Tảo tần nghề thu mua… đồng nát

Chị Hoa trong một ngày đi mua phế liệu.

Một ngày của chịBùi Thị Hoa, ở ý Yên (NamĐịnh) làm nghề thu mua đồng nát bắt đầu từ rất sớm. Trở dậy lo bữa ăn sáng chomấy đứa con để chúng còn kịp đến trường, chuẩn bị sẵn bữa trưa rồi ăn vội bát cơm… sau đó, chịHoa dắt xe ra khỏi nhà đi hàng chục km sang thành phố Ninh Bình thu mua hàng.

Chị Hoa kể, ở quê chị, nghề đồng nát có từ lâu lắm rồi, đặc biệt phát triển mạnhtrong chục năm trở lại đây. Bao thế hệ người dân quê của chị đã bám vào nghề màsống và phát triển kinh tế gia đình, nuôi con ăn học. Làm nghề vất vả này có cảđàn ông và phụ nữ song số người là nữ chiếm nhiều hơn cả. “Để làm được nghề nàyphải tảo tần, lam lũ, kiên trì. Có những ngày đi từ sáng đến tối, len lỏi từng đườnglàng, ngõ xóm, từng con phố dưới tiết trời nắng nóng… những nhọc nhằn ấy nữ giơíchấp nhận, chịu đựng giỏi hơn nam.”- chị Hoa nói vậy. Rồi chị cho biết thêm,nghề đồng nát cần vốn đầu tư ít lại giải quyết được việc làm trong thời điểm nôngnhàn, có thêm thu nhập cải thiện cuộc sống gia đình, vì vậy nghề này đã trở thànhsự lựa chọn của nhiều phụ nữ nông thôn những năm trở lại đây.

Tuy nhiên, nghề đibuôn đồng nát cũng đầy rủi-may. Hôm nào may mắn cũng được tiền trăm, nhưng có hômchẳng mua được gì. Như hôm nay, đã quá trưa mà chị vẫn chưa thu mua được gì nhiêùngoài vài lon nước ngọt chị nhặt nhạnh ở ven đường. Nhưng không sao cả, phải kiêntrì thôi. Năm nay, con gái lớn của chị sẽ thi tốt nghiệp lớp 12 và sẽ vào Đại học.Chị sẽ cố gắng để chuẩn bị dần kinh phí cho cháu. Nhoẻn nụ cười, chị Hoa tạm biệtchúng tôi rồi vội vã đạp xe lướt đi. Nhìn dáng người nhỏ bé, nước da đen sạm vìnắng gió, ít ai ngờ rằng mỗi ngày người phu nữ này có thể đạp được trên 50 km.

Chị Chín ở xã GiaPhương, huyện Gia Viễn năm nay ngoài 40 tuổi. Chị gắn bó với nghề thu mua đồngnát từ chục năm nay. “Vợ chồng tôi có vài sào ruộng để cấy lúa thôi. Vậy nên vàothời điểm nông nhàn, tôi đi thu mua đồng nát. Gọi là nghề phụ nhưng thực ra đólà nguồn thu nhập chính của gia đình tôi đấy. Vất vả lắm, nhưng không thể bỏnghề được, vì ở tuổi ngoài 40 như tôi không còn phù hợp để đi làm công nhân nữa”-chị Chín nói. Ở quê chị, không có nhiều người làm nghề này, vì vậy, mà nguồn hàngcủa chị cũng dư dả hơn. Cứ len lỏi vào từng thôn xóm, đi quanh xã, rồi sang cảcác xã lân cận… ghé quán tạp hóa để thu mua vài lon nước ngọt, nhất là ở đâu cótiệc cưới hay sự kiện gì đặc biệt, chị Chín túc trực, chờ tới khi tan tiệc đểthu gom vỏ chai, lon nước. Thậm chí, các gia đình sau khi có công việc lớn đêùgọi chị tới để bán phế liệu. Vì vậy, cứ cuối ngày, chị Chín trở về nhà với mộtxe thồ nặng hàng hóa.

Hiện nay, ở hầu hếtcác xã, phường trên địa bàn tỉnh đều có cơ sở thu mua phế liệu. Theo lời chủ mộtcơ sở thu mua phế liệu trên địa bàn thành phố Ninh Bình, thì tuy không sợ ế ẩmnhư buôn bán, kinh doanh các loại mặt hàng khác, hàng đồng nát cứ đến điểm thugom bán là có lãi. Nhưng nghề nào cũng có rủi ro, vì nghề buôn đồng nát không cóphương tiện bảo hộ lao động nên dễ mắc các bệnh ngoài da, hô hấp do tiếp xúc trựctiếp với chất độc hại và nguy cơ gặp tai nạn giao thông luôn rình rập bởi thồchở hàng cồng kềnh…

Mỗi người một hoàn cảnh, song đến với nghề thu mua đồng nátnày thì ai cũng nhọc nhằn, lam lũ. Nhớ lại lời nói của chị Bùi Thị Hoa trướckhi chia tay chúng tôi: “nhiều lúc không khỏi chạnh lòng vì cái nghề vất vả, lấmlem ấy. Tuy nhiên, làm mãi rồi cũng thành quen, thành yêu nghề từ khi nào chẳngrõ.

Không chỉ là những cuộc rong ruổi đầy may rủi, mà đó còn là khoảnh khắc phảinín thở “ngụp” trong bãi rác, kiên trì nhặt nhạnh những gì có thể bán được… nhưngvới chúng tôi, phía sau công việc vất vả này lại là cả một tương lai của con trẻ.Chỉ có được học hành đến nơi đến chốn, tương lai của chúng nó mới tươi sáng hơnđời bố mẹ”- lời nói mộc mạc nhưng thật hiểu biết của người phụ nữ quê mùa làmnghề mua đồng nát khiến chúng tôi không khỏi ngậm ngùi, cảm phục.

Bài, ảnh: Đào Hằng