Tàu cứu hộ ngầm Nga 108 tuổi vẫn hoạt động tốt
Giới quân sự thế giới đã rất kinh ngạc về những khả năng đặc biệt của tàu cứu hộ ngầm Kommuna trong Hạm đội Biển Đen Nga.
Tàu cứu hộ ngầm Volkhov được Nhà máy đóng tàu Putilovskaya ở St.Petersburg (nay là nhà máy Severnaya Verf) hạ thủy vào tháng 11/1913.
Đến năm 1915, tàu Volkhov nằm trong thành phần Hạm đội Baltic, được sử dụng như một căn cứ tiếp liệu nổi, và với thiết kế ban đầu, nó đã cứu được hai tàu ngầm Nga trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Tàu cứu hộ ngầm Kommuna.
Sau cuộc cách mạng năm 1917, con tàu tiếp tục phục vụ trong hạm đội Hải quân Liên Xô nhưngđược đổi tên thành Kommuna. Trong thời gian phục vụ, cả trong Thế chiến II, tàu đã hơn một lần tham gia vào các hoạt động trục vớt tàu ngầm bị tai nạn (tổng cộng đã cứu hộ được 10 chiếc).
Đến năm 1967, tàu Kommuna được chuyển giao cho Hạm đội Biển Đen, và Sevastopol trở thành cảng chính. Hiện tại, con tàu nằm trong đội tàu cứu hộ số 145 Hạm đội Biển Đen.
Giữa những năm 1980, trong quá trình sửa chữa tàu Kommuna, các động cơ diesel chính một lần nữa được thay thế bằng động cơ hiện đại, nâng cấp thiết bị thông tin liên lạc và định vị. Việc kiểm tra thân tàu và chân vịt khiến các kỹ sư kinh ngạc, không cần sửa chữa gì:
Sau hơn bảy thập kỷ phục vụ trong môi trường nước biển và gió mặn, thép tàu gần như không bị ăn mòn. Vì vậy, chỉ giới hạn trong việc sơn lại vỏ tàu. Và ngày nay, 108 năm sau khi hạ thủy, thân tàu, phần dưới nước và tất cả các cấu trúc thượng tầng đều ở trong tình trạng tuyệt vời.
Các bộ phận truyền động và thiết bị phòng máy (bao gồm cả vòng bi trục các đăng) đã hoạt động đáng tin cậy trong hơn một thế kỷ. Và trong phòng chung của con tàu có... có một cây đàn piano được làm từ năm 1912, được đặt ở đó từ trong quá trình đóng tàu, và hiện vẫn đặt đúng vị trí đó.
Đánh giá về Kommuna, tờ Defense News của Mỹ cho rằng, Kommuna có thiết kế hai thân đi trước thời đại một khoảng cách rất xa, do vậy trông nó chưa đến nỗi lạc hậu lắm sau khi đã phục vụ xuyên qua 2 thế kỷ.
Tàu ngầm mini AS-28 được trang bị trên Kommuna.
Dù rất đề cao năng lực của tàu Kommuna nhưng báo Mỹ vẫn cho rằng việc Hải quân Nga còn duy trì con tàu có tuổi đời phục vụ cao nhất thế giới cùng với nhiều khinh hạm, khu trục hạm được đóng từ thời Liên Xô đã 40 - 50 tuổi đã cho thấy năng lực hạn chế của họ.
Nhưng trong một số bức ảnh về tàu cứu hộ Kommuna, Defense News tỏ ra đặc biệt quan tâm tới chiếc tàu ngầm mini AS-28, nó được thiết kế không dành cho nhiệm vụ chiến đấu mà chức năng chính là giải cứu tàu ngầm cỡ lớn mắc kẹt dưới biển sâu.
Nhưng vào tháng 8/2005, một vụ việc đáng buồn đã xảy ra với phương tiện đặc biệt này khi nó bị mắc kẹt dưới nước vì vướng hệ thống bẫy do chính Hải quân Nga đặt, khiến chân vịt của tàu bị quấn chặt và không thể hoạt động.
Như vậy giờ đây chiếc tàu cứu hộ lại trở thành đối tượng cần được giải cứu, đáng tiếc rằng nước Nga khi đó chẳng có khí tài nào đủ sức đảm đương, do vậy họ đành phải thuê chiếc Scopion 45 của Hải quân Hoàng gia Anh để giải cứu tàu AS-28 rồi mua luôn con tàu này.
Báo Mỹ cho rằng, với kích thước khổng lồ của những tàu ngầm hạt nhân hiện nay của Nga, việc cứu hộ chúng là điều không thể với Kommuna. Đây chính là nguyên nhân chiếc tàu nhận thêm cả nhiệm vụ trục vớt máy bay rơi xuống biển.
Con tàu đã phải thực hiện những nhiệm vụ như vậy hơn một lần. Vào năm 1977, tàu đã trục nâng một máy bay ném bom Su-24 lên khỏi đáy Biển Đen, và gần đây là vào mùa hè năm 2020 khi vớt các mảnh vỡ của máy bay chiến đấu Su-27 bị rơi trong vùng biển này.
