang staking. Jump Crypto cũng tham gia vào quá trình giải cứu UST từ những ngày đầu với khoản bơm trị giá hàng trăm triệu USD.

Bên cạnh đó, Galaxy Digital của tỷ phú Mike Novogratz vừa công bố bị lỗ 300 triệu USD từ đầu tháng 4 đến nay. Đây là một trong những quỹ tham gia vào dự án Terra từ sớm.

400 tỷ USD vốn hóa bốc hơi khỏi thị trường

Nhiều thông tin tiêu cực bủa vây thị trường tiền số trong tuần qua. Việc Mỹ tăng lãi suất, chỉ số tiêu dùng vẫn ở mức cao và cú sập của dự án trị giá hàng chục tỷ USD khiến sắc đỏ bao trùm ngành tiền mã hóa.

Hàng trăm tỷ USD giá trị vốn hóa đã bốc hơi khỏi thị trường tiền số. Ảnh: Coinmarketcap.

Tính đến 16/5, hơn 400 tỷ USD đã bị cuốn bay khỏi thị trường tiền số chỉ trong vài ngày. Trừ LUNA bị chia hàng triệu lần, nhiều đồng tiền số lớn khác cũng giảm sút nghiêm trọng. Solana (SOL) giảm 27%, Avalanche (AVAX) giảm 34%, NEAR giảm 38%, FLOW giảm 29% trong 7 ngày qua.

Ở mảng tài chính phi tập trung (DeFi) tổng lượng tài sản khóa trên các nền tảng giảm sút nghiêm trọng. Dữ liệu của Defi Llama cho thấy lượng tài sản đã giảm từ 204 tỷ USD vào hôm 5/5 xuống còn 113 tỷ USD. Cú sụt giảm này xảy ra bởi nhà đầu tư bất an, rút tài sản khỏi các nền tảng và giá tiền số đi xuống.

Vấn đề từ UST kéo theo sự bất ổn cho các đồng stablecoin khác, không chỉ mảng tiền ổn định thuật toán. Nhà đầu tư bắt đầu nghi ngờ Tether (USDT) bởi công ty này không dự trữ đủ tiền mặt cho số token đang lưu hành. Lần đầu tiên từ tháng 3/2020, đồng stablecoin lớn nhất thế giới mới giảm sâu khỏi mốc 1 USD, gây hoang mang cho nhà đầu tư.

Xuân Sang