Tết Độc lập ở đồng bào dân tộc miền Tây xứ Nghệ
Người vùng cao xứ Nghệ gọi ngày Quốc Khánh của đất nước (2/9) là Tết Mồng Hai hay Tết Độc lập. Mỗi đồng bào dân tộc, mỗi khu vực trên địa bàn tỉnh Nghệ An lại có cách đónTết Độc lập khác nhau.
Tết Độc lập cũng là dịp sinh hoạt văn hóa tinh thần đậm bản sắc của người dân vùng cao Nghệ An. Người miền núi mong ngóng bởi cuộc sống vùng cao vốn có ít lễ hội.
Đối với cộng đồng người Thái ở miền tây Nghệ An, Tết Độc lập như một đại lễ. Mỗi dòng họ có một cách tổ chức khác nhau để anh em họ tộc ngồi chung mâm cơm cho mối thâm tình họ hàng, làng bản thêm gắn kết.
Phụ nữ người Thái chuẩn bị mâm cỗ trong ngày Tết Độc lập.
Nhà nào kinh tế khấm khá có thể mổ con lợn nhỏ để khao họ hàng với một vò rượu cần. Phần lớn các gia đình chỉ mổ 1, 2 con gà để những thành viên sum họp chung vui.
Sau bữa cơm, người dân nghỉ ngơi, hội hè trong một buổi sáng rồi lại bước vào những công việc ngày thường.
Các thiếu nữ say sưa nhảy sạp.
Người Thái ở Quế Phong, một huyện biên giới của Nghệ An có tục đón Tết Độc lập khá nhộn nhịp. Dịp này làng bản thường góp rượu cần về cùng nhau chung vui. Không khí lễ hội thực sự xuất hiện khi tiếng cồng chiêng nổi lên và những điệu múa xòe uyển chuyển như muốn níu chân khách vãng lai.
Người Khơ Mú là cộng đồng đông đảo ở huyện miền núi Kỳ Sơn. Từ ngày có độc lập tự do, cộng đồng đã tổ chức lễ mừng Quốc khánh. Bữa tiệc đơn giản là ngồi chung nhau bên ché rượu cần để tận hưởng thời khắc kỷ niệm ngày khai sinh ra đất nước.
Vui chơi cồng chiêng trong ngày hội Tết Độc lập.
Thời điểm này là lúc đã xong mùa làm cỏ rẫy, người Mông ở các huyện miền núi Kỳ Sơn, Tương Dương tổ chức ngày Tết Độc lập của riêng họ. Cũng như quan điểm của người Thái, Khơ mú, Tết Độc lập chủ yếu là một dịp vui chứ không nặng nề phần nghi lễ.
Ở một số bản Mông thuộc huyện Kỳ Sơn, ngày Tết Độc lập người ta còn góp tiền mổ bò để tổ chức chung vui. Nhà có điều kiện kinh tế khấm khá thì góp nhiều hơn nhà khó khăn. Dẫu góp nhiều hay ít thì ngày Tết Độc lập vẫn là cuộc vui trọn vẹn của cả cộng đồng.
Trong cuộc vui, người ta mời nhau chén rượu ngô, tảng thịt bò luộc và đâu đó một điệu hát vang lên bên mâm tiệc. Bên con dốc trước nhà, trên những bãi đất bằng phẳng nhỏ nhoi, những thiếu nữ với trang phục truyền thống với những màu sắc sặc sỡ mở hội ném pao, cuộc vui cũng chỉ diễn ra chỉ trong một ngày.
